Stef Blok’s grotere concurrentie op hypotheekmarkt is onrealistisch
Minister Stef Blok (Wonen) heeft in een interview met Elsevier aangegeven dat hij meer buitenlandse banken op de Nederlandse hypotheekmarkt wil om de concurrentie te vergroten.
Het is het bekende VVD-riedeltje. Meer aanbieders leidt tot een strijd om de gunst van de consument, ofwel tot lagere prijzen. En dat is natuurlijk hard nodig, want de Nederlandse huizenmarkt ligt al enige tijd op zijn gat. De concurrentie is inderdaad beperkt. Drie van de vier Nederlandse grootbanken mogen geen prijsleider zijn van de Europese Commissie in verband met ontvangen staatssteun. Dat betekent dat zij niet de laagste hypotheekrente mogen rekenen. Rabobank mag dat wel, maar zal zich hier bij gebrek aan echte concurrentie niet toe gedwongen voelen.
Aflossingsverplichting
Sinds de economische crisis uitbrak is het voor Nederlandse consumenten steeds lastiger om een hypotheek af te sluiten. Banken moet onder strengere Europese regels grotere kapitaalbuffers aanhouden, waardoor banken op hun beurt ook weer striktere eisen gaan stellen aan consumenten. Daarnaast hebben huizenkopers te maken gekregen met strengere regelgeving vanuit de overheid. Zo kan men sinds dit jaar alleen nog hypotheekrenteaftrek ontvangen als men daadwerkelijk aflost.
Deze aflossingsverplichting zou volgens Blok wel eens de sleutel kunnen zijn voor het lokken van buitenlandse banken naar de Nederlandse hypotheekmarkt. Zij kennen dergelijke aflossingsverplichtingen immers van hun thuismarkten. Mooie theorie, maar wishful thinking. Aangezien de crisis geen exclusief Nederlands fenomeen is, kampen veel buitenlandse banken met dezelfde problemen. Het Franse BNP Paribas was tot iets meer dan een jaar geleden een prijsvechter op de Nederlandse hypotheekmarkt. Na een strategische heroriëntatie besloot de bank te stoppen in verband met de hogere kapitaaleisen die worden gesteld. BNP Paribas overwoog een verkoop van de Hollandse hypotheekportefeuille, maar dit idee strandde snel vanwege de moeilijke marktomstandigheden.
Herstel vanaf 2014
Momenteel zijn deze marktomstandigheden nauwelijks verbeterd. Blok zegt tegen Elsevier dat de huizenmarkt vanaf 2014 zal herstellen, maar het is onduidelijk waar hij dit op baseert. De minister heeft gelijk wanneer hij stelt dat buitenlanders raar aankijken tegen Nederlandse hypotheken die groter mochten zijn dan de waarde van het huis, maar het is voor niemand duidelijk wanneer deze zeepbel volledig is leeggelopen.
Bovendien kunnen banken zich misschien wel herkennen in de nieuwe situatie op de Nederlandse hypotheekmarkt, maar blijft het de vraag of Nederlanders snel kunnen wennen aan de mores van buitenlandse hypotheekaanbieders. Zo betrad de kleine Duitse Volksbank Emmerich-Rees in 2011 op bescheiden schaal de Nederlandse hypotheekmarkt. Onze oosterburen financieren maximaal 90 procent van de executiewaarde, die altijd lager ligt dan de koopsom. Een gebruikelijk fenomeen in Duitsland.
Roepende in de woestijn
Kopers moeten altijd een stevige som eigen geld inbrengen. Nu zijn Nederlanders, zeker in crisistijd, een spaarzaam volk. Wij sparen een kleine 83 miljoen euro per dag. Het is echter de vraag of in crisistijd de geesten rijp zijn om de Duitse traditie te volgen. De wedergeboorte van een competitieve hypotheekmarkt zal voornamelijk afhankelijk zijn van het herstel van de wereldeconomie en de terugbetaling van staatssteun door Nederlandse banken. Op dit moment is Blok met zijn roep om meer concurrentie een roepende in de woestijn.
———
Volg HP/De Tijd ook op Twitter en Facebook of schrijf u in voor onze nieuwsbrief!
