Fijn dat u meebetaalt aan het slopen van kantoren
De bubbel in de kantorenmarkt is één van de grootste bedreigingen van de stabiliteit van de Nederlandse economie op dit moment. De Nederlandsche Bank waarschuwde al eerder dat dit een derde crisis kon worden als het probleem niet snel aangepakt zou worden. Die oplossing lijkt er nu te zijn met het sloopakkoord. Maar net als bij de eerdere crises geldt: ook nu betaalt de belastingbetaler mee aan de oplossing van falende bedrijven.
Woensdag werd bekend dat er een akkoord tussen vastgoedbeleggers, projectontwikkelaars, banken en overheden is gesloten waarin afspraken zijn gemaakt om de leegstand – circa vijftien procent van het totaal aantal vierkante meters kantoor – aan te pakken. Beleggers die kantoorpanden bezitten gaan hun gebouwen afwaarderen, waardoor het realistischer wordt om panden te slopen of om te bouwen tot woning of hotel. Op veel plekken worden geen nieuwe kantoren gebouwd zolang de lucht nog niet uit de bubbel is gehaald.
Er zijn zoveel kantoren omdat je geld kunt verdienen aan de deal rondom het bouwen van een nieuw kantoorpand (zie voor een uitleg van dit systeem bijvoorbeeld de uitzendingen van de Slag om Nederland). Doordat er meer aanbod dan vraag naar kantoorruimte is, daalt de waarde van alle kantoren. Als een deel van de kantoren wordt gesloopt of een andere bestemming krijgt, ontstaat er weer schaarste en neemt de waarde van de overige kantoren weer toe tot ‘normale’ proporties – probleem opgelost.
Het probleem is er daarmee een van de hele sector: als de sector gezamenlijk besluit welke kantoren gesloopt worden en hiervoor gezamenlijk de kosten opbrengt, wordt de lucht uit de markt gehaald.
Om het slopen te stimuleren is er in het sloopakkoord het fenomeen sloopfondsen bedacht, die regionaal worden ingesteld. Wie besluit een kantoor te slopen kan aanspraak maken op geld uit dit fonds, waardoor het relatief goedkoop wordt om een kantoor te slopen. De gemeente Amsterdam heeft aangekondigd een flinke duit in de regionale sloopzak te doen door vijftig euro per vierkante meter van de grondopbrengst in een sloopfonds te pompen. Enig voorbehoud is dat 70% van de kantoorpandeigenaren in de regio mee moet doen -niet eens allemaal dus – en moeten er wetten worden gemaakt die het mogelijk maken.
Natuurlijk, er is er een maatschappelijk belang bij het oplossen van de crisis in de vastgoedsector. Een nieuwe crisis is funest voor een kwakkelende economie als de Nederlandse. Maar zoals het ook bij de bankensector gaat blijft het wrang om opnieuw tot eenzelfde constatering te moeten komen: wanneer een sector zo groot is dat het functioneren van de Nederlandse economie in het geding is, springt de belastingbetaler vanzelf bij als het fout dreigt te gaan. Ook wanneer het dus gaat om de sponsoring van bedrijven die heel veel geld hebben verdiend aan het bouwen van die kantoren.
U wordt wederom bedankt.
