Het is een drukte van belang in de groepsapp van het ‘defensienetwerk’ van politieke partij BoerBurgerBeweging (BBB). De explosieve militaire situatie in Israël houdt de gemoederen bij de deelnemers flink bezig. Het virtuele gezelschap bestaat voornamelijk uit échte defensiespecialisten. Deelname aan de appgroep is beperkt. De lijst van deelnemers is indrukwekkend. Lid van de groep zijn onder meer luitenant-kolonel Gijs Tuinman en majoor-vlieger Roy de Ruiter, beiden drager van de Militaire Willemsorde, de hoogste dapperheidsonderscheiding in ons land. 

En dat is geen toeval. De Ruiter en Tuinman kennen elkaar goed. In Afghanistan vochten ze samen tegen de Taliban. Tuinman, als officier bij de koninklijke landmacht op de grond en De Ruiter als piloot van een Apache-gevechtshelikopter in de lucht. Later zouden zij als dank voor hun heldendaden beiden tot ridder geslagen worden door koning Willem-Alexander. De grootste militaire eer denkbaar. 

De top van BBB, Caroline van de Plas en haar politieke rechterhand Henk Vermeer zijn dan ook in hun nopjes met twee oorlogshelden in de gelederen van hun jonge politieke partij. Tuinman en De Ruiter passen in het profiel van het type politicus dat zij zoeken om BBB te vertegenwoordigen in het landsbestuur; mensen die hebben geëxcelleerd in de praktijk. BBB is niet op zoek naar traditionele bestuurders. Het is voor de partij een pre wanneer kandidaten voor politieke functies met ‘hun poten in de modder’ hebben gestaan. Iets dat in extreme mate geldt voor de twee oorlogshelden.

Landmacht-officier Gijs Tuinman wordt om die reden gevraagd of hij beschikbaar is als minister van Defensie, mocht BBB op dit departement een bewindspersoon mogen leveren na de verkiezingen in november. Tuinman raakt zo enthousiast dat hij zich verkiesbaar stelt voor de Tweede Kamer. De oorlogsheld belandt op de derde plaats van de kieslijst, direct achter Caroline van de Plas en net boven haar rechterhand Henk Vermeer, beiden partijgenoten van het eerste uur.

Ook de andere oorlogsheld, Roy de Ruiter, wordt door BBB gevraagd om beschikbaar te zijn voor de lijst van de partij. Dit keer als lijstduwer. In die rol kan hij veel betekenen, zo denkt men bij BBB. Maar De Ruiter twijfelt en na enig nadenken besluit de defensievlieger, die tegenwoordig werkt als internationaal militair adviseur bij het Amerikaanse OmniPoynt Solutions, dat het ‘beter’ is om de functie van lijstduwer niet op zich te nemen. 

Aan de BBB-partijtop legt De Ruiter uit dat hij na zijn loopbaan bij Defensie heeft gewerkt in het Midden-Oosten en dat dit hem als politicus kwetsbaar zou kunnen maken. Ook spreekt hij omfloerst over persoonlijke contacten waar in Nederland niet positief over wordt gedacht en waar hij liever de aandacht niet op wil vestigen. Bij BBB vraagt men in alle hectiek niet door: om wie gaat dit eigenlijk? De partijtop accepteert zonder verdere vragen dat De Ruiter niet beschikbaar is als lijstduwer bij de komende verkiezingen. 

BBB is trots op dit indrukwekkende defensiegezelschap. Luitenant-kolonel Gijs Tuinman komt inmiddels regelmatig als BBB-boegbeeld op televisie in zijn rol als kandidaat-minister van Defensie en zijn militaire boezemvriend De Ruiter is beschikbaar om mee te denken bij de partij, die zich opmaakt om het land te gaan regeren.

Wel blijft De Ruiter lid van het defensienetwerk van BBB. Sinds het uitbreken van de oorlog in Israël vallen vooral zijn uitgesproken standpunten in die kwestie op bij sommige leden van dat netwerk. Daarvan maakt ook een andere oud-Apache-vlieger deel uit; de briljante Roy Lindelauf, tegenwoordig Data Science-specialist en hoogleraar Militaire studies in Tilburg.

BBB is trots op dit indrukwekkende defensiegezelschap. Luitenant-kolonel Gijs Tuinman komt inmiddels regelmatig als BBB-boegbeeld op televisie in zijn rol als kandidaat-minister van Defensie en zijn militaire boezemvriend De Ruiter is beschikbaar om mee te denken bij de partij, die zich opmaakt om het land te gaan regeren. Kan het eigenlijk nog mooier, zo vraagt men zich bij de potentiële regeringspartij af.

Roy de Ruiter

Drager van de Militaire Willemsorde Roy de Ruiter werkt na zijn loopbaan bij de Koninklijke Luchtmacht sinds 2014 geruime tijd in het Midden-Oosten. In het sultanaat Oman traint hij helikopterpiloten en vliegt hij zelfs nog een Search & Rescue-missie waarbij hij twee Belgen redt van de dood nadat deze zijn gestrand op een steile rotswand. Het is, zo zegt hij zelf, de ‘gevaarlijkste missie’ die hij ooit heeft uitgevoerd, gevaarlijker nog dan zijn nachtelijke aanvalsvluchten in Afghanistan. Het is daarom belangrijk werk dat hij in Oman doet, zo vindt De Ruiter. Bovendien leert hij veel nieuwe mensen kennen in het Midden-Oosten. En dat biedt mogelijkheden voor zijn toekomst, die volgens De Ruiter ligt in het zakenleven.

In 2020, zo blijkt uit zijn officiële curriculum vitae op LinkedIn, besluit De Ruiter het vliegen achter zich te laten om zich te storten op het bedrijfsleven. Hij treedt in dat jaar als freelance ‘senior consultant’ in dienst bij OmniPoynt Solutions, gevestigd in Washington DC, het politieke centrum van de macht in de Verenigde Staten.

Daar is men onder de indruk van een grote naam als die van De Ruiter. De Nederlandse oud-vlieger staat trots als ‘Sir Roy’ op de website van OmniPoynt vermeld. De gedecoreerde oud-vlieger bevindt zich in het imposante gezelschap van collega-adviseurs als de Amerikaanse oud-ambassadeur in Qatar, een voormalig astronaut van NASA en een aantal hoge Amerikaanse legerofficieren, waaronder twee prominente generaals. Tenslotte ontbreekt ook een voormalig medewerker van de Amerikaanse ‘secret service’ niet in het rijtje consultants van OmniPoynt.

De hoofdactiviteiten van OmniPoynt laten zich op basis van de achtergrond van de medewerkers eenvoudig raden. Het bedrijf begeleidt overheden op het gebied van ‘militaire aangelegenheden’ en ‘nationale veiligheid’. Volgens de website van OmniPoynt ‘adviseert’ het bedrijf waar De Ruiter werkt: ‘overheden en bedrijven binnen de lucht- en ruimtevaart- en defensie-, nationale veiligheids-, gezondheids- en veiligheidsmarkten’.

‘Het beest’

Een van de leidinggevenden van OmniPoynt is de Amerikaanse oud-luitenant-kolonel Brad Perkins, alias ‘het beest’. Over hem staat op de website: ‘Beschouw ons als de groep jagers van uw stam, die jagen en het wild naar uw organisatie brengen. Het is de taak van ons team om ervoor te zorgen dat de stam eet. Brad leidt de jagers en traint uw bedrijf in het jagen en winnen van contracten voor de Amerikaanse overheid.’ 

OmniPoynt richt zich op het verkrijgen van overheidscontracten van onder meer het Amerikaanse ministerie van Defensie, het Pentagon. Zo is een van de opdrachtgevers van het bedrijf het Amerikaanse Defense Logistics Agency, DLA. Deze overheidsdienst is wereldwijd verantwoordelijk voor de inkoop en distributie van wapens voor het Amerikaanse leger. DLA levert ‘lethality’, ‘dodelijkheid’, zo vermeldt de website en wordt daarbij geadviseerd door OmniPoynt Solutions.

Het bedrijf gebruikt een scala aan militair experts. Een van hen is ‘Sir’ Roy de Ruiter, die niet toevallig in z’n blauwe luchtmachtuniform op de website staat afgebeeld, al is hij sinds juni 2014 niet meer in actieve dienst van Defensie in ons land. Over hem lezen we: ‘Majoor (gepensioneerd) de Ruiter is senior consultant bij OmniPoynt Solutions met een focus op internationale lucht- en ruimtevaart- en defensieprojecten. Roy maakt deel uit van sterke en bruikbare netwerken die in contact staan met buitenlandse overheden en defensieorganisaties’, aldus OmniPoynt.

Naast zijn werk als internationaal militair adviseur, dat volgens De Ruiter zélf ‘weinig tot niets’ voorstelt, is De Ruiter sinds 2020 – volgens zijn curriculum vitae op LinkedIn – ook actief als ‘durfinvesteerder’ bij een onderneming, die is gevestigd op Isle of Man. Dit bedrijf zegt zich te richten op het investeren in jonge, kansrijke bedrijven, zogenoemde ‘start-ups’. Het investeringsbedrijf heeft volgens De Ruiter een belang in zo’n 50 ‘veelbelovende’ bedrijfjes.

Daarnaast is De Ruiter in ons land actief als adviseur van een ‘politieke start-up’, de BoerBurgerBeweging van Caroline van der Plas. BBB vormt ogenschijnlijk een ideaal politiek netwerk voor de internationaal opererende oud-militair. Gezien de mogelijk potentieel conflicterende rol als adviseur van BBB én van bedrijven en overheden, lijkt transparantie daarbij van belang. De Ruiter heeft zijn betrokkenheid als adviseur bij een Nederlandse politieke partij echter niet op zijn LinkedIn-profiel vermeld. En ook een zoektocht met behulp van Google levert weinig tot geen aanknopingspunten op. Voor het oog van de buitenwereld lijkt de relatie tussen De Ruiter en BBB niet of nauwelijks te bestaan. 

Quantum Air BV

En ook op een ander belangrijk punt is het officiële CV van De Ruiter niet volledig, zo ontdekt HP/De Tijd. Roy de Ruiter blijkt sinds enige tijd als ‘oprichter’ betrokken bij een in Nederland gevestigde vennootschap, Quantum Air BV. Een rol, die net als zijn betrokkenheid bij BBB, ontbreekt op zijn LinkedIn-pagina. 

Quantum Air BV is net als OmniPoynt een internationaal opererend bedrijf, maar dit keer niet in de spannende wereld van militaire aangelegenheden. Quantum Air BV houdt zich bezig met het verkopen van luchtfilters. In een interview in De Telegraaf tijdens de coronapandemie met als kop ‘Ridder tegen corona’ vertelt De Ruiter over zijn unieke product: “Ik geloof hierin, maar ik ben een vlieger, geen chemicus. Ik hoop dat er serieus naar deze producten wordt gekeken.” De naam van het bedrijf, Quantum Air BV, dat niet op het LinkedIn-profiel van De Ruiter voorkomt, wordt ook in het interview met De Telegraaf niet genoemd.

Hoewel Quantum Air BV, voor zover het oog reikt, niet beweegt in de wereld van het militair-industriële complex, valt ook nu op dat De Ruiter in dit bedrijf onder meer samenwerkt met een oud-militair. Het gaat om een voormalig lid van het Korps Commandotroepen, Erik Wegewijs. De oud-commando van deze Nederlandse elite-eenheid is aan het luchtzuiveringsbedrijf verbonden in de functie van ‘strategisch adviseur’. 

Op zijn persoonlijke website schrijft Wegewijs over zijn ervaring bij de special forces van de Koninklijke landmacht en de reden van zijn overstap naar het bedrijfsleven. “Hoe langer ik bij het Korps Commandotroepen werkte, hoe meer het onder mijn huid en in mijn bloed ging zitten, maar toch gaf mijn innerlijke kompas aan dat het tijd werd voor iets anders.” En dat laatste wordt, zo lijkt het, onder andere een functie als strategisch adviseur van Roy de Ruiters bedrijf op het gebied van ‘luchtverversingssystemen’. 

Soumaya Sahla

De website van Quantum Air BV heeft nóg een verrassing in petto. Naast oorlogsheld De Ruiter en oud-commando Wegewijs ontdekken we de naam van degene die in het bedrijf van De Ruiter de functie bekleedt van ‘Director Public & Science Affairs’. Het is de Haagse ex-terroriste Soumaya Sahla. En dat is opmerkelijk: is zij de persoon die een van de redenen vormde waarom De Ruiter bedankte voor de eer om lijstduwer te worden bij BBB bij de komende verkiezingen?

Iemand die in Nederland ‘ten onrechte’ niet door iedereen positief wordt beoordeeld – ongeveer de woorden die De Ruiter tegenover BBB gebruikte – lijkt een eufemisme als het om Sahla gaat. Zij is zéér omstreden. Sahla maakte eerder deel uit van de gewelddadige Hofstadgroep en werd veroordeeld wegens lidmaatschap van een terroristische organisatie en verboden wapenbezit. Soumaya Sahla bleek bij haar aanhouding in 2005 door de Bijzondere Bijstandseenheid samen met haar echtgenoot in bezit van een doorgeladen automatisch wapen, een Agram 2000, compleet met demper, patroonhouder en veertig patronen. Voor haar terroristische activiteiten kreeg zij een gevangenisstraf van drie jaar, die zij tot 2008 onder meer in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught heeft uitgezeten.

Ook werd uit de zogenoemde ‘apothekersgesprekken’ die Soumaya Sahla met haar zus voerde en die door inlichtingendienst AIVD werden getapt duidelijk dat ze probeerde privé-adressen te bemachtigen van landelijke politici als Ayaan Hirsi Ali en Geert Wilders. Volgens Sahla – destijds actief lid van de Hofstadgroep – was dit slechts bedoeld om deze politici ‘op te roepen’ tot de Islam. 

Tijdens haar verblijf in de EBI is de huidige directeur ‘Public & Science Affairs’ bij het bedrijf van De Ruiter naar eigen zeggen ‘gederadicaliseerd’ en heeft zij haar terroristische verleden achter zich gelaten. In het stuk ‘Kan iemand echt deradicaliseren’ beschrijft auteur Marinus de Ruiter de bijdrage van Soumaya’s zus, Karima Sahla, in een documentaire over terrorisme: “Karima Sahla bekijkt het radicaliseren vanuit een ‘medisch perspectief’ en heeft nog nooit gezien dat er iemand van is ‘genezen’. Ook zij gelooft niet in deradicaliseren: ‘Wie dat woord bedacht heeft, gelooft in sprookjes.’”

Karima Sahla (de zus van) bekijkt het radicaliseren vanuit een ‘medisch perspectief’ en heeft nog nooit gezien dat er iemand van is ‘genezen’. Ook zij gelooft niet in deradicaliseren: ‘Wie dat woord bedacht heeft, gelooft in sprookjes.’

Oud-rechercheur van politie Sheila Bordewijk bevestigde dit beeld vorig jaar tegenover het SBS-programma Hart van Nederland. Bordewijk was lid van het observatieteam dat Soumaya Sahla destijds bij haar activiteiten voor de Hofstadgroep in de gaten hield. Zij verklaarde: “Zo’n gevaarlijk persoon uit zo’n groep kan zichzelf aan en uit zetten. Als ze weer ‘aan’ gaat, dan is dat levensgevaarlijk.”

Zelf spreekt Sahla in gesprek met het Algemeen Dagblad van een ‘complexe situatie’ waarin zij destijds terecht kwam en stelt zij het radicalisme achter zich te hebben gelaten. “Ben ik een moslimterroriste? Absoluut niet.” Zij ontkent nog een gevaar te vormen, zoals de woorden van haar eigen zus en die van een voormalig politieagente lijken te suggereren. Soumaya Sahla: “Denkt u dat ik Israël zou zijn binnengekomen op (sic) een vliegtuig van El Al, het hoofdkwartier van de NAVO, het Europees Parlement, het Torentje, de Tweede Kamer, de Ridderzaal en de ambassades van Groot-Brittannië en de Verenigde Staten als ik ooit echt een bedreiging zou hebben gevormd?”

Soumaya Sahla komt begin vorig jaar in haar rol als deradicaliseringsexpert in opspraak wanneer voor de buitenwereld duidelijk wordt dat zij als VVD-lid de functie van ‘tafelvoorzitter terrorisme en radicalisering’ vervult. Dit is tegen het zere been van PVV-leider Geert Wilders, die nota bene door de Hofstadgroep op een dodenlijst werd geplaatst. Wilders uit zware kritiek op de VVD. Hij vindt het onaanvaardbaar dat Sahla namens de VVD in het gebouw van de Tweede Kamer ‘rondloopt’, terwijl hij daar nog steeds zwaar wordt beveiligd. 

Het vormt de aanleiding voor de VVD om afscheid te nemen van Soumaya Sahla als tafelvoorzitter. In een openbare verklaring zegt Sahla, die tijdens de behandeling van haar rechtszaak nooit overtuigend spijt betuigde: “Ik betreur de keuzes die ik heb gemaakt ten diepste en iedereen in mijn omgeving weet dat van me. (…) Ik constateer nu dat het goed is deze spijt ook publiekelijk uit te spreken.”

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €5 per maand.

Een ton van Frits Bolkestein

Het is oud-VVD-leider Frits Bolkestein die Sahla vele jaren eerder onder zijn hoede nam en introduceerde in de politiek. De liberaal in hart en nieren gelooft op dat moment oprecht in de rehabilitatie van de ex-terroriste. Wanneer Sahla hem na een publieke bijeenkomst aanspreekt, raakt hij van haar onder de indruk. Bolkestein vindt haar slim en welbespraakt en wil haar helpen bij haar terugkeer in de samenleving na haar verblijf in de gevangenis. Bolkestein verschaft Sahla daarom toegang tot zijn indrukwekkende politieke netwerk. Wanneer zij in 2022 bij de VVD in de problemen komt, kan hij haar echter niet meer helpen. 

Frits Bolkestein is dan al enige tijd ernstig ziek. Hij overleefde in december 2021, hij was op dat moment 88 jaar, ternauwernood een zware operatie. In die periode maakt zijn familie zich grote zorgen over de rol van Soumaya Sahla in zijn leven. 

Martijn Bolkestein (zelf ook oud-VVD-Kamerlid) verklaart daarover namens de familie aan HP/De Tijd: “Mijn oom heeft Soumaya willen helpen bij haar re-integratie in de samenleving en om na haar tijd in de gevangenis op eigen benen te gaan staan. Helaas zijn wij erachter gekomen dat toen mijn oom ouder werd en bovendien ernstig ziek, Soumaya financieel op pijnlijke wijze van hem heeft geprofiteerd. Toen mijn oom zich daar later de omvang van realiseerde, is deze financiële steun direct gestaakt.”

Helaas zijn wij erachter gekomen dat toen mijn oom ouder werd en bovendien ernstig ziek, Soumaya financieel op pijnlijke wijze van hem heeft geprofiteerd.

Martijn Bolkestein

Wanneer Martijn Bolkestein op onderzoek uitgaat, zo legt hij uit, ontdekt hij dat zijn oom de huur betaalt van het appartement van Soumaya Sahla. Daarnaast betaalt Frits Bolkestein, in de periode dat hij ziek en kwetsbaar is, ook ‘leefgeld’ en andere ‘grote’ bedragen aan Sahla. Ook zijn er ‘onverklaarbare’ opnames van contant geld met de pinpas van de oud-VVD-leider. ‘Vreemd’, vindt Martijn Bolkestein, want zijn oom komt de deur bijna niet meer uit.

Bolkestein zet daarom alle betalingen van zijn oom Frits aan Sahla op een rijtje. De familieleden schrikken van zijn bevindingen. Het gaat volgens de familie om ongeveer 85.000 euro aan bancaire betalingen en zo’n 20.000 euro aan contante geldopnames in een periode van ‘nog geen drie jaar’. Tevens de periode waarin de voormalige VVD-leider kampt met ernstige gezondheidsproblemen.  

“Toen bleek dus dat zij hem in drie jaar tijd 85 duizend euro had ontfutseld,” zo bevestigt Martijn Bolkestein, die benadrukt dat de familie dit vooral ‘schrijnend’ vindt omdat Frits Bolkestein zich juist voor Soumaya Sahla heeft ingezet om haar een ‘tweede kans’ te geven, zo verklaart Martijn Bolkestein. 

Sahla ontkent tegenover HP/De Tijd dat zij heeft ‘geprofiteerd’ van haar ‘mentor’, zoals zij Frits Bolkestein steevast noemt. Ze zegt: “Over het geld? Ik zou in Leiden een promotietraject gaan volgen. Dat is om veiligheidsreden niet doorgegaan. Toen adviseerde mijn mentor Frits Bolkestein, die mij als zijn dochter beschouwt, om naar professor Kinneging te gaan. Die wilde mij graag begeleiden, maar had geen budget. En toen heeft Frits, om mij te helpen mijn talenten te ontplooien, aangeboden om mijn promotietraject te betalen. Frits zei toen heel duidelijk: ‘Dat financier ik.’”

Sahla bevestigt de hoogte van het bedrag dat door Martijn Bolkestein is genoemd. Ze verklaart: “Frits betaalde mijn huur rechtsreeks aan de huurbaas. Daarnaast betaalde hij ook andere kosten van levensonderhoud, ik moest toch ergens van leven? Ik kreeg verschillende bedragen: een bedrag van 5000 euro en toen Frits zijn appartement verkocht net als alle andere kinderen een bedrag van 10.000 euro. Hij wilde dat ik mijn talenten kan inzetten voor de samenleving. Dat was zijn motivatie,” zo vertelt ze. 

Sahla vervolgt: “In 2021 belde opeens Martijn Bolkestein. Hij zei dat ik geen geld meer zou krijgen. Daarna kreeg ik ook Frits zelf aan de telefoon. Martijn zette de telefoon op de speaker en toen hoorde ik Frits. Ik reageerde toen emotioneel, vooral op Martijn. Kijk, mijn huur werd plotseling stopgezet, ik raakte in paniek. Het gaat totaal inderdaad om een bedrag van zo’n 85.000 euro dat hij mij heeft geschonken. Ik heb nooit contant geld opgenomen met zijn pas en ook wist ik de pincode van Frits niet, dus het verhaal van Martijn Bolkestein klopt gewoon niet,” aldus Sahla.

Het gaat totaal inderdaad om een bedrag van zo’n 85.000 euro dat hij mij heeft geschonken. Ik heb nooit contant geld opgenomen met zijn pas en ook wist ik de pincode van Frits niet, dus het verhaal van Martijn Bolkestein klopt gewoon niet.

Soumaya Sahla

Het verhaal Sahla wordt bevestigd door de promotor van Sahla, hoogleraar Andreas Kinneging. Hij zegt tegen HP/De Tijd: “Het was volkomen duidelijk dat hij haar betaalde en dat hij dat uit vrije wil deed, omdat hij haar wilde steunen. En er was met de verstandelijke capaciteiten van Frits Bolkestein, zeker in de periode 2018 en 2021, helemaal niets aan de hand,” aldus Kinneging.

Nadat de navelstreng met ‘mentor’ Frits Bolkestein door toedoen van zijn familie is doorgeknipt én met het vertrek van Soumaya Sahla als tafelvoorzitter bij de VVD enkele maanden later, lijkt het einde van de betrokkenheid van oud-terroriste Sahla bij de Nederlandse politiek een feit. Want wie wil zich nog aan haar nabijheid branden? 

Onlangs dreigde dat echter tóch te gebeuren met de nieuwe leider van de VVD, Dilan Yesilgöz. Dit deed zich voor toen zij door Geert Wilders in de plenaire zaal van de Kamer op hoge toon werd ‘gesommeerd’ uit te leggen waarom Sahla, nog steeds lid van de VVD, kan deelnemen aan discussiegroepen binnen die partij. Lijsttrekker Yesilgöz zegt dat ‘betrokkene’ – de naam van Sahla zorgvuldig vermijdend – geen formele functies bij de VVD bekleedt. En ook is zij geen adviseur van de partij of van de minister van Veiligheid en Justitie persoonlijk. Voor Sahla is inderdaad geen plaats meer in Den Haag. Haar lot lijkt bezegeld.

Eén team, één taak

Het is voor velen onbekend dat zij op datzelfde moment nauw samenwerkt met drager van de Militaire Willemsorde en lid van het defensienetwerk van BBB, Roy de Ruiter. Als directeur ‘Public & Science Affairs’ ondersteunt zij het door hem opgerichte bedrijf Quantum Air BV. Welke werkzaamheden zij precies verricht, blijkt niet uit de website van het bedrijf. Ook een kijkje in het handelsregister van de Kamer van Koophandel levert niets op. 

Bronnen met directe kennis van de activiteiten van De Ruiter en Sahla bevestigen aan HP/De Tijd dat de samenwerking tussen Roy de Ruiter en Soumaya Sahla bij Quantum Air BV niet louter in het teken staat van innovatieve ‘luchtfiltratie-oplossingen’, zoals de website doet vermoeden. Zo maken De Ruiter en zijn directeur ‘Public & Science Affairs’ volgens deze bronnen gebruik van voormalig militairen en oud-medewerkers van Nederlandse inlichtingendiensten om commerciële advieswerkzaamheden aan te bieden aan (internationale) overheidsorganisaties. 

Op 5 juni van dit jaar, zo blijkt uit een e-mail van Soumaya Sahla aan VVD-Kamerlid Ulysse Ellian, verzoekt zij de liberale volksvertegenwoordiger om een afspraak te maken met twee oud-leden van het Korps Commandotroepen. Sahla schrijft: “Beide oud KCT’ers hebben ook voor de inlichtingendienst gewerkt.” De twee hebben plannen voor het trainen van ‘havenofficieren’ in Suriname, zo schrijft Sahla. Het bericht is verzonden via het e-mailaccount van Quantum Air BV, het bedrijf van Roy de Ruiter, dat zich volgens de website bezighoudt met ‘schone lucht’.  

Soumaya Sahla verwijst in de e-mail tevens naar een ‘koffieafspraak’ die zij met het VVD-Kamerlid zou hebben: “Ik zit wel waarschijnlijk eind juni in Oekraïne. Dus dan wordt het ergens daarna”, aldus Sahla. Wat zij precies in Oekraïne – een land in oorlog – gaat doen, vermeldt ze niet. 

Wel doet haar collega Roy de Ruiter op LinkedIn uitgerekend over dit land enkele politieke uitspraken in een discussie met niemand minder dan Gijs Tuinman. Zo stelt de Ruiter een mogelijk NAVO-lidmaatschap van Oekraïne ter discussie: “Vanwaar VS interesse in een van de meest corrupte landen ter wereld?” En: “Waarom NAVO-lidmaatschap?” Daarbij verwijst De Ruiter naar een kritisch artikel over dit onderwerp uit 2015 van de ‘mentor’ van Soumaya Sahla, Frits Bolkestein. 

Een Nederlandse ‘tussenpersoon’, die in contact staat met zowel Roy de Ruiter als met een met hooggeplaatste functionaris van het leger in Oekraïne, benadert de drager van de Militaire Willemsorde in de eerste helft van dit jaar bovendien met een dringend verzoek om ‘militaire hulp’ aan het land in oorlog. In Oekraïne blijkt behoefte aan zogenoemde ‘CBRN-specialisten’ die het leger kunnen trainen op het terrein van chemische, biologische, radiologische en nucleaire stoffen. Zo moet militair personeel worden opgeleid in de omgang met gasmaskers en andere beschermende kleding. De Ruiter brengt Oekraïne in contact met Nederlandse oud-leden van het Korps Commandotroepen, die hierin zijn gespecialiseerd, zo blijkt uit informatie waar HP/De Tijd over beschikt.

Uit het schriftelijke antwoord van Kamerlid Ellian aan Soumaya Sahla over het trainen van ‘veiligheidsfunctionarissen’ in Suriname, waar men ernstig lijdt onder grote drugstransporten via de haven van dat land, blijkt dat Ellian onaangenaam verrast is door het contact dat Sahla met hem zoekt. De VVD’er schrijft over de ‘koffieafspraak’: “Voor de goede orde: ik heb je uit beleefdheid te woord gestaan. Of ik bereid ben om verder met je in gesprek te gaan, weet ik helemaal niet. Ik heb ook niet gezegd, dat ik via jou met iemand in contact wil komen. Jij bood mij aan contact te leggen met jouw nieuwe werkgever. Ik verzoek je voor nu vriendelijk om het bij dit contact te laten.” 

Soumaya is een gewaardeerd collega binnen mijn bedrijf en tevens een goede vriendin.

Roy de Ruiter

De drager van de Militaire Willemsorde reageert enige tijd later op de afwijzende reactie van Ulysse Ellian aan het adres van Sahla. Dat gebeurt op 29 juni 2023. Ook dit keer is het bericht afkomstig van het mailaccount van Quantum Air BV. De ‘aanvallende’ wijze waarop de e-mail is geschreven, valt ook anderen op.

De Ruiter schrijft aan Kamerlid Ellian: “Mijn naam is Roy de Ruiter, ik heb veertien jaar bij Defensie gediend als Apache vlieger en ben zes keer op uitzending in Afghanistan geweest. Voor mijn optreden aldaar heb ik de Militaire Willemsorde uit hande (sic) van de koning ontvangen. Bij defensie leren wij: één team, één taak. Soumaya is een gewaardeerd collega binnen mijn bedrijf en tevens een goede vriendin”, aldus de oorlogsheld. 

De Ruiter zegt over het doel van het bericht van Soumaya Sahla aan het Kamerlid: “Omdat jij de woordvoerder ondermijning bent vonden wij het relevant jou op de hoogte te brengen van onze activiteiten in deze sector. Omdat wij veel ervaring hebben en bijvoorbeeld met onze partner Triangular Group (oud-AIVD en oud-MIVD’ers) bezig zijn met programma’s om havenofficieren te trainen, vond zij het prudent om ons met jou in contact te brengen.”

Triangular Group is het bedrijf van de Nederlandse voormalig Special Forces van het Korps Commandotroepen Onno van Boven, Ray Klaassens en Sander Kokken. Op de website van het bedrijf staat: “Onno, Ray en Sander hebben overigens alle drie als officier gediend bij het KCT en bij de inlichtingendiensten”. 

Roy de Ruiter besluit zijn e-mail aan VVD-Kamerlid Ulysse Ellian op weinig diplomatieke wijze: “Heb je daar geen zin in dan horen we het ook graag om vervolgens op zoek te gaan naar andere woordvoerders.” Ellian deelt de opmerkelijke mailwisseling met meerdere collega’s in de Tweede Kamer en vraagt één van hen om advies. Deze reageert: “Wat een nare toon” en adviseert Ellian om helemaal niet met De Ruiter en Sahla in gesprek te gaan. En dat is precies wat Ellian doet.

In ongeveer dezelfde periode zoekt Soumaya Sahla via WhatsApp direct contact met minister Dilan Yesilgöz van Veiligheid en Justitie om de kwestie met Triangular Group ook onder haar aandacht te brengen. Sahla schrijft aan de minister: “Onno en Ray houden zich bezig met het tegengaan van ondermijning en hebben lang oorlog tegen drugs gevoerd”. Sahla vraagt in het bericht of de twee ‘direct’ contact met de minister mogen opnemen om te spreken over de situatie in Suriname. Maar ook dit leidt uiteindelijk niet tot het gewenste resultaat.

In ongeveer dezelfde periode zoekt Soumaya Sahla via WhatsApp direct contact met minister Dilan Yesilgöz van Veiligheid en Justitie om de kwestie met Triangular Group ook onder haar aandacht te brengen.

De frustratie over deze gang van zaken bij initiatiefnemer Roy de Ruiter is groot. Er is volgens de drager van de Willemsorde een omvangrijk drugsprobleem in Suriname. De oplossing is voorhanden, maar er wordt door belangrijke politici als Ellian en Yesilgöz in zijn ogen ‘niets’ mee gedaan. 

Sahla is vooral boos op de VVD wanneer HP/De Tijd haar om een reactie vraagt: “Het feit dat deze e-mail is uitgewisseld vind ik kwalijk. Want het gaat hier om de veiligheid van onze militairen. De VVD heeft het leven van militairen in gevaar gebracht. En dat puur en alleen voor partijbelang. En wij zijn de partij van orde en veiligheid. Dat valt niet te rijmen”, aldus Sahla. Verder wil zij vanuit ‘veiligheidsoverwegingen’ niets over deze kwestie kwijt. 

‘Adviseur’ BBB

De relatie tussen Roy de Ruiter en Soumaya Sahla wordt in de directe kring van De Ruiter als ‘close’ omschreven. Dat blijkt ook op 22 juni van dit jaar tijdens een bijeenkomst in Gouda. Roy de Ruiter maakt dan samen met Marco Kroon en Gijs Tuinman, twee andere dragers van de Militaire Willemsorde, deel uit van de François Vrancken-lezing georganiseerd door de Mandeville Academy. Op beelden die van deze bijeenkomst zijn gemaakt, zien we gedurende enkele seconden een aandachtige toeschouwer in het publiek. Directeur Harry Veenendaal bevestigt tegenover HP/De Tijd dat het om Soumaya Sahla gaat. 

Hij verklaart dat Sahla zich ‘als eerste’ heeft aangemeld voor de publieksbijeenkomst. Omdat ook de naar ons land gevluchte Afghaanse brigade-generaal Akram Sameh te gast is, besluit Veenendaal om de autoriteiten te vragen of de aanwezigheid van ex-terroriste Soumaya Sahla een ‘veiligheidsprobleem’ is. “Na wat rond gebeld te hebben, kreeg ik te horen dat alle lichten op groen staan. Geen probleem,” aldus de directeur van de Mandeville Academy. Volgens Veenendaal, die zelf aanwezig is bij de lezing en de afsluitende borrel, vertrekt Sahla na afloop in het gezelschap van Roy de Ruiter. 

Soumaya Sahla vertelt daarna in WhatsApp-berichten op 1 september van dit jaar trots aan Harry Veenendaal, voor wie Sahla inmiddels gastcolleges verzorgt over deradicalisering, over de opvallende derde plaats op de kandidatenlijst van BBB. Veenendaal: “Ze suggereerde om 12.01 uur dat ik met name naar nummer drie moest kijken.” Dit doet Sahla ruimschoots vóór die nummer drie op de lijst, Gijs Tuinman, door de partij om 15.00 uur aan de leden – en daarna aan de rest van Nederland – openbaar wordt gemaakt, zo bevestigt Veenendaal desgevraagd. Hij spreekt van ‘zeer nauwe contacten’ tussen zowel defensiespecialist Gijs Tuinman van BBB als Roy de Ruiter met Soumaya Sahla. Hij zegt: “Soumaya kent Gijs en Roy behoorlijk goed. Want via haar heeft Gijs toegezegd, beetje afhankelijk van zijn agenda, om binnenkort een gastcollege te geven.”

Hoe raakt een veroordeelde terroriste én deradicaliseringsexpert, die als ‘tafelvoorzitter’ van de VVD tegen wil en dank een politieke paria is geworden, als ‘directeur’ betrokken bij het bedrijf van een oorlogsheld, die ook nog eens in de Verenigde Staten werkzaam is als militair adviseur op het terrein van nationale veiligheid? 

Hoe raakt een veroordeelde terroriste én deradicaliseringsexpert, die als ‘tafelvoorzitter’ van de VVD tegen wil en dank een politieke paria is geworden, als ‘directeur’ betrokken bij het bedrijf van een oorlogsheld, die ook nog eens in de Verenigde Staten werkzaam is als militair adviseur op het terrein van nationale veiligheid? 

Iemand die volgens een ‘glossy’ website in het gezelschap verkeert van oud-generaals en een voormalig lid van de Amerikaanse geheime dienst? Een Nederlander die vanwege zijn enorme conduitestaat moeiteloos binnenkomt bij onze eigen regering maar ook bij internationale overheden? 

En ten slotte: een oud-militair, die onder meer via het defensienetwerk van BBB in nauw contact staat met beoogd minister van Defensie Gijs Tuinman en invloed heeft op de standpunten van deze potentiële regeringspartij? 

HP/De Tijd beschikt over geverifieerde informatie dat Soumaya Sahla in de afgelopen maanden verklaart een belangrijke rol te vervullen bij de partij van Caroline van der Plas. 

Zo benadert Soumaya Sahla ’voor BBB’, zo vertelt Roy de Ruiter, publiciste en psychiater Esther van Fenema, oprichter van de politieke partij NLBeter. Sahla vraagt de bekende arts in dat gesprek of zij beschikbaar is voor de ‘portefeuille zorg’ in een zakenkabinet, waar mogelijk ook BBB deel van uit gaat maken na de verkiezingen. Roy de Ruiter zegt daarover in een appbericht: “Zij vond dat Esther wellicht een hele sterke kandidaat voor BBB kon zijn en had haar geloof ik al gepolst.”

Psychiater Esther van Fenema bevestigt dat zij inderdaad door Sahla is benaderd. “Soumaya vroeg mij of ik geïnteresseerd was in een mogelijke bewindspositie,” zo verklaart Van Fenema, die zegt daarna ‘nooit meer iets’ van Sahla te hebben gehoord.  

Roy de Ruiter laat in een reactie weten dat Sahla het gesprek op zijn ‘verzoek’ heeft gevoerd. Hij zegt over zijn optreden als BBB-adviseur en lid van de inner circle van de partij in deze kwestie: “Soumaya heeft eenmalig op mijn verzoek contact gelegd met Esther van Fenema, een kennis van haar waarvan ik onder de indruk was, omdat ik in mijn rol als adviseur van BBB graag eens met haar wilde praten over een mogelijke rol in een zakenkabinet. Een idee wat ik bij de BBB leiding wilde presenteren.” Lees hier de hele verklaring van Roy de Ruiter.

NCTV

Soumaya Sahla benadert een potentiële bewindspersoon voor de partij van Caroline van der Plas, zo bevestigt Roy de Ruiter. Zij suggereert in gesprekken niet alleen De Ruiter als contactpersoon, maar vermeldt ook persoonlijke banden met beoogd BBB-bewindspersoon Gijs Tuinman. 

Sahla is daarmee – wanneer de nummer drie op de kandidatenlijst van die partij inderdaad minister van Defensie wordt – slechts één handdruk verwijderd van de defensietop in ons land en mogelijk ver daarbuiten. Reden voor BBB-lijsttrekker Caroline van der Plas – zij komt onmiddellijk in actie – om de NCTV te vragen de kwestie tot op de bodem uit te zoeken. De partij zegt in een schriftelijke verklaring: 

“We hebben het artikel van HP/De Tijd voor publicatie gezien en zijn hiervan geschrokken. Wij benadrukken dat BBB nooit opdracht heeft gegeven aan Soumaya Sahla om mensen te werven voor een positie in een mogelijk kabinet. Caroline heeft nog nooit enig contact met haar gehad. 

“Gezien haar contacten met een van onze defensie-adviseurs Roy de Ruiter, drager van de Militaire Willemsorde, hebben we besloten om, ondanks het feit dat we op geen enkele manier door hem in welke richting dan ook zijn gepusht, het contact voorlopig met hem te bevriezen. Wat hier precies speelt moet eerst tot op de bodem worden uitgezocht. 

“We hebben de BVA (beveiliging Tweede Kamer) en de NCTV op de hoogte gesteld van de situatie en om een risicoanalyse gevraagd over wat deze informatie voor onze veiligheid kan betekenen,” aldus Henk Vermeer namens Caroline van der Plas en BBB.

Reactie VVD

De VVD laat in een schriftelijke reactie weten:

“Het Hoofdbestuur van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie heeft het partijlidmaatschap van mevrouw S. Sahla met onmiddellijke ingang opgezegd. Zij is daarmee geen lid meer van de VVD.

“De reden voor de opzegging is het zojuist verschenen artikel van HP/De Tijd, waarin de familie Bolkestein meldt dat mevrouw Sahla ons erelid Frits Bolkestein in een kwetsbare periode grote geldbedragen heeft ‘ontfutseld’. Wij hebben contact gehad met de familie en de juistheid van het bericht vastgesteld.

“VVD-voorzitter Eric Wetzels: ‘Wij hebben als partij mevrouw Sahla een tweede kans gegeven, wat niet altijd eenvoudig was gezien haar veroordeling voor terrorisme. Nu blijkt dat zij ons erelid Frits Bolkestein grote geldbedragen heeft ontfutseld in een voor hem kwetsbare periode. Daarmee heeft zij die tweede kans in onze ogen op moreel uiterst laakbare wijze verprutst. Daarom is er voor haar geen plaats meer in onze partij.’

“Het hoofdbestuur zal de komende periode bezien of zij de partij wil voorstellen haar statuten aan te passen om te regelen dat in ieder geval veroordeelden van terroristische of zedenmisdrijven nooit lid kunnen worden van de partij. Naar eventuele andere categorieën zal in dat geval ook gekeken worden.”

Update 4-11-2023: In dit stuk wordt een citaat van auteur Marinus Ruiter over Karima Sahla vermeld: “Karima Sahla bekijkt het radicaliseren vanuit een ‘medisch perspectief’ en heeft nog nooit gezien dat er iemand van is ‘genezen’. Ook zij gelooft niet in deradicaliseren: ‘Wie dat woord bedacht heeft, gelooft in sprookjes.’”, Naar aanleiding hiervan heeft Karima contact gezocht met HP/De Tijd. Zij laat ons weten: “De uitspraak die ik over dit onderwerp heb gedaan (2018) ging over een  specifieke casus en absoluut niet over mijn zusje Soumaya Sahla.” HP/De Tijd heeft Karima aangeboden dit in een uitgebreid interview toe te lichten, maar daar was zij niet toe bereid. 

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €5 per maand.