Slaaptekort verkort het leven
De gevolgen van een slaaptekort worden zwaar onderschat. Slaapspecialist Matthew Walker stelt dat te weinig slaap voor iedereen negatieve consequenties heeft voor lichaam en geest. Deze catastrofale epidemie van slaapverlies vraagt om maatregelen.
Walker is slaaponderzoeker en directeur van het Center for Human Sleep Science aan de Berkeley Universiteit in Californië. De afgelopen vier en een half jaar werkte hij aan het boek Why We Sleep: The New Science of Sleep and Dreams. Hierin beschrijft hij de aangetoonde gevolgen van slaaptekort en geeft hij adviezen. Met zijn boek hoopt hij mensen bewust te maken van het belang van slapen en wil hij ook beleidsmakers en overheidsinstellingen aansporen het slaapprobleem serieus te nemen.
Ziek door slaaptekort
Gebrek aan slaap – minder dan zeven uur per nacht – is van directe invloed op de levensverwachting. Het wordt in verband gebracht met onder andere de ziekte van Alzheimer, kanker, diabetes, obesitas, angststoornissen en depressie. Door mensen hiervan bewust te maken hoopt Walker dat meer mensen hun best doen de aanbevolen acht uur kwalitatieve slaap te realiseren.
Mensen kunnen zelf veel doen, maar volgens Walker is de epidemie alleen te bestrijden wanneer ook de overheid ingrijpt. Met het aanpakken van slaaptekort kunnen veel andere problemen voorkomen worden. In een gesprek met The Guardian licht hij toe: “Dingen moeten veranderen: op de werkplaats, in de gemeenschap en thuis. Maar heeft u ooit een NHS-poster [National Health Service] gezien die slaap propageert? En wanneer schreef een arts slaap voor in plaats van slaappillen?”
In een passage in Why We Sleep prijst de auteur slaap aan als wondermiddel op de farmaceutische markt: “Wetenschappers hebben een revolutionaire nieuwe behandeling gevonden die u leven verlengt. Het verbetert uw geheugen en maakt u aantrekkelijker. Het houdt u slank en verlaagt de voedingsbehoefte. Het beschermt u tegen kanker en dementie. Het houdt griep en verkoudheid op afstand. Het verlaagt de kans op hartaanvallen en beroertes, om diabetes niet te vergeten. U zult zich gelukkiger voelen, minder depressief en minder angstig. Bent u geïnteresseerd?”
Toenemende slaaploosheid
Dat er tegenwoordig veel meer mensen aan slaaptekort lijden, heeft volgens Walker meerdere oorzaken. Het gebruik van elektronische apparaten en verlichting zijn slecht voor onze nachtrust. Ook is de manier waarop veel mensen werken veranderd. De begin- en eindtijden liggen minder vast, waardoor het moeilijker is een vast ritme aan te houden. Daarnaast zouden mensen vaker eenzaam zijn, waardoor meer mensen aan depressie lijden wat weer slaapproblemen geeft. Cafeïne- en alcoholhoudende dranken zijn toegankelijker geworden en zijn net als depressie en angst een vijand van de slaap.
Walker noemt ook een minder vaak gehoorde verklaring voor te weinig slaap. Slapen zou geassocieerd worden met luiheid. Toegeven aan acht uur slaap per dag voelt voor veel mensen als een vorm van zwakte. Het is een vreemd stigma waar we volgens Walker nodig van af moeten.
Behandelingen terug in het basispakket
Onlangs werd een grootschalig meta-onderzoek uitgevoerd aan de hand van slaapdata van 140 duizend Nederlanders. Uit het onderzoek, in opdracht van de Hersenstichting, bleek dat Nederlanders over het algemeen lang genoeg slapen, maar dat dit feit niet betekent dat we ook goede slapers zijn. Veel Nederlanders, met name vrouwen, hebben slaapproblemen. De onderzoekers stellen net als Walker dat slaap vaak onterecht over het hoofd gezien wordt als onderdeel van een gezonde leefstijl.
Op deze site werd naar aanleiding van dit onderzoek gepleit voor een terugkeer van cognitieve gedragstherapie in het basispakket. Eus van Someren, een van de onderzoekers, meent dat slaaploosheid het best behandeld kan worden met cognitieve gedragstherapie. Maar doordat deze behandeling niet in het basispakket zit en er schaarste is aan gespecialiseerde therapeuten, is dit vaak niet mogelijk.
