Spring naar de content

Rechter beslist: Chimpansees krijgen geen ‘mensenrechten’

De nauwst nog levende verwant van de mens is de chimpansee. Binnen zijn (kleine) familie van mensapen staat de chimpansee op eenzame hoogte, qua intelligentie zijn ze ongeëvenaard. En die intelligentie zou eigenlijk een reden moeten zijn om de chimpansee niet gevangen te houden, vonden de actievoerders van Nonhuman rights project.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Paul Geraedts

Deze actiegroep probeert via een gang naar de Amerikaanse rechter te verwezenlijken dat de intelligente apen ‘mensenrechten’ krijgen. Of beter gezegd: een aparte status die ze legaal gezien bijna gelijkwaardig aan de mens zou plaatsen. Aanleiding is de zaak van de chimpansee Tommy, die volgens de actiegroep door zijn eigenaar in New York in een kleine kooi gehouden werd, met als enige vorm van entertainment tekenfilms op televisie.

De actiegroep streeft naar een uitbreiding van het juridische begrip ‘rechtspersoon’ (legal person), naar eigen zeggen omdat chimpansees een eigen bewustzijn hebben. Dit is onder meer getest door de bekende spiegelproef. Maar ook andere proeven met de mensapen wijzen steeds meer op een uiterst schrandere geest die schuilgaat achter de sprekende bruine ogen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld ook een vorm van gebarentaal leren.

De actie voor de toekenning van extra rechten voor Tommy en zijn soortgenoten is een interessant vraagstuk. Want in hoeverre kan een chimpansee gezien worden als een rechtspersoon, die verder gaande rechten geniet dan andere, minder intelligente dieren? En waar wordt de grens dan getrokken? Immers, dolfijnen en olifanten beschikken ook over hoge intelligentie en ontwikkelde sociale structuren.

De rechter in New York oordeelde er als volgt over. Een chimpansee wordt geen rechtspersoon en mag dus in Amerika nog steeds als huisdier gehouden worden (wat overigens erg gevaarlijk voor de eigenaars kan zijn). Een belangrijke reden voor de beslissing van het hof was het feit dat chimpansees niet kunnen bijdragen aan de maatschappij zoals dat van mensen verwacht wordt.

Het werkt namelijk ook andersom, zo verklaarde een van de rechters. ‘Een chimpansee is duidelijk niet zomaar een object is als een stoel of een tafel, maar ze kunnen de juridische gevolgen van hun acties niet begrijpen, en daarom niet verantwoordelijk gehouden worden.’