519 euro per uur bij DSB Bank. Is dat veel?
De vraag stellen is ‘m beantwoorden, zou ik zeggen. Bovendien, het is een gemiddelde. De curatoren en ‘hun medewerkers’ declareerden – tot nu toe, dat kan niet genoeg benadrukt worden – een kleine 30 miljoen euro aan kosten die ze hebben gemaakt in het faillissement van DSB Bank.
De faillissementswet, waarvan dit soort exorbitante zelfverrijking een gevolg is, dateert uit 1893 en is sindsdien zeer mondjesmaat aangepast. Erg grote aanpassingen liggen jaren op de plank en zo kan een bijna feodaal systeem dat de ene ellende – het faillissement – doet uitlopen in het andere – de afwikkeling ervan – voortbestaan omdat er grote belangen op het spel staan. Die grote belangen betreffen overigens bij hoge uitzonderingen die van ALLE schuldeisers, zoals de wet wél voorschrijft.
Zodra een faillissement door de rechtbank is uitgesproken wordt er een curator benoemd, in Nederland in de praktijk altijd een advocaat. Jammer genoeg is het vervolgens ook de praktijk dat zo’n curator – in veel gevallen een niet zo talentvolle advocaat – een snelle blik op de ‘boedel’ werpt om te zien of daar nog wat geld uit zou kunnen komen. Voor hem of haar zelf, durf ik wel te zeggen. Het curatorschap is in Nederland doorgaans no cure no pay dus is er op zichzelf niets mis mee dat zo’n curator met die blik er naar kijkt. Als er geld in de boedel zit, is het eerder regel dan uitzondering dat de curator aan het werk gaat – dan kan hij uren schrijven. Zit er geen of zo goed als geen geld in de boedel, dan stelt hij een vereenvoudigde afwikkeling voor aan de rechtbank: niks maar aan doen, uit laten branden. Over de kwaliteit van zijn werk valt nauwelijks moeilijk te doen.
De rechtbank heeft ook een rechter-commissaris benoemd, formeel houdt hij toezicht op de curator maar als een schuldeiser rechtstreeks bij hem zijn beklag doet over de curator, dan heeft hij een lagere slaagkans dan in de Staatsloterij. Ik heb faillissementen gezien, ik volg ook een beetje de vakliteratuur, waardoor ik eigenlijk de stelling wel aandurf dat curatoren en rechters-commissarissen gemiddeld het inzicht missen om het werk te doen dat de wet hen opdraagt.
Recent zag ik een curator in een klein faillissement, met wel een leuk te realiseren actief in de boedel dat hij zichzelf inmiddels al grotendeels heeft toebedeeld, die tot tweemaal toe in op zichzelf niet ingewikkelde berekeningen het verschil tussen debet en credit niet wist of er althans gewoon grove fouten mee maakte. De rechter-commissaris weet ervan maar ziet er geen reden in zo’n man te vervangen.
Het is hoog nodig dat de Faillissementswet ingrijpend wordt gewijzigd zodat naar de positie van álle schuldeiser wordt gekeken. Nu is er een wet die in de praktijk eerst de curator bedient door betaling van zijn uren preferent te laten zijn terwijl er nauwelijks controle op de effectiviteit is. U en ik hadden het voor de helft van het geld ook gekund. Vervolgens zijn daar de ‘separatisten’ zoals de Belastingdienst, bedrijfsvereniging en bank die preferent – dus met voorrang – betaald worden. In het geval van de fiscus als regel meer dan als uitzondering met gepretendeerde – of op het laatste moment met ambtshalve aanslagen opgehoogde vorderingen die de curator echt niet gaat bestrijden. Doorgaans is het gezellige coterie van curator en separatisten, ze weten dat zij de poet gaan verdelen, als regel. De uitzondering is dat gewone schuldeisers ook nog iets uitgekeerd krijgen.
Dat er betaald moet worden voor werkzaamheden die worden verricht om een faillissement ordelijk en fatsoenlijk af te wikkelen, dat lijkt me normaal. Er zijn twee curatoren bij DSB, voor het overige zijn het faillissementsmedewerkers op een administratief niveau dat gemiddeld in de markt een uurtarief van 50 tot 75 euro kan hanteren.
Maar een gemiddeld uurtarief van 519 euro – met kennelijk voor de curatoren bedragen van méér dan 1.000 euro per uur – is niets minder dan een bankoverval op een al failliete bank. Er is geen knop achter de balie waarmee je wie dan ook kunt alarmeren, alles gaat het volgens het boekje van een wet uit 1893. Om het tijdsbeeld te schetsen: in 1870 werd in Nederland de doodstraf afgeschaft.
Nooit zullen we weten of het bij DSB Bank niet ook voor de helft of een kwart zou hebben gekund, de controle-mechanismen die de Faillissementswet via de rechter-commissaris pretendeert te bieden, stellen in de praktijk niks voor. Zo heeft de Hoge Raad beslist dat een door een rechter-commissaris vastgesteld en goedgekeurd urenoverzicht van de curator, niet juridische getoetst kan worden. Door niemand. Ook is dat urenoverzicht niet openbaar, alleen een totaal maakt deel uit van faillissementsverslagen, de curator hoeft voor de buitenwereld niets te specificeren.
