Dit onderzoek laat de impact van een depressie op een vrouw zien
De kans is groot dat het u is ontgaan, maar begin deze maand was er een kleine storm op de sociale media over depressie. Met de hashtag #faceofdepression maakten mensen duidelijk dat een depressie niet altijd zichtbaar is. Deze hype in wording werd echter overvleugeld door alle seksschandalen van de afgelopen maand en de #metoo-rage. Hoog tijd dus om het eens te hebben over depressie en een groot, onthullend onderzoek over dit maatschappelijke probleem.
Uit dit onderzoek is namelijk gebleken dat sinds de jaren negentig meer en meer vrouwen wereldwijd overlijden door een depressie. Het aantal vrouwen is zelfs met met 50 procent gestegen tussen 1992 en 2011. Claudi Bockting, professor Klinische Psychologie aan het AMC en Rijksuniversiteit Groningen, zegt dat die studie de impact van een depressie laat zien. “Niet zomaar een impact, maar een impact op dat het eerder overlijden.” Het gaat hierbij niet alleen om suïcide maar om alle mogelijke oorzaken van overlijden.
Wat die studie ook laat zien, is dat een depressie niet zomaar een periode van wat somberheid is. De kans dat je tijdens een depressieve periode uit het leven stapt is twintig keer zo groot als dat je niet depressief bent. “En dat laat het onderzoek zien,” zegt Bockting, “depressie is meer dan een moment van somberheid. Sterker nog, het verhoogt de kans op vroegtijdig overlijden. En niet één jaar daarna, maar zelfs over twintig jaar nog.”
Maatschappelijke verschillen
Er zijn bovendien meer vrouwen dan mannen depressief. Volgens Bockting is de oorzaak onduidelijk, maar zou het kunnen liggen aan de maatschappelijke verschillen tussen mannen en vrouwen. De vrouw wordt verantwoordelijk gehouden voor het welzijn van het gezin en familie en verzorgt de kinderen en wordt zwanger.
Daarnaast hebben veel vrouwen een werkzaam leven waarin ze vaak minder goed betaald worden dan mannen. Alleen al in Nederland slikken meer dan een miljoen mensen antidepressiva. Niet dat al deze gebruikers last hebben van een depressie – de medicatie kan ook in verband met angst, pijnklachten of tijdelijke sombere gevoelens geslikt worden.
Toch laat het onderzoek zien dat vrouwen pas sinds de periode vanaf 1992 vroegtijdig overlijden, terwijl dat in de perioden vanaf de jaren vijftig tot dan niet zo was. En dat was bij mannen wel. Volgens Bockting kan dat komen omdat vrouwen meer op mannen zijn gaan lijken. “En dat is de periode geweest dat vrouwen meer zijn gaan werken en multipele taken kregen,” zegt ze. “Ze moeten meer verschillende rollen combineren, waardoor dat niet alleen psychisch maar ook lichamelijk zwaarder kan zijn, net als bij mannen”
Laten we af van het stigma
Moeten we ons zorgen maken over de toekomst van de vrouw? Volgens Bockting kunnen meerdere dingen gebeuren. “We moeten ons zorgen maken over de negatieve invloed van depressie op de levensverwachting bij man en vrouw. Ten aanzien van de lagere levensverwachting bij depressieve vrouwen in de laatste decennia, kan het een soort transitiefase zijn.” Dan kost het wat tijd voordat door de generaties heen vrouwen en mannen de verdeling doen van zorg en werk. En het kost tijd tot dat vanzelfsprekend is.
“Of je moet er actief op gaan inzetten. Bij vrouwen en mannen is het van belang om te zorgen dat vroeg gesignaleerd wordt dat er sprake is van een depressie en daarvoor behandelingen ingezet worden. In psychotherapie wordt gewerkt aan het leren van vaardigheden om met stress om te gaan. Dit geeft ook bescherming tegen terugval op langere termijn.”
Bockting zegt dat voor vrouwen misschien andere type behandelingen hiervoor nodig zijn dan voor mannen, omdat hun leven er anders uitziet. Een behandeling die rekening houdt met de rollen en taken die je aanneemt als vrouw.
De laatste jaren krijgt het onderwerp meer aandacht, maar laten we het ook serieus nemen. Iemand met een depressie komt er niet zelf bovenop en het stigma moet verdwijnen. Het volgende staat hierover in het regeerakkoord: “We zetten de beweging door om mensen met een psychische stoornis zo veel mogelijk mee te laten doen in de samenleving en stigmatisering tegen te gaan.”
“Je wordt zelf verantwoordelijk gehouden voor je beterschap,” zegt Bockting. De professor wil daar ook van af. “Het kan voor mensen een hele lange en zware weg zijn om stap voor stap weer beter te worden.” En zoals uit het onderzoek blijkt, kun je zoiets niet zelf oplossen. Want een vroegtijdige dood kan het gevolg zijn.
