Spring naar de content

Leuke klus voor Lodewijk Asscher en Jeroen Dijsselbloem: demotie

Maandag opende Het Financieele Dagblad met het in Nederland ondenkbare. De topman van Capgemini in Nederland, het van oorsprong Franse bedrijf dat in 1967 werd opgericht in Grenoble, maakte bekend dat hij oudere werknemers een lager salaris wilde bieden. Niet alleen wilde, hij deed het ook.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: K. Buldermans

Hij wees op de mismatch tussen kosten en opbrengsten van met name de 50-plussers in zijn bedrijf. Of zeg maar: zijn hele sector. En zelf wil ik daar wel aan toevoegen: in heel Nederland is dat natuurlijk het beeld.

Je kon erop wachten, binnen enkele uren na het verschijnen van het FD vielen de vakbonden over het bedrijf heen. Er was net een flinke reorganisatie afgerond en nu kwam dit er als nabrander achteraan. Kennelijk zien de vakbonden niet de kans die met name hén hier geboden wordt.

De jaarlijkse CAO-verhogingen
Het overgrote deel van de werknemerspopulatie in Nederland is, voor zover werkzaam, onderworpen aan een CAO. Dat is mooi, een groot verworven recht. In zo’n CAO is ook het loongebouw beschreven, salarisschalen en tredes. Met name die tredes zijn iets dat heel snel zou moeten worden afgeschaft, althans als automatisme. Want zo’n trede krijg je er elk jaar bij – tot je aan de hoogste trede in je schaal zit – en het enige criterium voor die verhoging is dat je normaal gefunctioneerd hebt. Daarbovenop komen dan de vaak jaarlijkse koopkrachtverhogingen en zelfs nog andere verhogingen die een vakbond er in goede tijden uit weet te persen. Tegen dat laatste heb ik geen enkel bezwaar, dat is vraag en aanbod.

Enige verschil: leeftijd en (mogelijk) ervaring
Wat betekent de huidige praktijk van CAO’s in Nederland? Bijvoorbeeld dat, laat ik ze senioren noemen (om u voor te zijn: ik ben er zelf ook een), als ze de 50 zijn gepasseerd bruto ruwweg het dubbele verdienen van qua opleiding gelijk te stellen jongeren die hun studie net hebben afgerond. Als ze al een baan hebben, want de werkloosheid onder jongeren loopt snel op. Het verschil tussen beiden: leeftijd en – mogelijk – ervaring.

Investeren door bijscholing
Zeker in een sector waarin Capgemini moet opereren komt er nog iets anders bij. Met name de oudere werknemers zijn begonnen in een tijd dat talen als Cobol, zeg maar: de moeder van de programmeertalen waarmee nu bijna niemand meer werkt, dominant waren. En daarvan afgeleide systemen. Daarna volgden tientallen jaren van dure bijscholing, steeds maar weer. Op zichzelf is dat in elke bedrijfstak aan de orde, in elk geval zou het zo moeten zijn. Maar het maakt wel dat deze mensen in de regel alleen nog maar zwaar verliesgevend ingezet kunnen worden, Capgemeni rept van uurtarieven van € 40,-. Probeer daar maar eens de loodgieter voor langs te krijgen.

Terug naar de vakbonden die in steeds zwaardere mate alleen nog de vertegenwoordigers zijn van de groep werknemers die zich aangesproken zou moeten voelen. Jonge mensen worden niet langer lid van een bond, waarom zouden ze? Je vindt er ook een beetje de pensioendiscussie in terug.

Verwacht niet teveel van de vakbonden
Ik denk dat we van de vakbonden niet veel te verwachten hebben, die lopen niet voorop als het gaat om het opgeven van verworven rechten. Dat ligt anders voor Lodewijk Asscher, waarvan ik het vooralsnog moedig vindt dat hij zijn ministerie heeft aangedurfd, en Jeroen Dijsselbloem, die hier met wat bijvoorbeeld lagere IB-tarieven boven een bepaalde leeftijd iets zou kunnen betekenen. Ook zou de afgelopen jaren onder Rinnooy Kan ingeslapen SER weer eens van zich kunnen laten horen met een ongevraagd advies. Het zou een flinke aanzet tot verlaging van de jeugdwerkloosheid kunnen betekenen.