Linux en het Innovatie Dilemma
Het voorspellen van innovatie is moeilijk, zo niet onmogelijk. Midden jaren ’90 kwam ik in aanraking met Linux, een besturingssysteem dat concurrerend was aan bijvoorbeeld Microsoft’s Windows. De broncode was beschikbaar, iedereen mag wijzigingen doorvoeren, het draait stabiel en was nog gratis ook.
Voor mij was duidelijk dat dit systeem de wereld ging veroveren. De aandacht ging natuurlijk uit naar de desktop, die iedereen op zijn bureau heeft staan. De jaren verstreken, maar de doorbraak kwam er niet. Bovendien werd de desktop steeds minder belangrijk, door met name de opkomst van de tablet.
Toch Linux
Op dit moment bevecht Apple concurrent Samsung in rechtszaak na rechtszaak om hun tablets en smartphones te verbieden. De Amerikanen hebben ernstige last van het gratis besturingssysteem Android, een variant van Linux. Volgens de analisten is al lang helder dat Apple en Samsung de markt gaan bepalen.
Ook op internet (en dat was te voorzien) is Linux als inmiddels heer en meester. De onderzoeken lopen wat uiteen, maar zo’n 60 procent van de servers – waaronder die van HP/De Tijd – draait Linux.
Niet voorspelbaar
Wat mij intrigeert is het verschijnsel genaamd The Innovator’s Dilemma. Daarin holt een techniek de positie van de marktleider uit. Die is inmiddels zover ontwikkeld dat er functioneel weinig meer te groeien valt. Bovendien: wie de markt heeft, kan ook niet eenvoudig meer klanten bedienen. Een verstorende techniek de bestaande markt verstoren, bijvoorbeeld door een goedkopere prijs, prettige eenvoud of andere benadering.
Precies dat verstoren deed Linux in de jaren ’90. Op de desktop lukte het uiteindelijk niet, klein als ze werden gehouden door een felle tegenbeweging van de grote jongens. Maar de ontwikkelaars bleven verbeteren aan het systeem tot het ‘goed genoeg’ was voor een breed publiek. Maar dan wel op smartphone en de tablet. Moeilijk voorspelbaar, maar wel de realiteit. Precies wat innovatie volgens de theorie van de Innovator’s Dilemma doet: onvoorspelbaar zijn.
Hoewel Linux in de jaren ’90 al een enorme vooruitgang was, hadden ze nog niet de manier gevonden om de innovatie ook echt bij de mensen te brengen. Daar heb je visionairen voor nodig met een naadloos gevoel voor de massa. Dat is weinigen gegeven. Steve Jobs had daar een perfect gevoel voor en zijn iPad inspireert velen. Nu Jobs al enige tijd is overleden, is het nu Apple dat met het Innovator’s Dilemma zit opgescheept. En dit keer profiteert Linux daar van.
