Geef maar toe: ook u bent verslaafd aan ‘nieuw’
Niet in het bezit zijn van een smartphone kan haast niet meer als jonge vrouw. Ook ik voel na lang weigeren de aankoop van zo’n slim apparaat in de lucht hangen. Dat gaat wel gepaard met angst: zal ik na aanschaf ook worden meegesleurd in de verslavende stroom van nieuwe hypes, rages en gektes? Ik zou namelijk niet de eerste zijn. Er is zelfs een woord voor: Newism, noemen trendwatchers het.
Ik mag dan midden in de doelgroep staan (jonge, hoogopgeleide vrouw in bruisende stad), toch was een smartphone nog even niet aan mij besteed. Een klunzig type als ik kan sowieso beter een telefoon hebben die een val van drie hoog overleeft en zich van een plons in de wc niets aantrekt. Maar ook de hype-en-rage-gekte die ermee gepaard gaat houdt me tegen. Als eigenaar van een oude Nokia zonder internet is de wereld van nu namelijk soms best een gekke gewaarwording. In de trein zitten mensen naast me met virtuele boze vogels te gooien, in de kroeg zitten vriendinnen te tekenen op hun telefoon en bij mijn schoonouders aan de keukentafel zie ik mijn vriend zijn ouders opvoeden: “Pap, niet met je Iphone spelen onder het eten. Mam, doe die Ipad nu eens weg, nu even geen Angry Birds.” Antwoord: “Oke, even dit level afmaken.”
Kort, korter, kortst
We zijn voortdurend op zoek naar ‘nieuw’. In de hoogtijdagen van het populaire spel Angry Birds gooiden we met z’n allen wereldwijd ruim honderd miljoen uur per maand met virtuele boze vogels. Tot die vogels plots van de troon werden gestoten door het klassieke scrabble in een nieuw jasje: Wordfeud. Ineens zag ik mensen om me heen van ieder vrij moment gebruik maken om een nieuw woord aan te leggen. Maar wat het ene moment door miljoenen mensen wordt gespeeld, is de volgende dag alweer aan de kant geschoven voor het volgende hippe spel. Draw Something nam het roer over, binnen zes weken waren 35 miljoen mensen druk aan het tekenen op hun smartphone.
En nu? Weg virtuele scrabblestenen, tekenpotloden en vogels, we zijn al lang weer bij de volgende rage. Gamebedrijf Zynga dacht een goede zet te doen door het explosief populaire Draw Something destijds over te kopen van ontwikkelaar OMGPOP. Maar het was een kwestie van weken voordat miljoenen gebruikers alweer begonnen af te haken, op zoek naar wat nieuws. Er zijn mensen die zeggen dat het aan het spel lag: de woordenlijst is te beperkt, je moet teveel stappen ondernemen, er ontstaan irritaties doordat mensen het spel verschillend benaderen. Maar volgens mij is het dat niet. Onze aandachtsspanne wordt gewoon korter en korter.
En die gedachte zit niet alleen tussen mijn oren. Deze zomer kwamen trendwatchers met een woord voor dit verschijnsel: Newism. Op Trendwatching.com lezen we: “In de hele wereld – van de opkomende tot de gevestigde economie – zien dagelijks (of zelfs ieder uur) spannende nieuwe producten, diensten en experiences het licht.” Werden er in 2000 nog 1,4 miljoen patenten aangevraagd in de wereld, in 2010 waren dat er al twee miljoen. Er gaat geen dag meer voorbij zonder dat een voorheen onbekend merk (of zelfs individu) een nieuw, beter, makkelijker of verrassender product lanceert. En wij? Wij willen steeds meer, anders, beter, interessanter en gekker. We zijn voortdurend op zoek naar de nieuwste apps en de leukste gadgets, we willen op de hoogte zijn, de eerste zijn, interessant gevonden worden en nieuwe ervaringen opdoen. En in razendsnel tempo. Duurden basisschoolrages als flippo’s, tamagotchi’s of jojo’s vroeger vaak maanden of jaren, bij (volwassen) mediarages van nu gaat het slechts om weken.
Unieke ervaringen
Die hang naar nieuwer en interessanter komt ook door de wereld van het wijde web, waar onze identiteit meer dan ooit gevormd en bepaald wordt aan de hand van status-updates. “Iedere exclusieve experience is een potentieel statussymbool,” leggen trendwatchers op Trendwatching.com uit. Om onze status-updates op social media websites interessant te houden gaan we dus als een dolle op zoek naar nieuwe ervaringen om te delen. En daar zit meteen weer een paradox: omdat iedereen voortdurend nieuwe ervaringen wil, worden unieke ervaringen moeilijker te vinden, en daarmee kostbaarder. We gaan doen aan experience cramming: zoveel mogelijk nieuwe experiences verzamelen en combineren en het liefst zo verschillend mogelijk.
Nadeel van al die hypes en rages: het helpt de economie niet, zegt ondernemer en oud-schaatser Ben van der Burg in zijn column op BNR Radio. “Al die uren [die we besteden aan hypes en rages, red.] produceren we geen wegen, boeken of bankstellen maar verstrooien we onszelf met het gooien van virtuele vogels. Als we nu de helft van die tijd besteden onze productiviteit omhoog te brengen, dan hoeven we het niet mee over bezuinigingen te hebben.” Volgens hem zou alleen het spel Angry birds in theorie al 50 miljoen uur opleveren. Tel daar de andere spelletjes bij op, dan zou je zomaar 100 miljoen productie uur terug kunnen winnen. “Vermenigvuldig dat bedrag eens met 50 euro. Dan pak je per maand 5 miljard euro”
Ze beginnen langzaam uit te sterven, jonge smartphoneweigeraars zoals ik. Newism of niet, ook ik sta nu op de drempel van de smartphonewinkel. De voordelen wegen toch zwaarder dan de nadelen. Maar hoe zorg ik dat ik niet wordt opgeslokt door de hype-en-rage-gekte? Volgens mij laat het bezit van een smartphone geen keus. Voor ik het weet zit ook ik met boze vogels te gooien in een stille treincoupé, te twitteren aan de keukentafel en op mijn beeldscherm te priegelen in de kroeg. Want als je eenmaal toegang tot de mogelijkheden hebt, kun je toch niet veel anders dan besluiten: ‘het is gewoon léuk!’
Mocht ook ik worden meegesleurd, dan hoop ik dat iemand me dat op tijd vertelt. Als mijn nieuwe aankoop überhaupt niet binnen twee weken gebarsten op de stoep ligt of in de wc-pot drijft. Voor de zekerheid houd ik mijn oude Nokia nog maar even in mijn nachtkastje!
