Spring naar de content
bron: De Correspondent

Jelmer Mommers: ‘De eerste helft van het boek is niet leuk’

Vorige week verscheen Hoe gaan we dit uitleggen van Jelmer Mommers: een non-fictieboek over de dringende klimaatproblematiek. Een beladen onderwerp waar menig mens moedeloos van wordt. Maar het boek heeft een hoopvol randje: “Het gevoel van machteloosheid is onterecht.”

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door Eva de Koeijer

Zeg, waar gaat het boek eigenlijk over?

“Ik heb geprobeerd te schetsen waarom we enorm in de problemen zitten met het klimaat en hoe we daar uit kunnen komen; hoe we ondanks het stijgende kwik toch een mooie toekomst tegemoet kunnen gaan. Dat doe ik aan de hand van drie vragen: allereerst de vraag hoe we in de problemen gekomen zijn en wat er precies mis is, dan de vraag waar dit heen gaat – dus wat we kunnen verwachten van de opwarming van de aarde en de manier waarop we ons nu ontwikkelen. En ten slotte over wat we eraan kunnen doen.

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

De eerste helft van het boek is behoorlijk deprimerend, dat geef ik eerlijk toe. Het gaat over de gevolgen van klimaatverandering en de snelheid waarop dat gaat, de schade, de kosten, et cetera. En dat is best rampzalig. De tweede helft gaat over alle oplossingen. Daar blijkt: er zijn nog veel redenen voor hoop.”

Dit is uw eerste boek, u schreef eerder voor De Correspondent, De Groene Amsterdammer en platform Investico. Hoe heeft u uzelf als schrijver ontwikkeld?

“Een ontwikkeling is dat ik gealarmeerder ben geraakt naarmate ik meer over het klimaat leerde. Ik schreef eerder ook al over dit onderwerp, maar het duurde best lang voor ik helemaal begreep hoe het klimaat werkt – voor zover dat trouwens mogelijk is, want de wetenschap heeft nog altijd blinde vlekken. Ik schrik nog iedere keer als ik nieuwe informatie tegenkom over de gevolgen van de opwarming. Maar ik heb nooit de paniek gehad van ‘oh God, morgen gaat alles kapot’. Ik maak me wel heel veel zorgen. Tegen de tijd dat we het er met zijn allen over eens zijn dat we er wat aan moeten doen, zijn sommige dingen onomkeerbaar.”

De eerste helft van het boek is behoorlijk deprimerend.


Heeft u Hoe gaan we dit uitleggen naderhand nog eens gelezen?

“Zeker, absoluut. Anders stuur je het niet naar de drukker. Ik heb uit alle proefdrukken nog foutjes gehaald. Ik heb ook wel honderden voetnoten, dus dat is vooral veel controleren en dichttimmeren. Het boek bestaat voor tien procent uit bronnen of zo.”

Met welk persoon in het boek zou u graag bivakkeren op een onbewoond eiland?

“Pfoeh, dat is een lastige vraag. Ik denk de jonge Amerikaanse politica Alexandria Ocasio-Cortez. Zij werkte tot voor kort in een café in New York. Tijdens een klimaatprotest is ze onder de indruk geraakt van de inspanningen die mensen deden om klimaatverandering tegen te gaan, waarna ze zich verkiesbaar heeft gesteld voor het Amerikaanse Congres. Tegen alle verwachtingen in kreeg ze een zetel in het Huis van Afgevaardigden. Ze zet zich vol passie in voor de Green New Deal en ze is een geweldige politica met heel fijne energie. Ik zou graag met haar willen meedenken, maar dat hoeft niet per se op een onbewoond eiland.”

Wat is de mooiste zin uit het boek?

“De eerste zin van het boek schiet me te binnen: ‘Klimaatverandering is een ramp van een onderwerp, ik zeg het maar gewoon eerlijk.’ Die zin zet wel de toon. Het is gewoon een zwaar onderwerp met weinig goed nieuws en dat erken ik.”

Denkt u niet dat mensen een beetje klimaatmoe zijn?

“Nou ja, ik snap het gevoel van machteloosheid, maar het is onterecht. We geven de toekomst zelf vorm en het is heel belangrijk om dat bewust te doen, met het oog op duurzaamheid. Dan is het ook leuk en is er geen enkele reden om klimaatmoe te zijn. Het is leuk om onderdeel te zijn van een omwenteling die uiteindelijk voordelen oplevert voor iedereen.”

Wat is de lelijkste zin uit het boek?

“Er staat veel technische informatie in en dat wordt nooit echt mooi. In een bespreking in het vierde hoofdstuk staat bijvoorbeeld deze zin: ‘Het is onmogelijk dit soort onzekerheden in de modellen helemaal uit te bannen.’ Dat is een zin in een vrij technische passage over klimaatwetenschap die super onbevredigend is om op te schrijven. Je wilt graag duidelijkheid geven, klare taal schrijven, maar dat kan hier gewoon niet. We weten bijvoorbeeld wel dat het de verkeerde kant op gaat, maar niet hoe warm het precies wordt door onze uitstoot.”

Waar schrijft u mee?

“Ik schrijf op een MacBook. Pro, zelfs. In Google Drive, gek genoeg. Dat is een prima tekstverwerker. Het is gratis en ik heb geen Word. Pages vind ik niks, dat is een stom programma van Apple. Google Drive is gewoon stabiel en als je laptop uitvalt is je werk altijd opgeslagen.”

Hoe ziet een gemiddelde schrijfdag eruit?

“’s Ochtends begon ik zo vroeg mogelijk met schrijven en ging ik door tot een uur of twaalf. Dan ging mijn hond onder mijn bureau naar me zitten kijken en was het tijd om te pauzeren. Ik ging dan een klein uurtje wandelen en lunchen en daarna gewoon weer door, tot ik niet meer kon eigenlijk. In de avond moest ik soms ook nog stukken tekst corrigeren of aanpassen.”

Gaat u nog meer boeken schrijven? Ook non-fictie?

“Daar heb ik nu geen concreet plan voor, maar ik hoop van wel. Ik houd me voorlopig wel bij de non-fictie. Een boek schrijven is een leuke en nuttige manier van een verhaal vertellen en wat minder vluchtig dan een artikel.”

We hebben onze eigen ruiten ingegooid betreft de royalties, met het advies het boek door te geven na het lezen.


Wat hoopt u met dit boek teweeg te brengen?

“Ik hoop dat de mensen die het onderwerp nu uit de weg gaan omdat ze zich moedeloos voelen, het toch oppakken en tot zich nemen. Ik heb dit rampzalige onderwerp zo helder mogelijk geprobeerd uiteen te zetten. Ik geef ook opties over wat je kunt doen om te helpen, maar wil niemand de les lezen. Het is dus een boek voor iedereen die wil weten wat er op ze af komt, want het is nogal wat, die klimaatverandering.”

Wat verdient u met dit boek?

“Geen idee, eigenlijk. Ik heb een voorschot gekregen om van te leven tijdens het schrijven en de eerste vraag is of ik genoeg boeken verkoop om dat voorschot terug te krijgen. Daarna verdien ik een klein percentage aan royalties. Ik heb nog geen idee hoeveel dat gaat zijn, dat hangt af van de verkoop. We hebben wel een beetje onze eigen ruiten ingegooid door aan het eind van het boek te adviseren het boek na het lezen door te geven aan een ander, omdat dat duurzamer is dan een nieuw boek kopen. Goed voor het milieu, minder goed voor de royalties.”

Wat is uw favoriete Nederlandstalige schrijver?

“Nina Polak. Die schrijft ook voor De Correspondent. Ze is mijn collega, een van mijn beste vrienden en heeft een van de mooiste pennen in het land.”

Op het huis van welke schrijver zou u een precisiebombardement laten uitvoeren?

“De ghostwriter van Donald Trump: Tony Schwartz. Hij schreef The Art of the Deal en heeft daarmee de mythe de wereld in geholpen dat Trump zo’n succesvolle zakenman is, terwijl hij alleen maar geld verloor en rijk is geworden met hulp van zijn vader. Schwartz heeft wel spijt betuigd, dus dat precisiebombardement kan direct weer omdraaien, maar het is wel heel erg dat Trump dit incorrecte imago heeft overgehouden aan zijn boek. In een artikel in The New Yorker zei Schwartz’ voormalige redacteur: ‘Tony created Trump. He’s Dr. Frankenstein.’”

Hoe gaan we dit uitleggen ligt vanaf 4 juni in de winkel. Het boek is uitgegeven bij De Correspondent.

Bron: De Correspondent