Onverkiesbaar

Stan de Jong is van mening dat het afschaffen van stemrecht voor buitenlanders geen zin heeft, omdat veel buitenlanders zich laten naturaliseren en men dan alsnog stemrecht krijgt (HP/De Tijd, 14 november). Deels heeft hij gelijk. Waar het om gaat, is dat de Nederlandse samenleving een samenleving blijft waar men ook écht samenleeft. En niet apart. We zien nu een twee- of meerdeling langs godsdienstige maar vooral etnische lijn. Vandaar dat de wetgeving aangepast moet worden op zeer veel terreinen. Dus onder meer het stemrecht afschaffen, maar ook aan naturalisatie meer inhoud geven dan nu het geval is. Een Nederlands paspoort behoort een bekroning te zijn van een geslaagde integratie. Een integratie waar men trots op is. Trots dat men bij het Nederlandse volk mag behoren. Hun solidariteit moet niet bij koning Hassan of Allah liggen en hoeft wat mij betreft ook niet bij Beatrix of God te liggen.

Indien de grote partijen (nog) geen steun geven aan het afschaffen van dit stemrecht voor buitenlanders, geeft dit kansen aan andere partijen. Want uit een onderzoek blijkt dat 65 procent van de bevolking wél voorstander is van afschaffing! Stan merkt op dat buitenlanders net zo stemmen als Nederlanders; mag ik nog even twijfelen zolang hij niet met bewijsmateriaal komt? Uit een enquête bij de vorige Kamerverkiezingen bleek dat allochtone Nederlanders voor tweederde links stemden! Geen afspiegeling dus: ook op dat gebied is de integratie mislukt.

Anton Koops, Hollandscheveld

Wynand Duyvendak

In HP/De Tijd stond een stukje naar aanleiding van het vermeende (verre) verleden van GroenLinks-Kamerlid Wynand Duyvendak in de linkse kraak- en actiebeweging (HP/De Tijd, 7 november). De vraag is of dit vandaag de dag nog wel zo relevant is. Zo zijn er wel meer gerespecteerde, correcte politici met een (mogelijk) dubieus en ver verleden. Veel gevaarlijker zijn hedendaagse fascistoïde en gewelddadige clubjes als AFA, Kafka, DIDF, Kurf, Offensief, BIC, Weerwolf, AEL en spilfiguren als Jeroen Maarten Hanenberg. De AEL is extra gevaarlijk en zou verboden moeten worden, omdat ze nog ergere nazistische trekjes heeft als Hitler destijds. Vervang in hun partijprogramma en standpunten de woorden ‘Arabisch’, ‘moslim’ en ‘islam’ door ‘Duits’ en de rest moge wel duidelijk zijn.

Kenneth Tharmaratnam, Nijmegen

Irak-debat

Socioloog Bart Tromp citeert in het artikel ‘Het Irak-debat’ (HP/De Tijd, 19 december 2003) de Amerikaanse publicist Kagan bijzonder selectief. Tromp vergeet bij het aanhalen van ‘Als je een grote hamer hebt, begint de hele wereld op een spijker te lijken’ ook de rest van de boodschap van Kagan te vermelden. Kagan stelt dat voor landen die niet over een grote militaire macht beschikken, het omgekeerde op de loer licht: “Als je geen hamer hebt, wil je niet dat er ook maar iets is wat op een spijker lijkt.”

Q. Blok, Kalmthout (België)

Hitler was hier

Het is jammer dat Boudewijn van Houten in zijn ‘Hitler was hier’ (HP/De Tijd, 19 december), een artikel met weinig relevante weetjes en bijzonderheden, een wel heel gebrekkige samenvatting geeft van de verzetsgroep Weisse Rose, alsof het hier ging om een aantal overmoedige jongeren die van elk politiek inzicht waren gespeend en derhalve ‘meenden door middel van pamfletten en affiches de ondergang van het Derde Rijk te kunnen versnellen’. Anders dan vele miljoenen van hun landgenoten beschikten deze studenten over een uiterst scherpe politieke blik, die ook nu nog respect zou moeten afdwingen. “Is het niet onzinnig,” aldus de retorische vraag van een van de samenzweerders, “dat wij hier rustig thuis op onze kamer blijven zitten en uit de boeken leren hoe je iemand beter kunt maken, terwijl de staat dagelijks talloze jonge mensenlevens offert? Waarop wachten wij eigenlijk? Totdat op een dag de oorlog voorbij is en alle volken ons beschuldigend aankijken en verwijten dat wij zo’n regering zonder verzet te plegen over ons heen hebben laten komen?” Elk woord luistert nauw, en het woord ‘overmoed’ lijkt mij hier allerminst op zijn plaats.

R. de Ruig, Utrecht

Kerstnummer

Graag wil ik u van harte complimenteren met de inhoud van uw dubbeldikke Kerstnummer van 19 december. Niet alleen de omslag van Leo Potma was buitengewoon smaakvol, maar ook qua inhoud voldeed uw blad ongetwijfeld aan de wensen van velen. Het was voor ‘elck wat wils’, wat uw groeiende lezersschare ongetwijfeld een groot plezier heeft gedaan, en mij zeker.

Ik lees HP/De Tijd al jarenlang, evenals Elsevier, dat kwalitatief nog steeds op niveau is maar minder spannend en minder smakelijk is dan HP/De Tijd.

Wat mij in uw blad zo aanspreekt, is de onomwonden wijze waarop u onderwerpen die vroeger heilige huisjes waren, beschrijft en daarop uw eigen visie heeft en daar ook voor uitkomt. In het voorbije jaar waren er legio onderwerpen waarop door uw redactie buitengewoon adequaat werd gereageerd, zonder u te spiegelen aan tegengestelde meningen ter zake, soms van uw eigen lezers. Ga zo door in het nieuwe jaar en u zult uw lezerskring ongetwijfeld nog verder vergroten.

Hans van Meenen, Capelle aan den IJssel

Cultuurstrijd

Dirk-Jan van Baar heeft zo zijn eigen visie op artikel 23, die de vrijheid van onderwijs weergeeft (HP/De Tijd, 2 januari). Zo stelt hij dat het bijzonder onderwijs een groot goed is en dat de moslims hun vrijheid van onderwijs eerst maar moeten verdienen. Zij mogen zich niet automatisch beroepen op rechten die ooit door andere stromingen zijn bedongen.

In de hele discussie over islamitische scholen vergeet men veelal te benoemen dat er nogal wat fundamentalistische stromingen te vinden zijn binnen de verschillende godsdiensten. Orthodox-religieuze scholen – uitgaande van christendom, islam of een andere godsdienst – dragen denkbeelden uit die intolerantie in zich hebben en zeker geen respect voor andersdenkenden bijbrengen. Dat geldt ook voor de politiek. Zo is Nederland door de VN op de vingers getikt vanwege standpunten van de SGP, die strijdig zijn met de rechten van de mens. En wat doet Nederland daarmee? Helemaal niets! En vervolgens mogen in ons land godsdienstige groeperingen van orthodoxe snit hun intolerante denkbeelden opdringen aan onschuldige kinderen. Dat doet geen enkel Europees land ons na! De vrijheid van onderwijs, waar we volgens Van Baar zo blij mee moeten zijn, geeft ook allerlei orthodox-religieuze stromingen, die soms een theocratie nastreven, de mogelijkheid tot indoctrinatie van kinderen. De onderwijsinspectie kan en durft er niets van te zeggen, want aan artikel 23 mogen we vooral niet komen. De vrijheid van onderwijs leidt hier dus tot onvrijheid! Een democratisch land mag niet toestaan dat groepen hun intolerante denkbeelden middels onderwijs, gesubsidieerd en wel, aan kinderen opdringen. Waar blijft de niet-confessionele meerderheid in de Tweede Kamer, die opkomt voor de belangen van kinderen die nu blootgesteld worden aan fundamentalistische denkbeelden die haaks staan op wat Nederland en de VN voorstaan?

Alfons Wiegink, Apeldoorn

Ayaan Hirsi Ali

In het artikel over VVD-politica Ayaan Hirsi Ali (HP/De Tijd, 2 januari) wordt haar in de mond gelegd dat ‘vrijheid van godsdienst en vrijheid van meningsuiting in haar ogen botsende grondrechten’ zijn; meer concreet is haar doel om de onderdrukte moslimvrouwen te emanciperen. Het laatste grondrecht is zonder enige twijfel haar hoofddoel in de politiek en ooit haar startpunt vanuit de Wiardi Beckman Stichting. Het eerste is minder zeker. Vrijheid van godsdienst zegt op zichzelf niet veel, en tegelijkertijd zegt het voor velen alles. Om de kwestie op Ayaan toe te spitsen: zij wil dat er onderscheid wordt aangebracht tussen godsdienst als persoonlijke levensovertuiging – waar iedereen van af behoort te blijven – en godsdienst in de politieke vertaling, zoals deze in opkomst is in de vorm van anti-westerse propaganda van bepaalde moslims. Deze vorm is strijdig met de Nederlandse cultuur. En daartegen verzet Hirsi Ali zich terecht, in combinatie met bijkomende verschijnselen als bijvoorbeeld de ongelijkwaardigheid van man en vrouw.

Dankzij de duidelijke inbreng van Hirsi Ali ben ik tot de conclusie gekomen dat integratie met behoud van eigen culturele identiteit op korte termijn tot mislukken gedoemd is. In samenhang hiermee noem ik het optreden van Dijkstal in Het Buitenhof van zondag 4 januari. In discussie met de nieuwe generatie historici gaf Dijkstal aan dat de burger en de bevolking recht hebben op goed bestuur. De suggestie was dat onder Paars sprake was van goed bestuur. Terecht ging de hoogleraar Kennedy daartegen in, en ik constateer als VVD’er dat Dijkstal nog steeds niet tot het inzicht is gekomen dat het bestuur in dit land onder Paars onder de maat was en nu nog steeds onder de maat is, getuige de uitlatingen van burgemeester Cohen in Amsterdam in Het Parool van 2 januari; daarin heeft hij het over bezuinigingen die ‘hard en onrechtvaardig’ zijn. Niet voor niets is Paars vreselijk afgestraft, en datzelfde lot staat nu ook dit kabinet te wachten.

Als Patrick van Schie tot slot opmerkt dat het voor Hirsi Ali in de Tweede Kamer ‘wennen’ is, met haar wetenschappelijke achtergrond, dan is dat ongetwijfeld waar. Maar tegelijkertijd kan worden vastgesteld dat zij juist in de Kamer behoort te blijven en daar een voorbeeldfunctie heeft.

Jan Willem Jongejans, politicoloog en lid van de VVD, Zoetermeer

Ayaan Hirsi Ali (2)

Ayaan Hirsi Ali had gelijk toen ze zei dat de Allah een perverse man is (HP/De Tijd, 2 januari). Maar ze vergat erbij te zeggen dat dat ook geldt voor het katholicisme, het boeddhisme, het hindoeïsme en andere geloofsovertuigingen. Sinds jaar en dag zijn religies er op uit om mensen in hun vrijheid te beknotten, en dan vooral in hun denken. Al eeuwenlang slaan religieuze groeperingen elkaar de hersens in om de ander ervan te overtuigen dat hun geloof het enige ware is. Dat is vandaag de dag niet anders. Religies hebben in het verleden niets bijgedragen aan de welvaart en het welzijn van de mens – die zijn afgedwongen door arbeiders die zich in vakbewegingen en politieke partijen organiseerden.

Als Balkenende het heeft over normen en waarden, dan heeft hij het over christelijke normen en waarden. Daarmee kan Balkenende meteen aan de slag bij de Christen-Unie, waar zowat alle grondrechten worden geschonden. Wat te denken van het ontzeggen aan vrouwen van het recht op verenigingsvorm en het afremmen van de emancipatie? Maar dat zijn christenbroeders en dan mag het blijkbaar. Wat eerder bij de CD van Janmaat werd verketterd, wordt bij de ChristenUnie getolereerd. Onbegrijpelijk maar waar. Dat normen- en waardenbesef onlosmakelijk met de mens verbonden zijn, komt bij deze religieuze fanaten blijkbaar niet op.

Martin Pothoven, Waalre

James Frey

In het vorige nummer (HP/De Tijd, 9 januari) stond een lang artikel over James Frey. Eronder wordt de titel van zijn boek genoemd, In duizend stukjes, naast de uitgever én de prijs. Maar de naam van de vertaler schittert door afwezigheid.

Zou het niet een goede gewoonte zijn die in dit soort gevallen te vermelden?

Marijke Versluys, inderdaad ja: vertaalster

Boeken vol blunders

In het artikel ‘Boeken vol blunders’ (HP/De Tijd, 9 januari) stelt de auteur dat er gesleuteld had moeten worden aan het proza van J.J. Voskuil. Gelukkig was uitgever Van Oorschot zo wijs om Het Bureau in de vorm zoals wij die kennen uit te geven.

Zeker, er had geschrapt kunnen worden in dit omvangrijke werk. Maar het had dan veel van zijn charme verloren. Juist de ijzeren structuur waarin M. de Koning gevangen zat, in de schier eindeloze herhaling van gebeurtenissen, hebben ook mij rode oortjes bezorgd. En hoezo geen plot? Was het leven van Maarten dan niet het plot? Of heb ik een ander Bureau gelezen?

Was Het Bureau zo geëdit zoals Hans Hoenjet voor ogen staat, dan was er ongetwijfeld een forse pil aan Heleen van Royenachtig proza ontstaan.

G.J. te Sligte, Vlissingen

Boeken vol blunders (2)

Hoe is het mogelijk dat u een bekroond werk van Abdelkader Benali laat beoordelen door een beroepseditor die zelf taalfouten maakt (HP/De Tijd, 9 januari)? ‘Plensden’ in plaats van ‘plensten’ en ‘cliche’ in plaats van ‘cliché’. Hoe is het verder mogelijk dat dit niet is opgemerkt door uw medewerker Hans Hoenjet? Dit is een blunder!

M.E.Banens, Den Haag; neerlandica

Naschrift Hans Hoenjet

Dat het accent op de ‘e’ van cliché is weggevallen, had inderdaad tijdens de eindredactie opgemerkt moeten worden. Wat betreft de verleden tijd van ‘plensen’ moet ik u teleurstellen. De dikke Van Dale vermeldt naast ‘plensen’ ook het werkwoord ‘plenzen’ (plensde, geplensd) en de uitdrukking ‘de regen plensde uit de hemel’.

Boeken vol blunders (3)

In zijn artikel ‘Boeken vol blunders’ (HP/De Tijd, 9 januari) stelt Hans Hoenjet dat Nederlandstalige romans in toenemende mate slecht geredigeerd worden. Een van de verklaringen die hiervoor wordt geboden, is dat de (eind)redactie op uitgeverijen steeds meer als sluitpost dient. De onderschatting van het redigeren als specialisme blijkt volgens de auteur uit het feit dat er geen opleiding voor is of anderszins de mogelijkheid ontbreekt het vak in de praktijk te leren.

Deze laatste stelling wil ik graag weerleggen. Nog afgezien van de cursussen die de VOB (voorheen: Vakopleiding Boekenbranche) aanbiedt, bestaat er aan de Universiteit van Amsterdam een opleiding tot redacteur. Het onderwijsprogramma ‘Redacteur/ editor’ bestaat sinds september 1999 en is dit jaar voor het eerst als een anderhalf jaar durende ‘duale’ master te volgen. De term ‘duaal’ in de naamstelling verwijst naar een zes maanden durende stage die, naast reguliere theoriecolleges, als vast onderdeel in het programma is opgenomen. Verdere praktijkervaring wordt opgedaan in workshops waar studenten onder begeleiding van redacteuren van gerenommeerde fondsen de subtiliteiten van het redigeerwerk leren kennen.

Wellicht kan Hans Hoenjet zijn hoop vestigen op de eerste lichting, die in het voorjaar van 2005 afstudeert.

Bram Gerrits, Amsterdam

master-student ‘Redacteur/editor’

Paul Rosenmöller

Afgelopen week kopte HP/De Tijd: ‘De foute jaren van Paul Rosenmoller’ (9 januari). Zucht: de zoveelste poging om alles en iedereen wat links is of daarvan wordt verdacht, in een kwaad daglicht te stellen. Het een en ander begint toch aardig op een hetze te lijken. Over vooringenomenheid gesproken.

Wordt het nu niet eens tijd voor een verhaal over fout of reactionair rechts? Ook hierover valt genoeg te schrijven, dunkt mij. Of wat te denken van een undercoververhaal of kritisch artikel over ‘De krant van wakker Nederland’? Jullie zouden de eersten zijn, en dat moet jullie als ‘verkondiger van tegendraadse opinies’ toch zeer aanspreken. Of durft ‘zelfs’ HP/De Tijd dat niet? Ik wacht af.

Jean-Pierre Halewijn, Rosmalen

Paul Rosenmöller (2)

Eindelijk, eindelijk de waarheid over het verleden van Paul Rosenmöller. Op zich knap dat hij dit allemaal zo lang verborgen heeft kunnen houden, maar de nasmaak is zeer wrang.

Nu maar hopen dat de IKON zijn programma intrekt en hem als compensatie een enkele reis Noord-Vietnam aanbiedt, alwaar hij nog een beetje de sfeer van zijn verleden kan opsnuiven.

Karel de Zeeuw, Roosendaal

Paul Rosenmöller (3)

Dat Paul Rosenmöller voor de IKON Bekende Nederlanders gaat ondervragen (HP/De Tijd, 9 januari) is logisch. Net als de ex-voorman van GroenLinks is deze omroep nooit te beroerd geweest eenzijdig te opereren. De IKON (en de Wereldraad van Kerken) heeft categorisch geweigerd verontschuldigingen aan te bieden voor haar grove en welbewuste nalatigheid waar het gaat om betrokkenheid met diep menselijk leed in de voormalige communistische landen. In de jaren zeventig en tachtig was haar aandacht voornamelijk gericht op rechtse dictaturen in Zuid-Amerika, Afrika, de apartheid en de ‘grote bandiet’ de Verenigde Staten. Tot 1984 werd er in de Sovjet- Unie beestachtig met joden, homoseksuelen en christenen omgegaan; Amnesty International publiceerde er regelmatig over en ook onze Karel van het Reve liet zich niet onbetuigd. Maar de IKON had er geen oren naar. Wat zullen we de woorden ‘mens’, ‘menselijkheid’, ‘eenzaamheid’ en ‘onmacht’ vaak in de interviews van Paul horen! Maar de ‘onvoorstelbare kilheid van die luitjes’, zoals Renate Rubinstein treffend over de IKON en GroenLinks schreef, zal me altijd bijblijven.

Paul de Vries, Putten

Op stap met Beatrix

Complimenten met het geestige artikel over de Oranje-campagne (HP/De Tijd, 9 januari). Niet alleen de rol van de hoofdrolspeelster in de Oranje-poppenkast wordt hierin treffend belicht, maar ook die van de bijrollen. Het blijft telkens weer vermakelijk hoe burgemeesters, ondernemers, bestuurders van instellingen én ‘gewone’ mensen zich door de theaterregie laten gebruiken als piassen van het Koninklijk Huis. 

Hans Brouwer, Zeewolde