Spring naar de content

Poetins ijzeren greep op de staatsmedia

Er is in Rusland sinds de verscherping van de mediawet amper meer sprake van onafhankelijke media en vrijheid van communicatie. CNN stopte na de ingebruikname van de wet, in november vorig jaar, direct met zijn uitzendingen in het land. Maar de echte strijd wordt op het internet gestreden.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Jessy de Cooker

Achter de ijzeren greep op de staatsmedia ontdekten de Russische journalisten Andrei Soldatov en Irina Borogan een staaltje surveillance waar de Amerikaanse NSA stijl van achterover zou slaan. In hun volgende week te verschijnen boek The Red Web beschrijven Soldatov en Borogan onder meer hoe slim Poetin de situatie rond NSA-dissident Edward Snowden heeft afgehandeld. Het boek verschijnt exact een week na de invoering van een nieuwe datawet, die de Russische overheid in theorie de macht geeft om internetbedrijven te dwingen om alle data van Russische gebruikers op servers in Rusland te zetten.

Door deze zet stapt Rusland een stukje dichter naar de massasurveillancestaat, schrijven Soldatov en Borogan. The Red Web biedt een blauwdruk van Poetins werkwijze. Een verrassende spil in zijn web is Snowden, de dissident die bekend werd door de publicatie van de NSA-files in 2013. De Amerikaan kreeg met alle egards politiek asiel bij moedertje Rusland, toen de Amerikanen hem wilden vervolgen voor lekken van staatsgeheime informatie. Maar Snowdens onthullingen ontketenden een discussie rond de bescherming van de ‘digitale soevereiniteit van Rusland’ zoals Sergei Zheleznyak, vice-voorzitter van de Russische Tweede Kamer, betoogde.

Daarna blijft het stil op het Snowden-front. Tot 17 april 2014, wanneer hij opduikt in de jaarlijkse vraag-en-antwoordsessie van Poetin met het Russische volk. Hij doet een mislukte poging om Poetin te ondervragen over de surveillance in Rusland. Of was het een vooropgezet plan? Kort na de sessie bijt Snowden van zich af in een column in The Guardian, maar sindsdien is het weer opvallend stil vanuit zijn hoek. Poetin was degene die Snowden in bescherming nam tegenover de NSA en lijkt de dissident geneutraliseerd te hebben. Of hij heeft, getuige de vergrote grip op het dataverkeer in Rusland, de bedreiging Snowden helemaal geëlimineerd. De tijd zal het leren.

Onderwerpen