In Hollywood wordt momenteel gewerkt aan maar liefst vier films over de Dalai Lama (62), de boeddhistische spirituele leider, die tevens dankzij de Chinese bezetting van Tibet sinds 1959 fungeert als staatshoofd in ballingschap. Als eerste valt in de bioscoop Seven Years in Tibet te verwachten, met niemand minder dan Brad Pitt in de rol van Heinrich Harrer, een Oostenrijker met wie de Dalai Lama in z’n jeugd bevriend raakte. 

Het enthousiasme waarmee men het levensverhaal van ‘s werelds bekendste boeddhistische monnik naar het witte doek vertaalt, is een direct gevolg van het grote aantal aanhangers in Hollywood. Dankzij de inzet van filmsterren als Richard Gere, die in de praktijk fungeert als de onbezoldigde Amerikaanse ambassadeur van het Tibetaanse boeddhisme, is de politieke en religieuze strijd van de Dalai Lama uitgegroeid tot het meest modieuze goede doel voor progressieve Amerikanen. 

De verwachtingen waren dan ook hooggespannen voor de huidige Californische tournee van de Dalai Lama, compleet met diners waarvoor de toegangsprijzen honderden dollars per couvert bedragen —een perfecte combinatie van Amerikaanse fundraising en bedelen naar goed boeddhistisch gebruik. De populariteit van de Dalai Lama staat echter ernstig op de tocht, nu blijkt dat achter het rode gewaad van deze winnaar van de Nobelprijs voor de vrede een onversneden homofoob schuilgaat. Zo verklaarde de Dalai Lama afgelopen week: “Vanuit het boeddhistische gezichtspunt wordt man tot man en vrouw tot vrouw beschouwd als seksueel wangedrag.” 

De Dalai Lama deed de bewuste uitspraak tot overmaat van ramp ook nog in San Francisco, de bakermat van homoseksueel Amerika. Alsof dat nog niet genoeg was, verscheen afgelopen week ook nog het door de Dalai Lama geschreven boek Beyond Dogma, een alleszins ironische titel gezien de volgende passage: “Seksuele omgang is toegestaan wanneer een kop-pel de organen gebruikt die voor seks gecreëerd zijn en niets anders.” 

‘Veel homoseksuelen voelden zich juist tot het boeddhisme aangetrokken, omdat ze het beschouwden als een religie zonder veroordeling van seksualiteit,” zegt Eva Herzer, voorzitter van het International Committee of Lawyers for Tibet, dat een verzoeningspoging organiseerde. “Het ligt voor de hand dat de Dalai Lama als staatshoofd van een bezet land niet veel tijd heeft gehad om na te denken over zaken als homoseksualiteit en seksuele discriminatie. Maar ik kan niet anders zeg-gen dan dat we dergelijke uitspraken zeer betreuren.” 

In een poging de verhitte gemoederen te bedaren volgde een ontmoeting tussen de Dalai Lama en verschillende organisaties voor homoseksuele boeddhisten, waarna de monnik verklaarde zich ‘verder te zullen toeleggen op studie van en discussie over menselijke seksualiteit’. Maar de verzoeningspoging was nog niet goed en wel voorbij of de Dalai Lama joeg zijn fans, nu tijdens een lezing in Hollywood, wederom de gordijnen in. Deze keer richtte hij z’n commentaar echter ook op hetero’s die onder seks meer verstaan dan het simpele recht-op-en-neer. In een poging de katholieke kerk naar de kroon te steken verklaarde de monnik zelfs masturbatie uit den boze: “Seksueel wangedrag voor mannen en vrouwen bestaat uit orale en anale seks. Zelfs met je echtgenote is het gebruik van de mond of het andere gat seksueel wangedrag. Je hand gebruiken, ook dat is seksueel wangedrag.” 

Daarna werd het stil in Hollywood. Van de anders zo nadrukkelijk aan de zijde van de Dalai Lama aanwezige Richard Gere werd geen woord vernomen. Het zwijgen van de filmster is minder verrassend voor degenen die zich herinneren dat Gere ooit een advertentie van niet minder dan een volle pagina in de Londense Times plaatste waarin hij beweerde niet homoseksueel te zijn. Dit nadat de geruchten over zijn (nadien ontbonden) huwelijk met supermodel Cindy Crawford en anale seksuele spelletjes met in vaseline gedoopte hamsters een waar crescendo hadden bereikt. 

Maar Gere is niet de enige met boter op zijn hoofd nu de Dalai Lama minder verlicht blijkt dan zijn hippe Amerikaanse bewonderaars gehoopt hadden. Ook de filmstudio Tri Star, producent van Seven Years in Tibet, schijnt de zaken graag mooier te willen voorstellen dan de werkelijkheid rechtvaardigt. De nietsvermoedende bioscoopganger komt over de door Brad Pitt gespeelde Oostenrijker Heinrich Harrer niet meer te weten dan dat hij een avontuurlijke bergbeklimmer was, die als onderwijzer van de jonge Dalai Lama optrad. Maar het weekblad Stern onthulde dat de echte Harrer behoorde tot Hitler’s bruinhemden. 

In 1933 werd Heinrich Harrer lid van de SA en na de Anschluss stapte hij in 1938 over naar de SS. Een van zijn trotse bezittingen was een foto waarop de Führer hem hoogstpersoonlijk feliciteerde met een geslaagde expeditie in de Alpen. Hoewel de tegenwoordig in Duitsland levende Harrer (84) beweert zich nooit schuldig gemaakt te hebben aan oorlogsmisdaden, was hij in alles een model-SS’er. Zo vroeg hij Heinrich Himmler toestemming voor z’n huwelijk, compleet met familiestamboom om aan te tonen dat hij zuiver Ariër was. Hij schopte het tot sergeant voordat hij in Britse krijgsgevangenschap belandde en verscheept werd naar een interneringskamp in India. Na vier mislukte pogingen wist Harrer te ontsnappen naar Tibet, waar hij de Dalai Lama ontmoette. 

Een woordvoerster van producent Tri Star weigert elke vorm van commentaar over de geschiedvervalsing in deze opmerkelijke buddy-film, die komend najaar in de bioscopen te verwachten is.