Spring naar de content
bron: ANP

AIVD sleept journalist Modderkolk voor de rechter om tien staatsgeheime woorden

De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) heeft een kort geding aangespannen tegen Volkskrant-journalist Huib Modderkolk. Zijn boek Het is oorlog maar niemand die het ziet wordt op 3 september gepubliceerd bij uitgeverij Podium. Er staan volgens de AIVD tien woorden in die mogelijk levensgevaar betekenen voor een bron.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Eva de Koeijer

Zowel de AIVD als Modderkolk, gesteund door de uitgeverij, hebben er het volste vertrouwen in het kort geding te winnen. De zaak moet ergens de komende twee weken plaatsvinden. Het is aan de rechter om te beslissen of dat achter gesloten deuren zal zijn. “Maar als het aan ons ligt is dat wel het geval”, laat Inge Oevering van de inlichtingendienst weten. “Ons enige doel is het geheim houden van die paar woorden. Dat is de bottomline. Ze kunnen niet op deze manier gepubliceerd worden, want dat betekent mogelijk levensgevaar voor een bron. Onze wettelijke plicht is het beschermen van onze informatie en bronnen.”

Het gaat om iets meer dan tien woorden, laat de inlichtingendienst weten. De AIVD ziet de inhoud als staatsgeheim, en beticht Modderkolk ervan deze geheimen uit te lekken. “Maar ja, het label ‘staatsgeheim’ kun je heel makkelijk ergens op plakken”, zegt Modderkolk. Hij is er van overtuigd zorgvuldig te hebben gehandeld en denkt dat de woorden geen extra risico betekenen voor zijn bronnen. “Voor publicatie heb ik de tekst voorgelegd aan de inlichtingendienst. De punten die ze overtuigend hebben gebracht, heb ik aangepast, maar een aantal punten waren niet overtuigend en het blijft een journalistieke afweging.”

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

Het label ‘staatsgeheim’ kun je heel makkelijk ergens op plakken

Huib Modderkolk, schrijver

Hij zegt te hebben gevraagd om extra informatie over de punten, maar bleef niet overtuigd van de noodzaak de woorden te schrappen. “Het gaat om best veel cruciale informatie voor mijn boek.” Of de rechter meer informatie krijgt dan Modderkolk heeft gehad, kan Oevering nu niet te zeggen. “Modderkolk maakte een afweging op basis van zijn eigen informatie, en op basis van onze informatie maken wij een andere afweging”, zegt ze.

Legt de AIVD nu niet juist nadruk op deze ‘staatsgeheimen’, waarmee de veiligheid van iemand mogelijk in het geding komt? Als de AIVD de rechtszaak verliest kun je er donder op zeggen dat iedereen gaat speuren naar deze tien woorden. “Daar hebben wij natuurlijk ook over nagedacht”, zegt Oevering, “maar de bron heeft er in dit geval niet meer baat bij als wij ons stil houden.”

Het boek van Modderkolk gaat over de schaduwkant van het internet en de nieuwe manieren waarop onderzoek plaatsvindt door geheime diensten. Die hele wereld is voor velen nog weinig inzichtelijk, en daarom is het van groot belang dat er een helder boek over geschreven wordt, meent de schrijver. “Het is belangrijk om dan juist gedetailleerd over een zaak te schrijven, omdat het al hele moeilijke materie is. Specifiek zijn maakt het boek geloofwaardig. Een rechter zal beamen dat de persvrijheid hier belangrijker is.”

De bron heeft er in dit geval niet meer baat bij als wij ons stil houden

Inge Oevering, AIVD

Uitgeverij Podium heeft nooit eerder een soortgelijke situatie meegemaakt, maar steunt Modderkolk volledig. “Hij heeft altijd erg zorgvuldige afwegingen gemaakt”, meent Leon Doedens van de uitgeverij. “Huib gaat al vanaf het begin heel proactief om met de AIVD en heeft na het voorleggen van zijn manuscript een hoop eisen ingewilligd, maar de geloofwaardigheid van het boek komt in gevaar als deze stukken uit het boek gehaald worden.”

Modderkolk zelf vindt het ook belangrijk de zaak voor te leggen aan de rechter. “Ik ben blij met de steun van de Volkskrant en uitgeverij Podium. Ik schrijf inmiddels zes jaar over geheime diensten en daar zit per definitie spanning op, aan de kant van de bronnen maar ook aan de kant van de instituten waar ik over schrijf. Ik besef heel goed dat dat gevolgen heeft. Maar in dit geval betekent mijn boek niet meer risico voor mensen, en de AIVD heeft de kans gehad me van meer informatie te voorzien om me op andere gedachten te brengen.”