Waarom wij allemaal extremisten zijn
Als je graag een beetje experimenteert met besturingssystemen en bijvoorbeeld wil kennismaken met Tails, dat Edward Snowden gebruikte om anoniem te kunnen mailen – en dat doen honderdduizenden alleen al in dit land –, beschouwt de Amerikaanse NSA je als ‘extremistisch’ en houdt het je computergedrag nauwkeurig in de gaten.
Ook bezoekers van het onschuldige Linux Journal zijn nu al een prooi. En de Russen loven een geldprijs uit voor degene die het Tor-netwerk (waarop Tails is gebaseerd) weet te kraken. Het vrije woord is meer dan ooit in gevaar.
Sinds de onthullingen over de spionage en het afluisteren door de Amerikaanse NSA zijn computergebruikers zich steeds beter bewust van de openheid die het internet kenmerkt en die dat afluisteren juist zo gemakkelijk maakt. Logisch dus dat er systemen op de markt zijn gekomen die de privacy wat beter waarborgen. Tails, een Linux-besturingssysteem, bestond al en was losjes gebaseerd op Tor (The Onion Router), dat communicatie tussen computers zo versleutelt dat anonimiteit is gewaarborgd. Gebruikers kunnen Tails gewoon naast hun andere (Windows-)systeem gebruiken of, beter nog, het hele programma vanaf een usb-stick gebruiken, want veel ruimte heeft het niet nodig. De nieuwe versies van Tails zijn het afgelopen jaar sterk in populariteit gegroeid.
Iets minder dan een jaar gelden hebben de gezamenlijke veiligheidsdiensten van Amerika en Groot-Brittannië al eens geprobeerd het Tor-systeem te kraken maar, opmerkelijk, dat is niet gelukt. Enkele dagen gelden maakte de NSA daarom bekend dat gebruikers van Tor en Tails en zelfs zij die alleen maar informatie erover zoeken, als ‘extremistisch’ worden gezien en als zodanig behandeld zullen worden, hoewel ze strikt genomen niets illegaals doen. Wij mogen dus aannemen dat ook dit stuk door de NSA wordt gelezen, want ik heb Tails weleens geïnstalleerd (en weer verwijderd overigens), en ik bezoek ook regelmatig de site van The Linux Journal. Iets ‘extremistisch’ heb ik daar nog nooit gezien.
Nu dient er wel bij gezegd te worden dat het niet alleen strijders voor het vrije woord zijn die Tor gebruiken: ook liefhebbers van kinderporno en bijvoorbeeld drugsdealers genieten er van hun anonieme status. De belangrijkste verdachte in de Amsterdamse peutermisbruikzaak zat er tot over zijn oren in, en dat heeft politie en justitie destijds veel hoofdbrekens gekost.
Aan de andere kant (letterlijk: van de wereldbol) gebruiken activisten, journalisten en intellectuelen uit bijvoorbeeld Rusland het systeem om zonder overheidsinmenging informatie uit te wisselen en zich te organiseren. De Russische veiligheidsdienst heeft daar nu zo genoeg van dat ze een wedstrijd onder hackers heeft uitgeschreven: wie Tor deze herfst weet te kraken, kan een bedrag van omgerekend 85.000 euro tegemoet zien. Eigenlijk een futiel bedrag, maar het geeft wel de wanhoop van spionage-instituten wereldwijd aan. En de noodzaak voor een nieuw, veilig en bovenal anoniem computersysteem. De computerwereld kennende zal dat er binnenkort wel komen.
