Waarom Nederlandse jihadgangers niet mogen vertrekken
Ook Nederland heeft een probleem met moslimextremisten: zo’n honderdvijftig Nederlanders nemen deel aan de strijd in het Midden-Oosten. Moeten we ze, als ze zelf voor de jihad kiezen, gewoon laten gaan? Of moet de overheid juist meer doen om hun uittocht te voorkomen?
Het debat over de aanpak van radicaliserende moslims in de Nederlandse maatschappij woedt in alle hevigheid nu jongens, meisjes en complete gezinnen vuit Nederland naar het door IS gestichte kalifaat willen reizen. Het moge duidelijk zijn dat er behoefte is aan adequaat beleid dat het radicaliseringsproces onder Nederlandse moslimjongeren tegengaat. Maar wat moeten we doen met de mensen die er reeds extreme standpunten op nahouden en voor wie preventie dus te laat komt?
Veel Nederlanders zien die geradicaliseerde moslims liever vertrekken uit Nederland, zo blijkt uit een recente poll op de site van de Volkskrant, waaraan meer dan vierduizend lezers meededen. Maar liefst negentig procent van de respondenten zou graag zien dat het kabinet de paspoorten van vertrokken jihadgangers intrekt en ze niet meer binnenlaat in Nederland.
Zo ook de Nederlandse hoogleraar corporate finance en oud-journalist Paul Frentrop, die er in de dagelijkse ‘Nieuwsbreak’ van diezelfde Volkskrant voor pleit om religieuze fanatiekelingen gewoon te laten vertrekken. “Het is toch niet ons probleem, laat het Midden-Oosten het zelf uitzoeken,” stelt Frentrop.
Daarmee gaat hij echter voorbij aan het Nederlanderschap van de veelal hier geboren en getogen moslims, en de verantwoordelijkheid die Nederland daardoor heeft wanneer ze deelnemen aan een buitenlandse strijd. Het is evident dat het geweld in Syrië en Irak alleen maar hoger oplaait door meevechtende Nederlandse staatsburgers, en om die reden zou Nederland er alles aan moeten doen om hun vertrek te voorkomen.
Het huidige beleid van de Nederlandse overheid is daar ook op gericht. Om het uitreizen van extremisten te verhinderen, worden de paspoorten ingenomen van personen van wie wordt vermoed dat zij in het Midden-Oosten willen strijden, iets wat tot nu toe bij 49 mensen is gedaan. De strijders die er toch in slagen te vertrekken, worden na terugkeer in Nederland streng in de gaten gehouden.
Maar in het geval van de jihadgangers krijgt het gezegde ‘waar een wil is, is een weg’ een vrij letterlijke betekenis. Velen hebben namelijk een dubbele nationaliteit en gebruiken zo nodig hun tweede paspoort om toch naar het Midden-Oosten te kunnen reizen. Het intrekken van de paspoorten van potentiële jihadi’s alleen zinvol als Nederland met landen als Turkije, Marokko en de VS afspreekt dat ook zij dat doen.
