Het is alweer even geleden – een halve eeuw om precies te zijn. Maar ik kan het me nog goed herinneren: mijn debuut op de kleuterschool – voor meelezende millennials: de kleuterschool was het voorportaal van de lagere school, groep 1 en 2 van de huidige basisschool. Moeders mee, want: one small step for a man, one giant leap for our Jan.

Even, heel even voelde ik me Remi. Toen moeders huiswaarts toog en mij alleen achterliet. Tussen twintig andere huilie-huilies. Daarna banjerde ik elke dag alleen naar school. Net als al mijn klasgenootjes.

Infantiel

Dat laatste is er niet meer bij, weet ik sinds een paar weken. Ouders brengen en halen hun kinderen. Elke dag. En dat niet alleen: ze lopen mee tot in het klaslokaal. Waar juf of meester ze vervolgens nagenoeg uit moet gooien. Op subtiele wijze, met een infantiel liedje:

Dag, dag, dag, dag ouders van groep 3
Een hele fijne dag, wat fijn da’k jullie zag
We zwaaien met ons handje, heel hard heen en weer
En zeggen tot ons ouders tot strakjes dan maar weeeer!

Of met een stoplicht: oranje betekent stoppen met zwaaien.

De Luizenmoeder, een satirische televisiecomedy over het gedrag van ouders en schoolpersoneel, tegen elkaar, de kinderen en onderling, van AVROTROS op de zondagavond, brengt het allemaal treffend in beeld. Karikaturaal uiteraard. Maar bovenal hilarisch. Zo goed dat de serie een absolute kijkhit dreigt te worden. Afgelopen zondag keken liefst 2,5 (!) miljoen mensen.

Het script, de sketches en de personages lijken de acteurs op het lijf geschreven.

Humor

Wat De Luizenmoeder zo’n succes maakt? Het script, de geweldige sketches en uiteraard de personages; die lijken de acteurs op het lijf geschreven. De sullige, zijige directeur Anton, een rol die perfect wordt gespeeld door Diederik – Daar vliegende panters – Ebbinge:

“Ja, zo’n nieuw schooljaar geeft natuurlijk altijd een enorme buzz. Die kinderen popelen om zich te kunnen laven aan het vat der wijsheid. En ik mag samen met dat fantastische team dat ik heb dat vat vullen met inspiratie, een beetje kennis, een scheutje liefde en – dat vind ik het allerbelangrijkst – een enorme dosis humor.”

Anton loopt naar het raam, doet een rode clownsneus op, trekt een paar gekke bekken en zwaait naar de leerlingen die landerig op het schoolplein hangen. Die kijken terug en vooral naar elkaar – WTF is dit voor een debiel!

Andere dragende personages: de zwaar overspannen, bitchy juf Ank, subliem vertolkt door Ilse Warringa, de neurotische hulpouder Nance, gespeeld door Bianca Krijgsman, en de gescheiden kinderpsycholoog Hannah. Haar dochter Floor is nieuw in groep 3, de klas die in de serie centraal staat.

Hannah (Jennifer Hoffman), eigenlijk de enige die ‘normaal’ is, krijgt het op de De Klimop zwaar te verduren. Het personeel, de andere moeders (de ‘moeder-maffia’): iedereen kapittelt haar voortdurend vanwege haar onwetendheid. Waarbij ze vooral niet moet denken dat zij, kinderpsycholoog, het beter weet.

We beginnen van onderaf: luizenmoeder, lief-en-leed-moeder, groene-vinger-moeder, voorleesmoeder, overblijfmoeder, klassenmoeder, schoolreismoeder, schoolkamp-moeder, medezeggenschapsraad, oudercommissie.

Als Hannah hulpouder Nance, tevens voorzitter van de ouderraad, aanbiedt dat ze best een keertje wil helpen als overblijfmoeder, reageert deze als door een wesp gestoken:

“Zo werkt het hier dus niet. We beginnen van onderaf: luizenmoeder, lief-en-leed-moeder, groene-vinger-moeder, voorleesmoeder, overblijfmoeder, klassenmoeder, schoolreismoeder, schoolkamp-moeder, medezeggenschapsraad, oudercommissie, ouderraad.” Wijst naar zichzelf: “Ik!”

De dialogen zijn verademend, want dikwijls politiek incorrect. Juf Ank, als de zwarte vader Kenneth iets te laat op de ouderavond arriveert: “Nog een half uur dan kan er worden schoongemaakt.”

Kenneth kijkt verbaasd.

Ank: “30 minutes please, then you can clean the classroom.”

Pas wanneer Kenneth plaats neemt naast zijn partner, valt bij Ank het kwartje.

Spiegeleffect

Maar veruit de belangrijkste troef van De Luizenmoeder lijkt het spiegeleffect.

Jan Albert de Weerd, producent en regisseur, daarover dinsdag in het AD: “Iedereen herkent het. Ook al ben je kinderloos, want je hebt zelf immers ook op school gezeten.”

Dat laatste is waar. Ten dele. Want voor wie, zoals ik, kinderloos is, is De Luizenmoeder allerminst herkenbaar. Integendeel. Voor mij is de serie een revelatie. Vorig jaar heb ik mij voor het magazine verdiept in de millennials. Millennials, de generatie geboren na 1980, zijn wars van hiërarchie, leerde ik. Ze willen geïnspireerd worden in plaats van gecommandeerd. Ze willen ruimte voor zelfontplooiing. Vrijheid. Snelle feedback – als het even kan positief. De wereld ligt aan hun voeten, alles draait om hun. Ze willen, nee ze móeten alles meemaken.

Vooral de ouders leken hieraan debet. De (basis)school evenzeer, weet ik nu. Ouders die hun kinderen elke dag brengen en halen, die het voor hun Bradley of Shanay opnemen als die niet worden gevraagd voor een verjaardagsfeestje, die de directeur uitfoeteren als deze niet doet wat zij willen. Directeuren en juffen die het allemaal maar laten gebeuren. En die de vreemdste dingen verzinnen om het de ouders en de kinderen maar zoveel mogelijk naar het zin te maken – kanjerpetjes, een zwaaizone voor het afscheid, een ‘ouderparticipizzaavond’ – kunnen ouders naar de ouderavond, krijgen ze gelijk te eten.

Wie prinsen en prinsesjes zaait, zal prinsen en prinsesjes oogsten.

Ieder kind is uniek. Dat kan niet genoeg worden benadrukt. Groep 3, die van juf Ank, telt drie kinderen met ADHD, twee met ADD, een met PDDNOS en een met dyslexie.

Bananenminions

Of neem het ‘traktatiebeleid’. Twee jarigen die op dezelfde dag trakteren – omdat ze misschien toevallig op dezelfde dag jarig zijn? – is op de Klimop taboe: dan moeten de leerlingen de aandacht delen. En voor die traktaties ligt de lat hoog. Bananenminions en perenmuizen: met minder neemt de klas geen genoegen. In mijn tijd waren dat mandarijntjes.

Wie prinsen en prinsesjes zaait, zal prinsen en prinsesjes oogsten.

De Luizenmoeder levert het bewijs.

De Luizenmoeder: iedere zondagavond om 20.25 uur op NPO3