Spring naar de content
bron: ANP/AFP Foto/Ronaldo Schemidt

Max is niet vervelend en verwend. De rest van de wereld is een mongool

Casper Sikkema en de rest van de wereld zijn ‘een mongool’. Weldra, indien we de mening van ‘het volk’ de afgelopen week vrij vertalen. Sikkema (hoofdredacteur van de Nederlandse tak van onlineplatform VICE) waagde zich afgelopen maandag aan een stuk over Max Verstappen. Een kritisch stuk. Over Max. De sportende volksheld die niemand – ook Casper Sikkema niet – op welke manier dan ook mag betasten. Sikkema deed het wel. #metoo

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Sebas Bouquet

Men neme u terug naar afgelopen zondag. Naar Austin. Formule 1-coureur Max Verstappen reed aldaar, bij de Grand Prix van de Verenigde Staten, een zeer goede rit. Max finishte als derde. En dat terwijl hij als zestiende moest starten. Een knappe prestatie. U, ik en de rest van het Neerlandsche volk trots.

Max Verstappen
Verstappen gaat door een bocht tijdens de GP van Amerika. Beeld:

Maar Max kreeg een penalty. De wedstrijdjury gaf hem een tijdstraf van vijf seconden waardoor Hij van het podium duikelde. Vierde. Verstappen zou bij het inhalen met vier wielen buiten de baan hebben gereden en dat is niet toegestaan. De wedstrijdjury raakte zowel Max als Het Volk diep in het hart. Onze Max. Daar blijft men van af.

Max is van ons

Laat staan Casper Sikkema. Ja, natuurlijk. Voorgaande is ietwat gechargeerd opgeschreven. Maar Sikkema waagde het toch zelf om aan ‘onze’ nationale sportheld te zitten? ‘Mongool,’ klonk het luidkeels. Sociale media ontploften, want Max is helemaal niet vervelend en verwend. Max is van ‘ons’ en van ‘ons’ blijf je af.

Het doet er allemaal even niet toe wie in deze casus wel of geen mongool is. We laten er een stukje wetenschap op los. Want waarom is het volk toch zo in rep en roer als de nationale held wordt aangepakt?

Zoals Sikkema al schreef: “We houden van sporters die hun moeder nog verkopen.” Inderdaad. Johan Cruijff? God. Max Verstappen? Kind van god. En van Jos. Maar Jos strandde met zijn bolide nogal eens in de grindbak. En daar word je geen volksheld van.

Max Verstappen
Beeld:

Sentimentele samenleving

Professor dr. Jan Willem Duyvendak (UvA) schreef onlangs het boek Thuis – Het drama van een sentimentele samenleving, en probeert voorgaande casus op een wetenschappelijke wijze te duiden. Want wie zou dat beter kunnen dan een hoogleraar Maatschappij- en Gedragswetenschappen die een boek schrijft over een sentimentele samenleving? Enigszins sentimenteel mag de heisa omtrent volksheld Max immers wel worden genoemd.

Duyvendak stelt dat er allereerst een onderscheid moet worden gemaakt tussen ‘levende legenden’, voor zover iemand daadwerkelijk een levende legende is of kan zijn, en niet-levende legenden. Dan zijn er ook nog eens zaken als het omverwerpen van beelden en het hernoemen van straten; dingen die bijvoorbeeld wel/niet in het belang van ons verleden zijn. De zaak Karel Lotsy, bijvoorbeeld, geroemd voetbaltrainer en bestuurder, chef de mission van de Nederlandse Olympische ploeg bij de Spelen van 1936, 1948 en 1952. Later werd hij toch wat minder geroemd, nadat bekend werd dat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog toch wel erg Deutschfreundlich was.

Weer wat later werd hij als ‘verlengstuk van de bezetter’ en ‘uitvoerder van de anti-joodse politiek’ neergezet. In 2009 zei journalist Frank van Kolfschooten dat de aantijgingen juist niet blijken te kloppen. Ondertussen was er al een straatnaam omgedoopt en zowel NOC*NSF als de KNVB weigerde om zich over de kwestie uit te spreken. Een hete aardappel werd terzijde geschoven.

Duyvendak houdt het er in de ‘casus Max’ op dat sportfanaten er niet tegen kunnen dat hun held wordt aangepakt. En dat, terwijl de Nederlandse straten ‘toch ook niet echt oranje kleuren’. De casus is te breed. Collega (sport)socioloog Maarten van Bottenburg van de Universiteit van Utrecht brandt zich helemaal niet aan de kwestie. Het antwoord zou van een mediadeskundige moeten komen.

Max Verstappen
Beeld:

Sportende volksheld is hype

De terughoudendheid lijkt bijna typisch voor de casus. Want waarom wordt het volk dan toch zo boos als de sportende volksheld wordt beledigd? Hoe kan iemand zo onaantastbaar zijn dat een stukje opinie als iets van ‘een mongool’ wordt afgedaan? Het antwoord op de vraag zou te vinden zijn in de hoek van de mediadeskundigen.

De sportende volksheld zelf blijkt onderdeel van de hype, zo leert onderzoek ons. De aanwezigheid van nieuwe media verandert logischerwijs de relatie tussen zendende media en burgers. Er is een hogere mate van interactie, die zichzelf versterkend werkt, maar tegelijkertijd voor een vertekend beeld van de realiteit bij de burger als gevolg kan zorgen. Bovendien gaat door herhaling een dominant discours – gestructureerde taal volgens bepaalde patronen, die mensen volgen wanneer ze participeren in verschillende sociale domeinen – steeds meer het deken van het publiek bepalen.

En laat nu juist dat het geval zijn. Een welgemeend excuus voor de sportfanaten onder ons, maar onze goed presterende Max Verstappen mag rustig als een hype worden weggezet. En Casper Sikkema niet als mongool.