Laat de angst niet regeren, of nouja, een klein beetje dan
class="p1">We moeten ons niet laten leiden door angst. Als we bang worden, winnen de terroristen. Hebben jullie het gehoord? Het is einde verhaal voor onze vrije samenleving als we de alles ontwrichtende vrees binnenlaten. Angst is precies wat ze willen. Maar wees, als het erop aankomt, toch maar een beetje angstig. Nee, iets meer nog. Banger kijken. Ietsiepietsie banger nog. Klein tikje. Ja, perfect zo, niets meer aan doen. Probeer dit vast te houden, oké?
De Britse twintiger Ben, een goedlachse beer van een vent, ging afgelopen dinsdag qua maatschappelijk aanvaarde angstdosering finaal de mist in. Hij was een van de 72 gijzelaars in het gekaapte vliegtuig van EgyptAir, dat van Alexandrië naar Caïro zou vliegen maar onder dreiging van een Egyptenaar met een bomgordel op Cyprus landde. Op het moment dat er nog maar zeven gijzelaars en een wat lacherige sfeer over waren, besloot Ben met de kaper op de foto te gaan, een blauwe zonnebril nog in zijn haar. Het verhaal? Hij wilde de bomgordel, die later nep bleek te zijn, van dichterbij bekijken, en probeerde vrolijk te blijven onder de omstandigheden. “Ik dacht: waarom niet? Als hij ons allemaal opblaast maakt het toch niet meer uit,” vertelde hij na afloop tegen de Britse kant The Sun. IJdelheid en vergankelijkheid zijn niet voor niets synoniemen.
Het bleek gelukkig geen terroristische aanslag, zoals aanvankelijk gevreesd werd, maar een klassieke crime passionel. Dat is een veel te mooie Franse term voor een daad van een wrokkige psychopaat met een gebroken hart. Alle slachtoffers, inclusief Ben, bleven lichamelijk ongedeerd. Eenmaal buiten het vliegtuig, waar afkeurende blikken en wijzende vingertjes een twijfelachtige erehaag hadden gevormd, moest hij het pas echt ontgelden. We zagen de foto. We zagen de video die een andere passagier van het fotomomentje maakte. We lazen de reactie van zijn moeder, van zijn vrienden.
Ben had duidelijk het protocol voor smaakvol omgaan met slachtofferschap tijdens vliegtuigkapingen niet gelezen. Of misschien had hij alleen even vluchtig de koppen gescand. De hele wereld sprak schande van zijn selfie, en daarna van het feit dat hij de door een stewardess genomen foto een selfie had genoemd. Smakeloos, en bovendien een enorme bende op semantisch vlak. Ook een stewardess ging trouwens met de kaper op de foto, al lachte ze wat besmuikter dan de joviale Ben. Angstiger misschien wel, en daarom geheel naar smaak van de kijkers thuis die recht meenden te hebben op inzichtelijk slachtoffergedrag.
Er zijn hele websites gewijd aan smakeloze foto’s. Selfies met opgestoken duimen bij het holocaustmonument in Berlijn, breed lachend in een gaskamer of tussen de barakken van Auschwitz, selfies met dode grootouders in open kisten, met slapende zwervers op de achtergrond, selfies met brugspringers, uitslaande branden, Willem Holleeder. Ben staat er nog geen week later al prominent tussen. Een belangrijk verschil is alleen dat hij niet andermans ellende op de hak nam, maar van zijn eigen tragiek het beste probeerde te maken.
Laat de angst niet regeren. Wees als Ben.
