Waarom de boekenbranche de kop in het zand steekt
Terwijl de verkoop van papieren boeken in het eerste kwartaal van 2014 dramatisch afnam (1 miljoen exemplaren minder), steeg die van het ebook juist spectaculair met 29 procent. In elke andere branche zou je dan zeggen: zet vol in op de groeimarkt. Zo niet in de boekenwereld: die wijt de slechte resultaten aan de teloorgang van Polare en hoopt tegen beter weten in op een beter tweede kwartaal. Vergeefse hoop.
Die opleving verwacht de boekenbranche dan vooral van de Maand van het Spannende Boek, die over een weekje begint. Opmerkelijk is dat juist in die categorie nog meer dan elders vooral digitaal wordt gelezen. Dat is niet zo heel moeilijk te verklaren want thrillers, zoals het spannende boek vroeger ook wel werd genoemd, zijn geen boeken die je wilt bewaren: herlezen doe je ze niet want je kent de afloop en de opbouw naar de ontknoping immers al. Voor veel andere type boeken geldt dat niet: een dichtbundel kan je zelfs jaarlijks herlezen en wil je dus graag fysiek in de boekenkast.
Verkoop ebook stijgt
In het eerste kwartaal van 2014 wisten de gezamenlijke boekhandelaren van Nederland 7,8 miljoen papieren boeken te verkopen, een daling van een miljoen exemplaren – ofwel een kleine vijftien procent. Dat dat alleen met het (tijdelijk) sluiten van Polare te maken zou hebben lijkt ons sterk: de boekhandels van Polare zaten bijna allemaal in de grotere steden waar meestal meerdere boekhandels te vinden zijn. Fanatieke lezers zijn niet te beroerd om een extra straatje om te lopen voor de nieuwe Esther Verhoef die het dan ook zeer goed doet.
Significanter lijkt ons de groei van het aantal verkochte ebooks met 29 procent naar 426.000 stuks. Het zou ons niet verbazen als het totaal bij de ebooks over 2014 boven de twee miljoen uitkomt. En dan rekenen wij het aantal illegaal verspreide exemplaren nog niet eens mee en evenmin de Engels- en Duitstalige boeken die online verkocht worden via buitenlandse site, en dus niet in de tellingen zijn opgenomen. Kortom: een groot deel van die dramatische omzetverliezen lijken ons te wijten aan ons veranderend leesgedrag en niet aan verminderde leeshonger of een paar gesloten winkels.
Het kan geen kwaad om daarvoor ook eens te kijken naar een andere branche: de muziekindustrie. Branche-organisatie GfK meldt dat het aantal fysieke verkopen en downloads in 2013 met maar liefst 32 procent is gedaald. Het zegt er echter meteen bij dat die cijfers geen betrekking hebben op ‘streaming’ en daar zit ‘m natuurlijk de kneep. Miljoenen mensen in dit land luisteren muziek via diensten als Spotify en kopen dus geen CD’s mee en downloaden evenmin. Wij wachten dan ook met smart op de uitvoering van het plan van enkele grote uitgevers voor een ‘Spotify voor boeken’: daar ligt de toekomst van het boek.
