De nieuwste ‘Hunger Games’ geeft een subliem lesje propaganda
In 2009 begon filmdistributeur Lionsgate met het verfilmen van The Hunger Games, naar de sciencefictiontrilogie van auteur Suzanne Collins. Het antwoord op mondiale successen als Harry Potter en Twilight. Deze week presenteert Lionsgate het derde hoofdstuk in de filmreeks, The Hunger Games: Mockingjay – Part 1, al is dit niet het laatste. De finale is in tweeën geknipt, zoals ook de makers van Harry Potter en Twilight dat deden. Helaas komt deze commerciële exploitatie de rijkheid van het materiaal niet ten goede.
The Hunger Games-films spelen zich af in het Noord-Amerika van de toekomst, waarin dertien districten zijn verenigd onder een dictatoriaal bewind, gezeteld in een welvarend bolwerk genaamd het Capitool. De titel verwijst naar een jaarlijks terugkerend televisie-evenement, waarin tieners elkaar tot aan de dood bevechten in een arena – een barbaarse traditie die het volk over zich afriep nadat het rebelleerde tegen de heersende elite.
De Oscar-winnende actrice Jennifer Lawrence (24) speelt de Jeanne d’Arc van de filmserie, Katniss Everdeen. In de vorige twee films triomfeerde Katniss in de gladiatorenachtige Hongerspelen, waarna ze de Spelen boycotte voor het oog van de camera en daarmee het plebs deed revolteren. De Mockingjay uit de titel verwijst dan ook naar het fictieve vogeltje dat symbool komt te staan voor deze opstand.
De altijd dynamische Lawrence triomfeert op haar beurt in haar vertolking van een wilskrachtige tiener die door het vuur gaat om haar geliefden en de onschuldigen te beschermen. Lawrence weet ook de soms kinderlijke verwondering en naïviteit van Katniss over te dragen, naarmate zij verder en verder verzeild raakt in het diplomatieke spel dat haar onbekend is.
De derde Hunger Games breekt met een patroon, en speelt zich ditmaal niet af in de spelarena, maar ondergronds. Katniss wordt onder de vleugels genomen van het heimelijke dertiende District dat rebelleert tegen het Capitool. Actrice Julianne Moore is een welkome aanwinst als de pragmatische leider van de rebellenbeweging, schaduwpresident Alma Coin.
Tegelijkertijd keert de kleurrijke sterrencast terug die Jennifer Lawrence nu al tweemaal bijstond, bestaande uit Woody Harrelson, Donald Sutherland, Elizabeth Banks en Stanley Tucci. Ook wijlen Philip Seymour Hoffman (de acteur stierf voordat hij zijn laatste twee scènes opnam) maakt zijn rentree als spindoctor Plutarch Heavensbee.
The Hunger Games: Mockinjay – Part 1 is wederom doordrenkt met de zoetsappigheid die tienerfilms typeert, met liefdevolle gebaren en grootse beloftes. Maar regisseur Francis Lawrence schroomt niet om de serieuze thema’s als onderdrukking, sociale ongelijkheid en diplomatie uit Collins boeken uit te dragen aan de jongere kijkers.
In Mockingjay verkent regisseur Lawrence het veld van propaganda en beeldvorming op sublieme wijze. Hij toont de kracht van een goede speechschrijver, en laat zien hoe de stem van slechts één persoon het verschil kan uitmaken. We zien tevens hoe verderfelijk mediamanipulatie kan zijn, want ook in het Capitool beschikt men over het massamedium televisie. In tijden waarin de politieke onrust dicht bij huis plaatsvindt en we overspoeld worden met allerhande informatie, voelt de film relevanter en actueler dan ooit. Een reeks koelbloedige executies roept schielijk een nare analogie op met gruwelen die momenteel in het Midden-Oosten plaatsvinden.
The Hunger Games: Mockingjay – Part 1 is grimmig in verschijning, en speelt zich voor het merendeel af in ondergrondse vertrekken en tussen de smeulende brokstukken van wat ooit een stad was. De onontkoombare en allesbeslissende climax van Part 2 is voelbaar, maar het uitsmeren van een nihil aantal bladzijden over 123 royale minuten is jammerlijk.
Deze commerciële overweging van filmdistributeurs vandaag de dag doet af aan de kwaliteit van het verhaal. In het geval van The Hunger Games betekent dit veel causerie en een onnodige dramatisering van de kleinste ontwikkelingen in het verhaal. Hetgeen paradijsvogel Jennifer Lawrence er vervolgens van weerhoudt haar vleugels uit te slaan.
‘The Hunger Games: Mockingjay – Part 1’ draait vanaf 19 november in de Nederlandse bioscopen.
