De bieb snapt niet meer hoe wij lezen
Zelden zo’n hopeloos en van tevoren al mislukt project gezien als de (eindelijk) opgestarte e-book dienst van de Nederlandse bibliotheken.
Een schamel aanbod van 5000 boeken, nodeloos ingewikkelde inlogprocedures en vanaf april bovendien extra kosten voor het lenen van nieuwere boeken. De bieb snapt nog steeds niets van de moderne tijd en heeft zich door de uitgeverijen in de luren laten leggen: die hebben er een fraai verdienmodel bij.
Minister Jet Bussemaker leende deze week het eerste officiele e-book bij de bibliotheek, waarmee zij het digitale tijdperk voor dat eerbiedwaardige instituut opende. Voorlopig nog gratis kunnen leden kiezen uit een aanbod van die 5000 boeken. Dat lijkt veel, maar wie even bladert in de catalogus (dat kan zonder lid te zijn) ziet dat het gaat om een verouderd aanbod, dat tot vreugde zal leiden bij de erven van W.F. Hermans, want een groot deel van zijn oeuvre is gedigitaliseerd en opgenomen in de collectie. Veel jonge lezers zal dat minder interesseren, want die grote schrijver is al in 1995 gestorven en zijn scheppende jaren liggen nog veel verder achter ons.
Het is geen 1950 meer
Het Centraal Boekhuis beschikt naar eigen zegen over een leverbare voorraad van 80.000 papieren boeken en een kleine 30.000 e-books. Slechts een zesde deel daarvan is nu bij de bibliotheek te leen, en dat zal dat deel zijn dat de uitgevers niet meer als vlotte verkopers zien. Niettemin ontvangen zij voor elke uitlening 12 cent. Voor nieuwere boeken (tussen de drie en vier jaar oud) krijgen zij 24 cent, en voor de nieuwste boeken zelfs 36 cent voor elke keer dat u het boek downloadt. Of nee: in gebruik neemt, want het verdwijnt na drie weken van uw computer, en verlengen kan niet. U moet opnieuw een exemplaar lenen, en dan moet de bieb (en dus de belastingbetaler) opnieuw dokken.
Daar komt bij dat vanaf april de bibliotheken daadwerkelijk in zaken gaan. Dan is een nieuw abonnement beschikbaar waarbij u voor 20 euro achttien nieuwe boeken per jaar kunt lenen, dat is ongeveer 1,10 per boek. Naar wij aannemen ook voor een termijn van drie weken zonder verlenging. Wij weten niet hoe het u vergaat, maar sommige lezers doen maanden over een boek, en anderen lezen er enkele tegelijk, want dat is digitaal heel gemakkelijk. Maar bij de bieb doen ze net alsof het 1950 is en u ’s avonds bij de schemerlamp met een kopje thee keurig uw hoofstuk van die dag consumeert. Zo lezen wij allang niet meer, dames en heren van de bieb.
Project tot mislukken gedoemd
Volgens minister Bussemaker (deze week op haar eigen blog, dat dan weer wel) zal de fysieke bibliotheek bovendien niets te lijden hebben van de digitale uitlening, want (en wij citeren de minister): “Ook de angst dat de fysieke bieb hierdoor steeds meer uit beeld raakt is ongegrond: als je wilt inloggen om een e-book te lenen, moet je eerst langs het portaal van de fysieke bieb bij jou in de buurt.” Nee, mevrouw Bussemaker, zo werkt het niet. We hebben dat hele internet en die hele digitalisering juist uitgevonden om niet door weer en wind en met de bus naar een bibliotheek te gaan om met een tas met natte boeken thuis te komen. Wij willen onze boeken graag lenen vanaf onze huiskamer-pc of vanaf onze smartphone op Bonaire. Zolang dat niet kan, is dit project tot mislukken gedoemd.
