Waarom er geen tweedehands e-books bestaan
Als een papieren boek nog in zijn cellofaantje zit en ongelezen is, dan noemen wij dat in de boekenbranche ‘in nieuwstaat’ en kan het voor een hoge prijs te koop worden aangeboden. Een e-book zit altijd in zijn digitale ‘cellofaantje’ en is dus altijd nieuw. Gaan handelen in tweedehands e-books zoals een zekere Tom Kabinet vanaf is gaan doen, is dus, even afgezien van de juridische aspecten, onzinnig. Er bestaan geen tweedehands e-books.
Deze ‘Tom Kabinet’ vindt e-books te duur (dat zijn wij wel met hem eens) en wil daarom consumenten in de gelegenheid stellen een bedragje terug te verdienen. Ze moeten dan een legaal gekocht boek in ePub-formaat uploaden naar zijn site (www.tomkabinet.nl) en het zelf van hun eigen computer verwijderen (haha!). Tom Kabinet zet er dan een nieuw watermerkje op en deelt de opbrengsten met de verkopers. Daar zit in ieder geval al een knelpunt: Tom kan onmogelijk controleren of ik het e-book heb verwijderd. Mijn e-books staan op wel 3 apparaten: mijn desktop, mijn e-reader en mijn smartphone, dus eigenlijk pleeg ik volgens Tom al fraude. Of moet ik alle drie de bestanden naar hem opsturen?
Daarbij is het helemaal niet zeker of het handelen in gebruikte e-books volgens de wet wel mag. Er is weliswaar een uitspraak van het Europese Hof van vorig jaar die dat mogelijk maakt voor software, maar het is niet zeker of Nederland of Europa dat ook vinden opgaan voor boeken. De meeste digitale boekverkopers beschouwen e-books als een dienst die ze onder strikte voorwaarden aan de ‘koper’ verlenen. Boeken die u heeft gekocht bij Amazon, Kobo of Apple zijn bij Tom Kabinet dan ook niet te koop, wel die van Bol.com, een extra reden om te vermoeden dat Tom Kabinet een nieuw verdienmodelletje van Bol is, zoals het dat ook met papieren tweedehands boeken heeft gedaan.
Als het verkoopmodel van Tom aanslaat zou dat bovendien dramatische gevolgen kunnen hebben voor de boekenmarkt. Papieren boeken laten zich misschien tien keer lezen, dan zijn ze vies, bevlekt en vallen ze uit elkaar. E-books zijn ook na vijftig keer lezen nog net zo perfect als toen ze nieuw waren. Voor liefhebbers van boeken is er dan geen enkele reden meer een nieuw exemplaar aan te schaffen: je wacht gewoon tot het gebruikt langskomt voor een lagere prijs. De animo om nieuw te kopen zal gestaag afnemen.
Wat leren wij uit deze recente verwikkelingen en haken en ogen? Dat de prijs voor een e-book flink naar beneden moet. Dan, zo leren alle onderzoeken in binnen- en buitenland, is de consument wel bereid om te investeren in een ‘nieuw’ boek. De prijs van e-books daalt al jaren in het buitenland en de bestsellerlijsten daar staan vol met boeken van 1 a 2 dollar of euro. Nog beter zou het zijn als het voortaan niet meer gaat om afzonderlijke boeken, maar om een dienst waar je voor een vast bedrag net zoveel kunt lezen als je wilt. Zeg maar e-books 2.0.
