Historisch: Joegoslavië-tribunaal veroordeelt Karadžić
Tijdens de bloedige burgeroorlogen die volgden op het uiteenvallen van Joegoslavië in de jaren negentig was Radovan Karadžić de president van de Bosnische Serviërs (Republika Srpska) en onder zijn bewind werden er schandalige oorlogsmisdaden gepleegd.
Na de oorlogen in de jaren negentig verdween Karadžić van de radar, totdat hij in 2008 in een Belgradose trolleybus opgepakt werd. In de tussentijd had hij zich gevestigd als een alternatief genezer in de Servische hoofdstad. Met een woeste haardos en dito baard was hij nauwelijks te herkennen als zijnde de voormalig president van de Republika Srpska. Na zijn arrestatie werd Karadžić overgebracht naar Den Haag, waar hem een lange rechtsgang te wachten stond.
En vandaag was het zo ver, belangrijkste punten in de aanklacht: het drie jaar lang belegeren van Sarajevo, waarbij duizenden burgers omkwamen door mortiervuur, sluipschutters en uithongering. Daarnaast zijn er aanklachten voor de massamoorden in plaatsen in Oost-Bosnië, waaronder Srebrenica, waar zo’n 6000 moslimmannen -en jongens- omgebracht werden door de Bosnisch-Servische troepen. Ook wordt hem aangerekend in het voorjaar van 1995 VN-personeel als levende schilden gebruikt te hebben, om een stop in de bombardementen op Servische troepen af te dwingen. Een grove schending van het oorlogsrecht, aldus het tribunaal.
Zoals vaak in dit soort zaken, ligt de term genocide extra gevoelig. Waren de misdaden, hoe verwerpelijk ook, willekeurig of zat er binnen de leiding van de Republika Srpska wel degelijk een planning achter om moslims en Kroaten voor eens en voor altijd uit de door hen geclaimde gebieden te verdrijven? Uiteindelijk blijkt het hof in Den Haag het eens te zijn over het feit dat Karadžić en de zijnen (onder wie generaal Ratko Mladić, die zijn uitspraak nog afwacht) overeenkomstig waren de regio’s te zuiveren, maar wordt de term genocide niet expliciet gebezigd. ‘Eindelijk is het tijd om de Turken (scheldwoord voor Bosnische moslims) van Servisch grondgebied te verwijderen,’ zou Mladić vlak voor de val van de Srebrenica-enclave gezegd.
Volgens de Zuid-Koreaanse rechter O-gon Kwon is het bewezen dat de voormalig president van de Bosnische Serviërs zijn fiat gaf voor de volkerenmoord die volgde op het omverlopen van de enclave door de troepen van Ratko Mladić. Eindverantwoordelijkheid voor volkerenmoord in andere plaatsen in Oost-Bosnië achten de aanklagers echter niet bewezen, eerder genoemde gijzelingen wel. De uiteindelijke einduitspraak na uitgebreide toelichting: veertig jaar cel. Voor de inmiddels zeventigjarige ‘meester van leven en dood’ staat dat gelijk aan levenslang. Een historische dag voor het Joegoslavië-tribunaal, dat hiermee een van haar grootste vissen veroordeelt.
