Twents: een machtig mooi accent
Uit een onderzoek van radiozender SlamFM blijkt dat Nederlanders Twents bijna het vervelendste accent vinden. Alleen het koorballengebral van Leidse en Amsterdamse studenten roept meer ergernis op. Mochten de luisteraars van SlamFM representatief zijn voor heel Nederland, dan begrijp ik weinig van mijn landgenoten. Niets is sexyer dan een Twents accent. Nou ja, een Vlaamse tongval uitgezonderd.
Mocht ik ooit carnaval gaan vieren met mijn vriendin in Boeskoolstad dan hoeft zij als het aan mij ligt geen ingewikkelde verkleedpartij uit te voeren. Voor één dag zou ik haar Indische wortels met tak en al willen uitroeien. Beetje waterstofperoxide, blauwe lenzen en sproetjes tekenen. Maar bovenal een opwindend Twents accent.
Slager die zijn eigen vlees keurt
Gelukkig sta ik niet alleen in mijn liefde voor het Twents. Regiobode De Twentsche Courant Tubantia reageerde op het SlamFM-onderzoek met een eigen poll. De Twentenaren vinden hun eigen accent het meest sexy, vriendelijkst en mooist. Nogal wiedes, zult u denken. Twentenaren die Twents het mooist vinden, dat is de slager die zijn eigen vlees keurt.
Klopt, maar toch zijn de uitkomsten van de poll historisch gezien iets opmerkelijker. Eén op de vier respondenten geeft aan dat beheersing van het Algemeen Beschaafd Nederlands geen noodzaak is. Opmerkelijk, want jarenlang was het Twents op zijn retour. Accentloos Nederlands praten was het bewijs dat je mee kon komen in de globaliserende moderne wereld. Kleurloos Hollands als graadmeter voor de maatschappelijke status.
De ‘n’ inslikken
Dialect en accent waren voor domme boeren die zich geestelijk nog in de negentiende eeuw bevonden. Zo mocht mijn moeder van haar ouders onder geen beding Twents praten thuis, want dat deden nette mensen niet. Uiteindelijk vertrok mijn familie dan ook naar het westen. Aldaar glimt mijn moeder nog steeds als iemand zegt dat haar Nederlands niet verraadt waar haar wieg stond. Alleen als mijn moeder en grootmoeder een fles wijn delen komen de Twentste roots naar boven. Dan wordt met iedere slok alcohol de ‘n’ verder ingeslikt.
Tegenwoordig hoef je je echter niet meer te schamen voor het Twents. Sterker nog, mensen kunnen greuts zijn op hun taal. De rehabilitatie van het Twentse dialect/accent kreeg in 2005 vorm met de campagne Twents doar is niks mis met. Waar volgens de Twentenaren trouwens wel wat mis mee is, is het ‘Marokkaanse’ accent. De deelnemers aan de poll van de Tubantia verkozen dit tot het lelijkste Nederlandse accent.
Integratie ten top
Dat vond ik opmerkelijk. Ooit stond ik achter een groepjes Tukkerse Marokkanen in de rij voor de Enschede discotheek Lunatic. Een discotheek waar de bezoekers heilig geloven in het principe scherven brengen geluk. Tenminste dat leid ik af uit het gelukzalige fanatisme waarmee wasbakken aan gruzelementen werden geslagen. Maar goed, in de rij voor de discotheek stond ik dus achter Marokkanen. Eén van de jongens, Nabil heette hij, begon te schreeuwen naar één van zijn vrienden. “He, Erik oe moet ewm oet oe dopp’n kieken. Wie stoan hier”.
Het leek mij integratie in optima forma, Marokkanen die Nedersaksisch ouwehoeren. Blijkbaar stelt de Twentenaar hogere eisen aan integratie. Toch gloort er hoop voor de Marokkanen in Tukkerland. Het Surinaamse accent was bijvoorbeeld niet in de verkiezing opgenomen. Dat kan natuurlijk maar één reden hebben: Jeffrey Spalburg, de Surinaams-Twentse cabaretier die met zijn Hengelo-o-o de zomerhit van 2013 scoort. Pas als je het Twents landelijk op de kaart zet mag je echt mee proaten in Twente.
