Spring naar de content
bron: ANP

Bedankt, K. Schippers, met je gedichten!

Het was met een zekere trots dat ik de poëzie-tentoonstelling Met Van met gedichten van K. Schippers (pseudoniem van Gerard Stigter) mocht openen, want zijn werk ligt mij na aan het hart.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door Max Pam

Zo na dat het zelfs is doorgedrongen tot mijn keuken. Zo is daar op een van muren met plakletters het volgende gedicht aangebracht:

Elke morgen als ik koffie zet, een boterham smeer of mijn yoghurt met muesli klaarmaak, dan kijk even naar dat gedicht, dan lees ik het en dan denk: “O, ja, is dat zo? Kan er echt niets vanaf? Dat zullen wij nog wel eens zien, mannetje!”

En dan ga ik aan de slag.

De eerste drie regels luiden: In dit gedicht/ is geen woord/ te veel.

Nee, dat is waar, daar kan geen woord uit. Maar nu laatste twee regels waarin de dichter ons met veel aplomb meedeelt dat, mocht je het in je hoofd willen halen om ook maar een woord te schrappen uit wat hij geschapen heeft, je voorgoed iets hebt stukgemaakt.

Die twee laatste regels luiden: Neem je er iets af/ dan is het niet meer heel

Aha, nou heb ik je!

Volgens mij kan het woordje “je” er best af. Dan krijg je: ‘Neem er iets af, dan is het niet meer heel’. Een gelukzalig gevoel maakt zich van mij meester. Ik heb de dichter verslagen!

Maar terwijl ik de melk voor mijn koffie opwarm, komt toch de twijfel bij mij op. Betekent ‘neem je er iets van af’ eigenlijk wel hetzelfde als ‘neem er iets van af’. Het eerste is meer een constatering, het tweede meer een gebod. Er is een groot verschil tussen: je neemt er iets vanaf en ‘hé, jij daar, neem er iets van af!’

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

Dit alles overwegende zijn we twee uur verder, is mijn koffie inmiddels koud geworden, is de krant gezakt waarvoor ik een stukje moest schrijven en staat de brandweer voor de deur omdat ik vergeten ben het bad uit te zetten dat ik had laten vollopen.

Bedankt, K.Schippers, met je gedichten!

Het gedicht op mijn keukendeur is typerend voor de poëzie van K. Schippers. Iets kleins kan je eindeloos lang aan het nadenken zetten. Neem het gedicht hier op deze muur, dat als titel heeft Zes:

Eén, twee, drie, vier, vijf, zeven.

Dat zijn dus opgeteld zes woorden. Daarom luidt de titel: Zes. Alleen het woord zes zelf ontbreekt, logisch natuurlijk, want dan zouden het niet zes maar zeven woorden zijn. En dan is weer de titel verkeerd. Zo zijn wij inmiddels in een Esscher-achtig labyrint terecht gekomen.

Of neem deze wand:

Wat je hier ziet zou je een catalogus van de tussenvoegsels kunnen noemen. Een catalogus die pure poëzie is geworden. Een tussenvoegsel is het cement tussen de zinnen. Zelf zijn ze klein en hebben op zich geen betekenis, in die zin dat zij niet verwijzen naar iets concreets. Tafel verwijst naar een tafel, maar “met”, “in” of “op” verwijst niet naar een ding, hoogstens naar een toestand van zijn. De tussenvoegsels zijn de rituelen van de taal.

Deze lijst roept bij mij een reactie op die ik typerend voor het werk van K. Schippers wil noemen. Moest er in mijn keukengedicht iets vanaf, bij deze lijst wilde ik meteen weten of er nog iets vergeten was. Met andere woorden of er nog een woord bij kon. Ik denk dat ik zo’n vergeten woord heb gevonden. Ze staan allemaal op de muur, ook ‘onder’, bijvoorbeeld hier: “onder al ook dan door te bij met aan wel toe’. Maar het woordje boven staat nergens. Daarom wil ik hier pleiten voor een eerherstel van het vergeten woordje ‘boven.

Dat moet nog ergens bij.

En wel hierom, zou Wim Schippers met zijn tussenvoegsel zeggen. Wim T., die niet voor niets een naam- generatiegenoot is van K. Schippers.

“Boven al ook dan door te bij met aan wel toe”. Of nog beter: “Boven al ook dan door te bij zonder – staat er ook niet bij – aan wel toe”.

Als u Schippers zelf deze reeksen hoort voorlezen, wordt het pure poëzie. Het worden ook strofen met een eigen karakter. Tegen de buitenwereld liet Gerard zich ontvallen dat er ook een zeer erotische strofe in zit in dit gedicht, namelijk deze:

met bij te over voor na/met van ook dan/ met met met met van.

Inderdaad dat zijn hele geile regels, hoewel te te te met van/ naast en zo ver/ dus ver dus naast er om zijn decadente inhoud ook best mag wezen.

Wat u misschien niet beseft is dat u hier staat in het Walhalla van de taal. Als u even verder loopt, komt u bijvoorbeeld een gedicht tegen over de witregel. In het wit. Witte woorden worden die witregels straffen om hun aanwezigheid, K. Schippers is er een kei in. Of zwarte bollen waar alleen maar boven staat “te weinig” of “te veel”, terwijl als je het aantal gaat tellen het er in beide versies evenveel zijn. Dat brengt ons terug tot de essentie:

Te weinig, voor wie?

Te veel, voor wie?

Daarom, dames en heren, nodig ik u uit deze poëzietentoonstelling van installaties aandachtig te gaan bestuderen. Als u mij uw adres geeft, dan ren ik vast naar huis om bij u het bad uit te zetten.

Galerie EENWERK, Koninginneweg 176  Amsterdam, van 18 mei t/m 29 juni – K. Schippers: Met Van

Onderwerpen