Je suis Ieniemienie
Nadat donderdag bekend werd dat Sesamstraat op NPO1 het veld moet ruimen ten gunste van Tijd voor Max, ontstonden er al snel twee kampen: kamp ‘Neeee, mijn jeugd, mijn jéugd!’ en kamp ‘Bespaar me jullie gejank, sentimentele rotyuppen.’ Vanaf het nieuwe jaar worden Tommie, Ieniemienie en Pino weggestopt op het themakanaal Zapp Xtra. Ze zijn dan alleen nog te bekijken door koters met digitale televisie of een computer, kinderen die – geweldig! – willen weten wat er écht speelt.
Hoewel ik geen kinderen en wel digitale televisie heb, en van mening ben dat er voor tradities een tijd van komen en een tijd van gaan is – of in het geval van Zwarte Piet: een tijd van stapsgewijs afbouwen – voegde ik me zonder aarzelen bij het eerste kamp. Uit recent onderzoek naar het Amerikaanse Sesame Street bleek bovendien dat de jonge kijkers van het programma een kleinere kans op een leerachterstand hebben dan kinderen die het niet kijken. En noem me een weekhartig type, maar wat mij betreft zouden pratende dieren het sowieso nooit af moeten leggen tegen mensen, laat staan tegen Sybrand Niessen.
Pratende dieren hebben hun bestaansrecht al eeuwen geleden bewezen. Een blik op de geschiedenis en de populaire cultuur bewijst dat er bijna geen onderwerp zo tijdloos is. Denk bijvoorbeeld aan de hippokampos uit de Griekse mythologie, dat serpent uit de Bijbel, Meneer de Uil, de dierenverhalen van Toon Tellegen, Stuart Little, zo ongeveer elke Disneyfilm, Orwells Animal Farm en Ovide. De beeltenis van Olivier B. Bommel staat in het Letterkundig Museum niet voor niets tussen de schrijversbustes. Pratende dieren worden in de filosofie en literatuurwetenschap aangeduid met de schitterende term antropomorfisme.
Waar muizen in het echte leven doorgaans getrakteerd worden op een driegangenmenu van chloorfacinon, difethialon en bariumcarbonaat, wordt aandachtig naar ze geluisterd als ze kastanjes verdelen met een hond of verstoppertje spelen met een kinderachtige blauwe vogel. Ieniemienie is een muis om van te houden. En dan heb je nog dat brave muisje uit een van de prachtige zeventiende-eeuwse fabels van Jean de La Fontaine, ‘nog zeer jong en dus zeer onbedreven’, dat een kat beschrijft aan zijn moeder: ‘Het is fluwelig zooals wij, met langen staart, gevlekt, van uiterlijk bescheiden.’ Als een dier iets te vertellen heeft, dan luister je gewoon. Punt uit.
Wat we dus doen? Sesamstraat blijft natuurlijk en duurt voortaan anderhalf uur. Jeroen Pauw wordt vervangen door een echte pauw en de spelshow In de ban van de condor zal niet langer door Tooske Ragas maar door een Californische condor gepresenteerd worden. Pino mag voortaan elke woensdag gedichton komon voordragon bij De Wereld Draait Door en dan hebben we nog Kanarie zoekt kanarie, Hotter Than My Otter, Zeesterren op het doek, Koffiegeit, Eend tegen Honden, Levenslang met slang en Sperwers dansen op het ijs. Patty Brard komt vanaf 1 januari helemaal niet meer op televisie. Wat dat met pratende dieren te maken heeft, vraagt u zich af? Helemaal niets, maar als we dan toch bezig zijn.
