Spring naar de content

Bert Maalderink – Jeroen Otter: reconstructie van een nu al legendarisch vraaggesprek

Een halfuurtje nadat Marrit Leenstra, Lotte van Beek, Ireen Wust en Jorien ter Mors op de 1.500 meter mijlen voor de rest uit reden en van het schaatsen definitief een soort korfbal in strakke pakjes maakten, stond Ter Mors’ coach Jeroen Otter als een ter dood  veroordeelde oog in oog met het eenmans-retorische-vragenvuurpeloton dat door het leven gaat als Bert Maalderink.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door Frank Heinen

Vier minuten en achttien seconden later was een gouden duo geboren. En met hen: een klassiek vraaggesprek.
Hoe kwam het zo ver? Een reconstructie.

Stap 1: De Klassieke Sportopeningsvraag
‘Hier staat de coach van winnend goud,’ stelde Bert vast. ‘Voelt dat ook zo?’
Jeroen keek als de yogaleraar die ’s ochtends zijn oefenzaaltje binnen schuifelt en daar veertien Hell’s Angels in ruim zittende kleding aantreft.

Stap 2: Het Niet-kloppende Antwoord
‘Ja, eeeh, kweenie. Hoe moet dat voelen? Het is wel zo’n tijd geleden dat ik coach ben geweest van winnend goud op de Spelen, dus ik kan dat niet meer terugbrengen.’
Gek, dertig minuten eerder had een van zijn pupillen nog goud gewonnen. Jeroen vergeet kennelijk vlug. ‘Maar,’ voegde hij er snel aan toe, hopend dat Bert, de Sven Kockelmann van de NOS-verslaggevers langs een schaatsbaan en de man die komende zomer met z’n opgewekte toontje Louis van Gaal tot waanzin zal drijven, het niet had gehoord, ‘het is een prachtige race. Ik kon echt genieten van zeker die eerste volle ronde. De manier waarop ze reed… Die klappen bleven raak.’

Stap 3: De Gesloten Vraag Waarop Logischerwijs Uitsluitend “Nee” Geantwoord Kan Worden, Maar Dat Is Niet De Bedoeling
‘Wist je dat het de winnende tijd zou worden?’ vroeg Bert. Een interessante vraag, waarmee Maalderink het filosofische begrip “weten” nog eens ouderwets op de helling plaatste. Hopen, verwachten, weten… Allemaal een pot nat voor Bert.

Stap 4: Het Antwoord Op De Gesloten Vraag Waarop Logischerwijs Uitsluitend “Nee” Geantwoord Kan Worden, Maar Dat Gebeurt Niet, Want De Ondervraagde Werkt Uitstekend Mee
Jeroen: ‘Nou, dat hoefde ik zelf niet eens te voorspellen, want iedereen voorspelde het me al: dat wordt de winnende tijd.’
Toch wonderlijk: net als de coach van de virtuele nummer 1 wil gaan voorspellen of haar tijd voldoende is voor goud, wordt hij voorbijgestoken door een naamloze entiteit (“iedereen”) die dat voor hem begint te voorspellen. Welke mediums hangen daar in godsnaam rond die ijsbaan?!

Stap 5: De Niet-Vraag
‘Het is toch wonderlijk dat iemand die even weg geweest leek te zijn toch weer zo sterk terugkomt,’ zei Bert, op de toon van de veteraan-verslaggever die zich in principe niet meer laat verbazen, maar er nog wel voor openstaat, want: zo is-ie.

Stap 6: Het Afgemeten Antwoord
‘Als je ziek bent, kun je minder presteren, zo duidelijk is het.’

Stap 7: De Interruptie Die Totaal Niet Aansluit Bij De Vraag Die Net Gesteld Is, Maar Door De Zekere Manier Van Spreken Van De Journalist Lijkt Dit Toch Zo. INCLUSIEF: Een Persoonlijke Interpretatie.
Bert, ferm: ‘Maar als je dan hier nog zo’n programma voor je kiezen hebt, ja, dan.. ik dacht: ze is moe.’

Stap 8: In De Vraag Opgebouwde Spanning Laten Wegvloeien
‘Maar die is helemaal niet moe.’

Stap 9: Ondanks Alle Succes Lichte Irritatie Bij De Geïnterviewde
Jeroen begon een beetje gekweld te kijken nu, de blik van de wiskundedocent die erachter komt dat zijn uitleg van de Stelling van Pythagoras, drie jaar geleden, bij de helft van de klas niet blijkt te hebben beklijfd.
‘Dit probeer ik nou al een paar jaar uit te leggen…’

Stap 10: Verontschuldigende Interruptie. Journalist Probeert Het Gezellig Te Houden
Bert: ‘Sorry.’

Stap 11: Een Sneer Naar Eenieder Die De Sport Wetenschappelijk Tracht Te Benaderen Of Behulpzaam Wil Zijn. LET OP: Hier Wordt Voor Het Eerst Het Denigrerende Verkleinwoord Gebruikt. INCLUSIEF: Een Sneer Naar Alle Andere Uithoudingssporten.
‘Al die wetgeving uit de boekjes, die zijn niet altijd van toepassing op het schaatsen. Die werken misschien voor de atletiek, voor het wielrennen en voor welke andere sport, maar niet altijd voor het schaatsen.’
Virtuoos hoe Otter hier van het schaatsen een soort bijna metafysische bezigheid maakte, als ware de 1.500 meter vrouwen niet gewoon snelwandelen op een gladde ondergrond, maar een soort mythische processie die zich als enige aan de wetten van de wetenschap onttrok. Zo neem je jezelf en je sport tenminste serieus.

Stap 12: Een Vriendelijk Klopje Van De Verslaggever Die Verdorie Al Kritisch Genoeg is Geweest
Bert, over de wetgeving uit de boekjes, die niet voor het schaatsen gelden: ‘Maar ook niet voor Jorien ter Mors, da’s denk ik nog belangrijker..’ Hier viel vooral het subtiele gebruik van voor- en achternaam op, als om te benadrukken dat we hier met een volstrekt uniek wezen (of het een mens was, wist niemand zeker) te maken hadden. Wetgeving is allemaal leuk en aardig, en de wetenschap doet z’n best, maar Jorien ter Mors doet lekker waar ze zelf zin in heeft.

Stap 13: De Bevestiging
Otter, op het oog volkomen serieus: ‘Dat is dan die icoon die bewijst dat het ook anders kan.’
We hebben Mandela gehad, Jezus Christus en Steve Jobs, als wereldbevolking. Sinds die zijn overleden, was het wachten op een nieuw icoon dat bewijst dat het ook anders kan. Godzijdank.

Stap 14: De Confrontatie
Bert had in de een of andere wandelgang opgevangen dat Otter iets geks gezegd zou hebben. Namelijk dat hij die gouden medaille zou willen inruilen voor een gouden shorttrackmedaille.

  1. Aan inruilen doet men op de Olympische Spelen zelden – het is de Blokker niet.
  2. Otter heeft die hele medaille niet gewonnen.
  3. WAT zei-ie?!

Stap 15: Het Moment Van De Waarheid – Geïnterviewde Zegt Iets Schokkends
‘Ja, ook wel voor zilver of brons, ja.’

Stap 16: Moment Van Verbijstering
Stilte.

Stap 17: De Bevestiging II
‘Ja, dat klopt. Helemaal waar.’ Een verontschuldigend lachje: het zenuwenlachje van de vader die toegeeft aan z’n jongste zoon dat hij hem altijd een beetje een flapdrol heeft gevonden.

Stap 18: Even Een Heel Gekke, Originele Veronderstelling Tussendoor
Bert: ‘Is dat misschien de houding die je moet hebben om hier een medaille te winnen?’

Stap 19: De Loutering
Even een pas op de plaats. De luisteraar zou tot nu toe de indruk hebben kunnen krijgen dat Jorien ter Mors en haar coach als twee ongeïnteresseerde vlegels de schaatsbaan opgebanjerd waren om het goud weg te kapen voor de afgetrainde neuzen van meisjes die vier jaar vreselijk hun best hebben gedaan, om er nu achter te komen dat ze het al die tijd gewoon veel te serieus hebben genomen.
Dit is niet zo.
Ook Jorien ter Mors heeft haar moeilijke momenten gehad.
Ook zij is soms menselijk.
Gisteren nog.
‘Jorien was zo verdrietig, dat was echt een heel klein hoopje mens. Ze kijkt normaal gesproken over me heen, maar toen ik ‘r gisteravond zag, nou: dat was een heel klein hoopje mens, die was nergens vatbaar voor. Ik probeerde het nog even over die race te hebben… Het was alleen maar huilen. Dus ik zei: we hebben het er niet meer over. Ik zie je morgen.’

Stap 20: De Comeback Van Een Sporter Die (Weliswaar Maar Een Avond) Heel Diep Gezeten Heeft. INCLUSIEF: Geinige Anekdote
Otter: ‘Vanmorgen stap ik die kamer binnen, ligt daar een puuzel van twee bij twee of zoiets. Ze was rustig met Yara van Kerkhof die puuzel aan het maken. Ik zeg: gaat het dames? Ja hoor, allemaal prima hoor.’
Sommige sporters zijn na verlies een beetje gek gaan doen. Anderen doen ook bij tegenslag normaal. En je hebt Jorien ter Mors, die een puuzel van twee bij twee gaat zitten leggen. Is dat getikt, of oerdegelijk?
Ze doet me denken aan Ed de Goey, Jorien. Ook zo onverstoorbaar dat het eng werd.

Stap 21: Factchecking Door De NOS
Bert: ‘Puuzelen?’

Stap 22: Persoonlijke Ontboezeming Geïnterviewde
Otter: ‘Ik ben zelf kleurenblind dus ik kan niet echt helpen, dus ik weet niet eens wat er allemaal staat.’
Jeroen, kleurenblind is niet blind. Als je niet kunt zien wat er op een puuzel staat, zou je niet tijdens belangrijke wedstrijden op een schaatsbaan mogen staan. Levensgevaarlijk.

Stap 23: Inzoomen Op Een Geinig, Onverwacht Detail
Bert, improviserend vragen stellend als Jeremy Paxman in z’n beste momenten: ‘Kon je niet een beetje ontcijferen wat voor puuzel het was?’

Stap 24: Kort Grapje
Bert: ‘Olympische puuzel of zo?’

Stap 25: Hier Lult De Ondervraagde Zich Definitief Klem, Chapeau Bert
Jeroen: ‘Het was iets met een circus, een ballon hier, een vrachtwagentje daar… Een leuke opzet, met veel kleurtjes. Voor mij niet te doen in ieder geval.’
Jeroen, ho! Een paar opmerkingen voor we verder gaan.
1)   Bij ballonnen en vrachtwagens denkt niemand onmiddellijk aan circussen.
2)   Had je net niet gezegd dat je niet kon zien wat er allemaal opstaat? En dan is het eerste wat je wel ziet een ballon? Hoe groot was die ballon dan? Was het geen circustent?!
3)   Veel kleurtjes? VEEL KLEURTJES?! Hoe weet jij dat nou?

Stap 26: Het Ezelsbruggetje Van De Ervaren Journalist
Bert: ‘Komende week is het weer circus. Vrijdag, die finale, 1.000 meter.’

Stap 27: Een Korte Samenvatting Van Het Nederlandse Shorttracktoernooi Tot Nog Toe
Inbreken, Bert! Dit interesseert niemand, terug naar het goud! ONS goud!

Stap 28: Een Stukje Relativering
Jeroen: ‘Vandaag was het eigenlijk helemaal niet zo zwaar.’
Bert: ‘Ja, dat krijg ik in de gaten.’

Stap 29: Een Concluderende Vriendelijke, Licht Ironische Vaststelling Door de Journalist
Bert: ‘Ter Mors is in vorm. En de coach is ook in vorm.’

Stap 30: Een Antwoord, Maar Niet Op De Vraag (Die Ook Al Geen Vraag was, Maar Een Vaststelling Waarop Überhaupt Geen Ander Antwoord Mogelijk Leek Dan Een Bevestiging)
En voort ging de opsomming over allerlei shorttrackprestaties. Jeroens pupil had zojuist goud gewonnen, maar dat was de trainer na vier minuut achttien alweer vergeten.

Jeroen en Bert, dank.
Ik zou dit interview nergens voor hebben willen inruilen. Nou ja, vooruit: voor een gouden plak op de 1.500 meter, daarvoor wel.