Dit zijn de meest opvallende verkiezingsgrillen van Nederland
‘Opa, vertel eens over de de verkiezingen van 2017?’ In een om meerdere redenen surrealistisch toekomstscenario vragen mijn toekomstige (in landelijke politieke geschiedenis geïnteresseerde) kleinkinderen me dit over een jaar of vijftig.
Wat ga ik ze in godsnaam vertellen?
Want wat was het nou: een overwinning voor de democratie en een fuck you naar het populisme van de PVV– zoals veelal buitenlandse media schrijven– of een duidelijke verrechtsing van de Nederlandse samenleving? Hoe het ook zij, de afgelopen editie was allesbehalve saai. Enfin, genoeg gedagdroomd; laten we de vreemde grillen die deze editie zo kenmerkten eens onder de loep nemen.
Eilandpiraten en ongeïnteresseerde mijnwerkers
Vooropgesteld: over de opkomst mogen we niet klagen. Die was indrukwekkend, landelijk gezien kwamen er alleen in 1986 meer mensen naar de stembus, landelijk ruim tachtig procent. De hoogste en laagste opkomst vinden we in de uithoeken van ons land. Op Schiermonnikoog was de opkomst 130,4 procent. Dat is vrij normaal, komt vooral door bezoekers van het vasteland. Maar wat er in Heerlen gebeurde, is niet precies duidelijk. Daar ging slechts 72,2 procent naar de stembus. Het kan natuurlijk zo zijn dat de oostelijke mijnstreek massaal op vakantie naar Schiermonnikoog was. Overigens stemde op dat eiland 0,1 procent op de Piratenpartij. Jack Sparrow, was that you?
Slochteren als aardbevings- én VVD-epicentrum
Maar in het Hoge Noorden gebeurden wel degelijk wat opvallende dingen. Zo haalde de VVD in het Groningse Slochteren een overwinning. Voor wie het niet weet: onder Slochteren ligt zo’n beetje hét epicentrum van de aardbevingen in deze streek, aangewakkerd door de gaswinning waarvan de VVD voorstander is. De bewoners van deze regionen voelden zich aldus aardig genaaid door Rutte en consorten, des te opvallender dat deze gemeente uiteindelijk een VVD-enclave vormt, in het oosten omsloten door socialisten (kameraden van het Roemerisme), in het westen door Christendemocraten.
Vrouwenoverschot
En dan zijn er nog de sekseverschillen die hier en daar een wenkbrauw doen fronsen. Bij de meeste partijen is de verdeling redelijk fifty/fifty, maar er zijn een paar uitschieters. Zo bulken de christelijke partijen (SGP/CU) van de vrouwelijke kiezers, en laat met name de Sociaal Gereformeerde Partij nou niet al te happig zijn op vrouwen in de Tweede Kamer. Het kiesrecht voor vrouwen komt ze dan wel weer heel goed uit. Het mag geen verassing heten dat GroenLinks ook goed scoort bij de vrouwelijke stemmers. Met 61 tegenover 39 procent is het verschil duidelijk te zien. Groen is weer sexy, en de perfecte lokken van Klaver zijn daar zeker niet debet aan geweest. De dweilploeg van De Melkweg was vooralsnog niet bereikbaar voor commentaar.
Afdruipers en nieuwkomers
De grote verliezer dit jaar was natuurlijk Lodewijk Asscher en zijn PvdA, zelfs in van oudsher arbeidersbolwerk Rotterdam verloor de partij, waar de VVD (16,4 procent) en de PVV (16,1 procent) als grootsten uit de bus kwamen. De PvdA behaalde hier zelfs minder stemmen dan nieuwkomer DENK, net als in Den Haag overigens. In Amsterdam werd GroenLinks de grootste, in Utrecht D66.
Alle politieke analyses, opinies en achtergronden ten spijt; de afgelopen verkiezingen waren zeer interessant. Er waren afdruipers en interessante nieuwkomers. Een uitslag zoals je die bijna alleen in Nederland kunt meemaken. De grootste winnaar verloor een kwart van de zetels en is blij als een kind. Een van de kleinste partijen (Forum voor Democratie, twee zetels voor Baudet en Hiddema) roept jubelend ‘een eind aan het partijkartel’ gemaakt te hebben. Machtig mooi, maar of de kleinkinderen het allemaal zullen begrijpen?
