Spring naar de content

‘Wilders belemmert de ontwikkeling van duurzame energie’

Waarom zouden we risico’s nemen met kernenergie als we een prima alternatief voor handen hebben? Groen zakenman en miljonair Henk Keilman (1953) verdient zijn geld al aan de handel in duurzame energie en vindt dat de Nederlandse overheid achterloopt.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Karen Geurtsen

U bent investeerder: eerst in mode en massa-entertainment, nu in wind- en zonne-energie en groene diesel. Kunnen we u vinden waar het meeste geld te verdienen valt?
“Duurzame energie wordt één van de grootste wereldmarkten; je hoeft geen rocket scientist te zijn om dat te zien. En ik ben ondernemer dus mijn missie is geld verdienen. We hebben net met een mooie marge een contract gesloten voor de aankoop van  een zonnepark in Bulgarije.
Ik investeer graag in nieuwe industrieën. Ze zijn onvoorspelbaar en grillig, maar er zit vaak veel potentie in. Energievoorziening en milieu vind ik belangrijk. Het inspireert mij om dat te kunnen combineren met geld verdienen.”

Dat klinkt idealistisch.
“Ik ben ook een idealist in die zin dat ik denk dat de mens verbeterbaar is. Het leven is geen nutteloze aangelegenheid, het heeft zin. Maar toch: succes komt voort uit een realistische inschatting. Anders kun je niet slagen in zaken.”

Over windmolens en andere vormen van duurzame energie bent u louter enthousiast, maar er is ook kritiek. De eerste zijn lawaaierig, inefficiënt, overbodig en gevaarlijk. Bovendien zou de opwarming van de aarde helemaal niet te wijten zijn aan de uitstoot van CO2.
“Dat windenergie niet efficiënt zou zijn, is werkelijk onzin. Wind op zee is inderdaad veel te duur, maar op het land niet. Een kWh windenergie opwekken, kost 5 cent. Bij een kolencentrale betaal je dezelfde prijs.
En gevaarlijk? Tsja.. Vogels kunnen er tegenaan vliegen en wieken kunnen eraf waaien. Daarom moet je zorgen voor een degelijk ontwerp en de juiste locatie. Het grootste bezwaar is horizonvervuiling en daar kan ik me wel in vinden. We leven immers in een van de dichtstbevolkte landen ter wereld en dan zijn de moderne, grote windmolens wel erg zichtbaar.   Ik stel dan ook voor om ze niet overal verspreid door het landschap te plaatsen, maar op een goede locatie. 
Je hebt maar twintig of dertigduizend hectare aan windmolens nodig hebt om alle Nederlandse huishoudens van energie te voorzien. Nog geen procent van het totale Nederlandse oppervlakte. Ikzelf had de Markerwaard daarvoor in gedachten.”

En het klimaat?
“Dat is een heel ander issue. De mens houdt het klimaat nog niet zo lang in de gaten, dus hoe kunnen we weten welke cycli er optreden en of de CO2-uitstoot van de mens daar invloed op heeft? Persoonlijk denk ik wel dat menselijke activiteiten effect hebben op het klimaat, maar we weten er te weinig vanaf om dat met zekerheid te zeggen. Daarom vind ik dat niet zo’n belangrijk argument in de discussie over het nut van duurzame energie.
In essentie gaat het om energiezekerheid en het feit dat de fossiele brandstoffen opraken. Er worden hele oorlogen uitgevochten over energiebronnen. Het is ook een politiek drukmiddel. Kijk naar Rusland dat te pas en te onpas dreigt de kraan dicht te draaien, of denk aan de olie boycot van de jaren zeventig. Of kijk naar de Arabische lente. Libië was het eerste olieproducerende land waar de revolutie uitbrak, maar dat kan ook overslaan naar Saoedi-Arabië. Daar komt meer dan tien procent van de wereldolieproductie vandaan. Duurzame energie biedt mogelijkheden om die afhankelijkheid van olieproducerende landen drastisch te verkleinen.”

Deze regering blijft vooralsnog inzetten op kernenergie.
“Daar ben ik absoluut een tegenstander van. Nucleaire energie is een non-oplossing.
Japan heeft ons met de neus op de feiten gedrukt: het is gevaarlijk. Bovendien is het duurder en ondanks dat de afvalproductie gereduceerd is, kunnen we de troep -wereldwijd 12 miljoen kilo per jaar- nog steeds niet kwijt. Dat hoog radioactieve spul wordt nu opgeslagen in speciale containers, maar over honderd jaar zijn die kapot. Terwijl het minstens honderdduizend jaar lang radio actief en giftig blijft! Voorstanders van kernenergie gaan er vanuit dat de technologische kennis dan zover gevorderd is, dat we dat dan wel op kunnen lossen. Maar net als bij het klimaat: ook dat weet je niet. Een vulkaanuitbarsting bijvoorbeeld kunnen we inmiddels wel signaleren, maar we kunnen het nog steeds niet voorkomen. Laten we dat risico dan ook niet nemen met radioactief afval. Helemaal niet als we een alternatief hebben, namelijk duurzame energie.”

Waarom zet het kabinet daar niet meer op in dan?
“Ik schrijf het toe aan onwetendheid en koudwatervrees. Het is triest hoe er alleen discussie wordt gevoerd over windmolens in de Noordzee, die inderdaad erg duur zijn. We moeten juist op het land bezig zijn, daar kunnen we veel meer.
Ik begrijp het ook niet; ik vind Rutte een fantastische premier en ik zie hem als pragmaticus. Juist daarom zou hij nu in moeten zetten op duurzame energie.”

Staat de PVV hier op de rem?
“Wilders heeft hier een verkeerde visie, dat belemmert de ontwikkeling. Hij ziet duurzame energie als een linkse hobby, maar dat is echt zo achterhaald. De ontwikkeling van wind- en zonne-energie is onvermijdelijk. Vergelijk het met de opkomst van internet. Je kon er toen wel cynisch over zijn maar het heeft ons hele maatschappelijke leven getransformeerd. We zijn steeds afhankelijker van technologie en om die te kunnen laten draaien, hebben we energie nodig die duurzaam is. Mensen die daar sceptisch over zijn, worden door de tijd ingehaald.”

Volgens Verhagen duurt het nog minimaal veertig jaar voordat alle energie in Nederland op een duurzame manier wordt opgewekt.
“Dat kan ook binnen twintig jaar. Het is maar waar je prioriteiten liggen. Ik begrijp dat we middenin een periode van bezuinigingen zitten, maar wat denk je dat het kost om zo’n nieuwe kerncentrale te bouwen en na vijftig jaar weer te ontmantelen? En dan komt de opslag van dat afval er nog bij. Wanneer je die kosten meerekent, komt kernenergie vier of vijf keer duurder uit dan windenergie.”

Energiereuzen als Shell hebben grote belangen hebben bij fossiele brandstoffen. Staan zij de ontwikkeling van duurzame energie in de weg?
“Shell heeft het afgelopen jaar haar investeringen in windenergie teruggetrokken. Maar dat was niet vanwege een grote samenzwering of een boycot. Dat was omdat elektriciteitopwekking te ver af staat van hun core business, namelijk vloeibare brandstof. Ze zullen zich waarschijnlijk meer gaan richten op biobrandstof, zoals ze nu al doen in Brazilië, en op gas in de VS. Ik heb regelmatig contact met officials van Shell en we zijn het heus niet overal over eens, maar ze weten wel dat duurzame energie gaat groeien.
Een groep Amerikaanse wetenschappers schrijft in de Scientific American dat we in 2030 de hele wereld van duurzame energie zouden kunnen voorzien. Dat gaat Shell niet tegenhouden. Over dertig jaar ziet dat bedrijf er heel anders uit.”

Wat voor een rol speelt Nederland daarbij?
“Heel matig. We hebben nauwelijks een rol van betekenis. Ik vind dat triest. Het komt doordat er geen industriebeleid is. Stimulering door de overheid zorgt voor successen en in Nederland gebeurt dat veel te weinig. Trendsetters als Duitsland en Denemarken doen dat veel beter.”

In uw boek Crisis? Hoezo Crisis? schreef u twee jaar geleden dat we vooral moesten investeren in duurzame energie om uit de crisis te raken. Geldt dat nog?
“De energiemarkt is de grootste van de wereld. Daar gaat het meeste geld in om. Twintig à dertig procent van deze markt móet vervangen worden door duurzame energie. Dat zijn enorme belangen. Duurzame energie wordt dus één van de grootste markten ter wereld.
Het standpunt uit mijn boek onderschrijf ik nog steeds volledig en resultaten zijn er, alleen niet in Nederland. Maar kijk naar Denemarken of Duitsland; daar wordt al twintig procent van de energie duurzaam opgewekt, waarvan weer tachtig procent bestaat uit windenergie. Honderdduizenden mensen hebben er werk gevonden in de duurzame industrie. Landen die nu voorop lopen, zullen daar later voordeel van hebben.”

Het is logisch dat u dat zegt. Een pessimistische investeerder graaft immers zijn eigen graf.
“Het hoort erbij. Mensen gaan alleen investeren als ze geloven dat de toekomst beter zal zijn dan het heden. Maar ik geloof ook echt in onze welvaart, anders neem ik zulke risico’s niet. Het valt me op dat we er maar mondjesmaat bij stilstaan hoe snel we ontwikkelen, hoe efficiënt alles werkt in onze maatschappij en hoe groot onze welvaart is. We praten de hele tijd over crises maar ondertussen worden we alsmaar rijker en rijker. Ook vandaag.
Voor mij was 1945 het breekpunt in de geschiedenis. Toen zijn we een nieuw tijdperk in gestapt en nu moet de mens dat zien vol te houden. En als we elkaar niet als gekken gaan afmaken in een kernoorlog, zie ik dat wel gebeuren.”