Spring naar de content

Animatie: 24 wetenschappelijke theorieën en ideeën in een notedop

‘The medium is the message’, stelde de filosoof Herbert Marshall McLuhan ooit. Bij voormalige studenten communicatiewetenschappen zal er ongetwijfeld een lichtje zijn gaan branden, al is de kans groot dat het bij dat lichtje blijft. De BBC pakte 24 wetenschappelijke theorieën, filosofische hypotheses en culturele opvattingen bij de kladden en vatte die samen in evenzoveel pakkende animatiefilmpjes. Een kleine opfriscursus.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Kevin van Vliet

In het programma A History of Ideas besteedt BBC Radio 4 aandacht aan allerlei levensbeschouwelijke kwesties. Klassieke theorieën, zoals die van de oerknal, maar ook moderne en minder bekende theorieën over eigentijdse ontwikkelingen.

Neem bijvoorbeeld de theorie van de filosoof Luciano Floridi. Hij veronderstelt dat de mensheid momenteel onderhevig is aan The Fourth Revolution, waarbij de komst van de computer, het internet en sociale media onze denkwijze radicaal verandert, zoals ooit de wetenschappelijke opvattingen van Copernicus, Darwin en Freud dat ooit deden.

Wat maakt ons menselijk? Ja, natuurlijk, het gegeven dat we tot de soort homo sapiens behoren. In de zeventiende eeuw verkondigde de Britse filosoof John Locke een nieuw geluid. Niet ons lichaam maakt wie we zijn, maar wat er gebeurt in onze hersenen. (De definitieve omslag in het denken over identiteit kwam in diezelfde eeuw van de Fransman René Descartes, van de beroemde uitspraak ‘Ik denk, dus ik ben’.)

“De proletariërs hebben niets dan ketenen te verliezen. Zij hebben een wereld te winnen. Proletariërs aller landen, verenigt u!” stelde Karl Marx ooit in zijn Communistisch Manifest, dat hij samen met Friedrich Engels schreef. Een van de theorie waarop het communisme is gebouwd, is die van de vervreemding. Marx geloofde dat het kapitalisme de arbeider deed vervreemden van zijn werkgever, van zijn medemens. Hij was een onderdeel van een productieproces, de uitvoerder van een onbeduidende fabriekshandeling.

En tot slot, voor de gesjeesde communicatiestudent en de leek: de theorie van Herbert Marshall McLuhan. ‘The medium is the message,’ zo stelde hij. Het is niet de boodschap die ertoe doet, maar het medium zelf. In het geval dat dit voor u een welbekend verhaal is: wist u dat er enige verwarring is geweest over het woord ‘message’, waarvan wel werd aangenomen dat het ‘mass age’ had moeten zijn?

Alle 24 animatiefilmpjes van BBC Radio 4 vindt u hier.