Spring naar de content
bron: FIlmdepot

Der Goldene Handschuh werkt als een steenklomp in je maag

Het meeste geweld in Hollywoodfilms kun je met een glimlach en een bak popcorn moeiteloos en onderuitgezakt bekijken. Maar je moet wel van steen zijn, wil het rauwe geweld in de Duitse film Der Goldene Handschuh niet je maag doen omdraaien.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Nico van den Berg

Is het niet van de lijkenlucht die bijna van het bioscoopdoek af dampt, dan wel van het smerige appartement waar de seriemoordenaar Fritz Honka als een kluizenaar leeft. Ook zijn stamkroeg Zum Goldene Handschuh, waar Honka zijn slachtoffers ronselt, is minstens zo vies en verlopen als zijn kamer. Als je al een bak popcorn tijdens het kijken bij je hebt, zal de trek hierin je heel snel vergaan.

Der Goldene Handschuh klinkt als een morbide hersenspinsel van een overijverige scenarioschrijver, maar is wel degelijk gebaseerd op het waargebeurde verhaal van een seriemoordenaar die begin jaren zeventig in Hamburg vier prostitués op gruwelijke wijze om het leven bracht en op zijn zolderkamer met een zaag aan stukken sneed. Honka was niet moeders mooiste, maar wist toch het vertrouwen van sommige vrouwen te winnen, om ze vervolgens zijn kamer in te lokken. Na een toevallige brand in het gebouw waar Honka woonde, werd de ruimte ontdekt waar hij zijn in stukken gesneden slachtoffers bewaarde. Het betekende einde oefening voor de seriemoordenaar.

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

Wat niet betekende dat het verhaal daarna klaar was. De populaire media berichtten uitgebreid over deze gruwelijke daden. Ook werd het bizarre verhaal bewerkt tot een boek én een toneelstuk. En Honka’s stamkroeg Zum Goldene Handschuh is nog altijd een toeristische trekpleister waar – zo neem ik aan – nu menig lachende selfie wordt genomen. Het is een soort makkelijk te verteren entertainment waar de film gelukkig ver van blijft.

Regisseur Fatih Akin, van Turkse komaf maar geboren en getogen in Hamburg, noemt zijn werk dan ook bewust een ‘zieke film’. Ziek is de film echter niet, wel claustrofobisch en misselijkmakend. Akin doet geen moeite om Honka te willen begrijpen, het gaat hem er slechts om een zieke man en zijn morbide daden te laten zien. Wie in deze film een psychologisch portret verwacht van een seriemoordenaar, zal door deze film flink worden teleurgesteld. Ook is de film geen moralistisch spektakelstuk geworden zoals Lars von Triers meest recente film The House That Jack Built dat wel was.

Toch is het moeilijk grip op de Der Goldene Handschuh te krijgen. Het is geen quasi-documentaire geworden, ondanks de vele overeenkomsten met de echte zaak. Ook is het geen thriller of politiedrama geworden, ondanks de continu aanwezige spanning in de film. Akin heeft Der Goldene Handschuh met bestaande elementen een eigen universum gemaakt, als een echt ‘Kammerspiel’ in de benauwdheid van het café en van zijn zolderkamer. Andere plekken krijgen we als kijker niet te zien.

De wat uitgebleekte beelden die Akin ons wel voorschotelt, staan bol van het groezelige bruin, haast symbolisch voor hoe we ons de jaren ’70 voorstellen. Zelfs het bloed dat al zagend om Honka heen spat, is niet rood, maar roodbruin. Om over de ongewassen hoofden met bruine tanden waar de ene fles drank na de andere tegenaan wordt gezet nog maar te zwijgen.

Maar de echte gruweldaden krijgen in de handen van Akin wel degelijk iets theatraals. Naast de consequente keuze om binnen dezelfde smoezelige ruimtes te blijven, is dat vooral het geluid. In veel recensies wordt het zagen en breken van botten hierbij flink uitgelicht, maar het is vooral de bijna continue aanwezigheid van Duitse schlagermuziek op de achtergrond die de film wat surrealistisch maakt en het daarmee ver boven een gewone ‘gebaseerd op ware gebeurtenissen’ film tilt.

Daarmee zegt Der Goldene Handschuh ook wat over het Duitsland van na de Tweede Wereldoorlog. Eén van Honka’s slachtoffers laat hem haar getatoeëerde kampnummer zien. En begrippen als schuld, boetedoening en verslagenheid hangen als zware slagschaduwen over de hele film heen. Het mag dan misschien niet zo lekker wegkijken als de nieuwe Quentin Tarantino-film Once Upon A Time in Hollywood, over seriemoordenaar Charles Manson, het is wel een film die geweld brengt waar het hoort: als een steenklomp in je maag.

Der Goldene Handschuh draait vanaf 20 juni in de Nederlandse bioscopen.

Onderwerpen