Als Sinterklaas valt, valt het beste land
Nederland neemt langzaam afscheid van Zwarte Piet. Onderzoek laat zien dat inmiddels de helft van de Nederlandse volwassenen er vrede mee heeft dat de hulp van Sinterklaas een gedaanteverwisseling ondergaat. Gaat de zwarte schmink op Piets gezicht elk jaar wat meer er af en kunnen straks weer vrolijk verder met het kinderfeest? Helaas niet. Anti-Piet-activisten zeggen nu ook tegen Sinterklaas te zijn. De moeder aller gevechten zal losbarsten in de polder. Dat gevecht gaat niet alleen over het behoud van een traditie, maar vooral over de redding van het ‘kind’.
Het was de Franse mentaliteitshistoricus Philippe Ariès die stelde dat het kind pas in de zeventiende en achttiende eeuw is ‘ontdekt’. Hoe wij met kinderen omgaan is volgens hem een vrij nieuw verschijnsel en was vooral in de Middeleeuwen ongezien. Pas met de opkomst van de moderniteit begonnen mensen interesse te krijgen voor wat het kind van de volwassene onderscheidt. Daarvoor waren kinderen kleine volwassenen.
De Fransman schrijft er zelf verder niet over, maar volgens mij heeft de ontdekking van het kind in de Westerse wereld (in veel andere gebieden is het kind trouwens nog steeds zoek) de deur op een kiertje gezet voor een nieuwe wereld. Er stond een nieuwe mens op die het welzijn en het geluk van het kind hoger achtte dan dat van hemzelf. De toenemende welvaart gaf deze prille relatie tussen volwassene en kind nog eens een flinke opsteker en veranderde de strenge, straffende Sinterklaas precies op tijd in de lieve, oude man op het paard die alleen voor het geluk van de kinderen leeft.
De deur, die op een kiertje stond, werd door Sinterklaas op het paard en de Zwarte Pieten wagenwijd geopend. Het kindertijdperk was begonnen. Sinterklaas is sindsdien de mens die de armoede heeft overwonnen en in staat is om voor de kinderen een landelijk feest op poten te zetten. Sinterklaas is de laatste band van de volwassenen met de eigen kindertijd. Sinterklaas is de mens in zijn meest pure, kinderlijke vorm.
Sinterklaas is een toekomstbeeld waarin mensen zoveel van hun kinderen houden dat ze nooit meer oorlog voeren omdat anders de kinderen gevaar lopen. Sinterklaas is het bindende contract tussen de volwassenen en hun eigen geweten dat ieder kind minstens eens per jaar geliefkoosd en verwend wordt. Sinterklaas is degene die geeft zonder er iets voor terug te verwachten. In dat opzicht is hij waardevoller dan de overheid die verwacht dat de kinderen later keurige burgers worden en waardevoller dan vader en moeder die tijdens ouderdom op hen zouden willen leunen.
Sinterklaas is zelfs meer dan dat alles. Sinterklaas is de verwondering in de ogen van het migrantenkind, dat in zijn land van herkomst nooit kind heeft mogen zijn en in de koude december van het polderland voor het eerst ervaart hoe het is om in liefde ondergedompeld te worden. Sinterklaas is het verdriet van uitgeprocedeerde asielzoekerskinderen die gevoelsmatig weten dat het Sinterklaasloze land van mama en papa niets anders te bieden heeft dan heimwee naar het land van Sinterklaas. Sinterklaas is de samenleving die andersdenkenden niet aan koude, grijze ketens legt. In het land van Sinterklaas wordt de koude december opgewarmd met de blije ogen van kinderen. Sinterklaas is de ontrafeling van het geheim dat het geluk van de mensheid verscholen zit in het blije hart van zijn kind.
Sinterklaas is de man en de vrouw die met dat geheim leven en niet zullen terugdeinzen om voor behoud van de goedheiligman te vechten. De dood van Sinterklaas is namelijk een reis naar het zwarte gat dat niet alleen het geluk van de kinderen opslokt, maar zelfs de mooiste rivieren met de kleur van bloed kleurt. Sluit de gelederen met deze wetenschap in het achterhoofd. Want, als Sinterklaas valt, valt het beste land.
