Recensie ‘Turist’: hoe een lawine een huwelijkscrisis inluidt
De Zweedse Tomas is knap, intelligent en sympathiek. Hij heeft een uitstekend gesalarieerde kantoorbaan, een beeldschone vrouw en twee goed gelukte kinderen. Kortom: hét perfecte IKEA-gezin.
Jaarlijks neemt Tomas (Johannes Bah Kuhnke) vrouw Ebba (Lisa Loven Kongsli) en hun kroost mee op skivakantie in de Franse Alpen, een compensatie voor zijn lange werkdagen. Ze verblijven zeven dagen in een even luxueus als knus hotel van hout, en zodra de zon boven de bergen verschijnt trotseren ze de feeërieke witte hellingen.
Turist speelt zich af rondom een nogal onbeduidend voorval, dat nogal desastreuze gevolgen heeft. Als het gezin van een lunch geniet op een terras met uitzicht op de bergen, raast er plots een lawine op hen af. Er breekt paniek uit, en vader Tomas ontvlucht instinctief de tafel. Zodra de lucht klaart blijkt de schade aan het terras mee te vallen. Het huwelijk van Tomas en Ebba heeft daarentegen een diepe deuk opgelopen.
Regisseur Ruben Östlund bestudeert in Turist (oorspronkelijke titel: Force Majeure) de rol van de moderne man in het gezinsleven met een geraffineerd scenario dat voor het gemiddelde stel angstvallig herkenbaar zal zijn. Door zijn laffe reactie tijdens een moment van crisis raakt Tomas’ rol als gezinsbeschermer in het geding. Ebba krijgt twijfels over zijn potentie, terwijl Tomas zelf het voorval probeert af te wimpelen als een ‘verschil in beleving’.
De geloofwaardigheid van Turist is in de eerste plaats te danken aan de chemie tussen Kuhnke en Kongsli, die op geestige wijze de schone schijn proberen op te houden voor de buitenwereld, de kinderen en soms ook de kijker. Halverwege het verhaal wordt de verschijnen ook acteur Kristofer Hivju (Game of Thrones) en actrice Fanni Metelius ten tonele, die een bevriend stel spelen dat tijdens hun eigen skivakantie ongevraagd tot therapeuten wordt gebombardeerd. Zodra alle echtelijke misère op tafel komt te liggen is het hek van de dam, wat leidt tot gênant-geestige conversaties.
Het ‘drama’ voltrekt zich in een uiterst gecontroleerd klimaat: de Franse Alpen. De skipistes worden er elke ochtend gladgestreken opgeleverd, en de hotelkamers zijn onbezoedeld. Deze bijna klinische verzorgdheid typeert Turist op visueel vlak. Cameraman Frederik Wenzel houdt zijn (kristalheldere) shots schoon van achtergrondruis, en maakt veelal gebruik van lange en vloeiende takes. Het symboliseert de schijn die Tomas en Ebba tot in den treure proberen op te houden.
Turist (genomineerd voor de Un Certain Regard-juryprijs op het filmfestival in Cannes, en de Zweedse Oscar-inzending voor Beste film) debuteert in Nederland in een zware tijd, zo vlak voor de Oscar-uitreiking, en loopt daarmee het risico te worden ondergesneeuwd door de grote Amerikaanse titels. Dat zou onterecht zijn. Het Zweedse drama is tot in de puntjes verzorgd, en een interessante en aangrijpende casus voor ieder getrouwd stel. En dat is knap, als je je bedenkt dat de lawine die deze echtelijke crisis inluidt mogelijke de minst spectaculaire is in de filmgeschiedenis.
‘Force Majeure’ is vanaf donderdag op een select aantal schermen in Nederland te zien.
