Waarom Nederland nog even het Koninkrijk der Filelanden blijft
De file is zonder twijfel de grootste ergernis van autorijdend Nederland. De politiek probeert al tijden een oplossing te vinden voor deze bron van irritatie, maar volgens verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen staat Den Haag nog ‘niet open voor echt vruchtbare oplossingen’.
In het eerste kwartaal van dit jaar is het aantal files fors gestegen ten opzichte van 2017. Dit blijkt uit cijfers van ANWB Verkeersinformatie. De filezwaarte (de lengte x de duur van de files) ligt ruim 25 procent hoger dan vorig jaar.
Minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen kondigde eerder deze maand aan op korte termijn maatregelen te nemen om de files te verminderen.
De minister wil bijvoorbeeld dat autowrakken sneller geborgen worden na ongelukken. Daarnaast wil ze een aantal wegen breder maken, spitsstroken vaker openstellen tijdens drukte en stelt ze dat de overlast van te hoge vrachtwagens tegengegaan moet worden.
Meer auto’s, langer rijden
Een ambitieus plan, maar of het gaat werken is een tweede, stelt Gerard Tertoolen. Volgens de verkeerspsycholoog is het niet raar dat er steeds meer files staan. “Alle toegepaste maatregelen werken maar weinig verlichtend,” stelt hij. “Daarnaast willen we dat mensen zo lang mogelijk kunnen blijven rijden wanneer ze ouder worden. Hierdoor zijn er simpelweg steeds meer mensen die auto mogen rijden.” Met meer files als gevolg.
Een concrete oplossing voor het filemonster is alleen niet zo makkelijk te vinden, vindt Tertoolen. “De auto blijft toch een beetje de heilige koe van Nederland. Mensen worden snel boos als je maatregelen wil treffen en hun auto daarvan de dupe wordt. Daarnaast is er simpelweg geen mogelijkheid om de fileproblematiek echt op te lossen. Reduceren kan wel, maar het volledig oplossen van de files is echt een illusie.”
Wat zou dan een goede manier zijn om de files in Nederland enigszins de kop in te drukken? “Het onderwerp ligt gevoelig, maar je komt toch snel uit op rekeningrijden,” stelt Tertoolen. “De eerste reactie is dan vaak dat men meer moeten gaan betalen. Dat voelt dan als een straf, terwijl veel mensen juist niet meer moeten betalen. Daarnaast blijft thuiswerken toch een van de beste oplossingen, maar daar voelen bedrijven weinig voor. Als we willen realiseren dat er minder mensen op de weg zijn op het moment dat de spits aanbreekt moeten we echt in gesprek met het bedrijfsleven.”
Rekeningrijden
Verkeerspsycholoog bij platform Verkeer in Beeld Herbert Korbee pleitte vorig jaar ook al voor het rekeningrijden. “Rekeningrijden dwingt mensen in ieder geval om na te denken over het veranderen van hun rijgedrag. Dat is al een stap in de goede richting,” stelde hij.
Dinsdag werd bekend dat Van Nieuwenhuizen 300 miljoen euro uittrekt om de files op de A15 tussen Papendrecht en Gorinchem op de schop te nemen. De minister gaat daarnaast onderzoeken hoe de verkeersdrukte het beste kan worden verlicht.
Dit betekent overigens niet dat dit nog niet eerder onderzocht is, vertelt Tertoolen. “Er zijn de afgelopen jaren een heleboel dingen geprobeerd, maar men staat tot nu toe nog niet openen voor de echt vruchtbare opties.”
Het lijkt in ieder geval een goed teken dat de fileproblematiek weer hoog op de politieke agenda staat. Of rekeningrijden, de oplossing die door de specialisten geopperd wordt, ook daadwerkelijk geaccepteerd zal worden zal moeten blijken. Duidelijk mag zijn dat Nederland voorlopig nog zuchtend in de file aan mag sluiten, elke dag weer.