Met lege handen
Het juiste cadeautje geven valt allemachtig niet mee. Godzijdank hoeft het ook niet altijd.
Hoe rijker de maatschappij, hoe meer moeite mensen hebben met cadeautjes. Kinderen zijn nog blij te maken met een pakje waar Bart Smit-papier omheen zit, maar veel volwassenen zijn zo ruim voorzien van materiële geneugten dat ze niets meer kunnen verzinnen om iemand een plezier mee te doen, en ook niets kunnen noemen waar ze zelf blij mee zouden zijn. Uitzondering vormt het spontane cadeautje. Soms zie je ergens iets liggen waarvan je zeker weet: dat is precies iets voor mijn goede vriend/geliefde/kind of wie dan ook. Onmiddellijk kopen en onmiddellijk geven, zonder te wachten op een geschikte aanleiding. Succes verzekerd.
Maar het gros van de cadeautjes wordt nu eenmaal gegeven per conventie: op een verjaardag, bij een huwelijk, bij een etentje met vrienden, bij een Sinterklaasviering of bij een jubileum in huiselijke kring. De cadeautjes-etiquette luistert nogal nauw. Het moet iets leuks zijn dat niet te goedkoop is, maar ook weer niet opzichtig duur. Het mag nuttig zijn, maar niet zo saai als een afwaskwast. Consumeerbare artikelen zijn geoorloofd (zeker bij een groeiende weerzin tegen bibelots voor op de schoorsteenmantel), maar alleen uit de categorie speciale delicatessen. Wel: alcoholica, zelfgemaakte jam of een bijzonder geitenkaasje. Niet: bokkenpootjes of een blik erwtensoep uit de supermarkt. Geld geven is altijd verkeerd, behalve aan tieners die ergens voor sparen of wanneer er sprake is van een inzameling door een derde voor een gemeenschappelijk groter cadeau. Geld vragen (bijvoorbeeld omdat de ontvanger het z’n gasten makkelijk wil maken) is ook verkeerd. Een cadeautje hoort iets persoonlijks te zijn waarover is nagedacht, en daar valt een bon voor het een of ander (boeken, muziek, theater) net wél onder, en geld domweg niet.
Abboneer op een lidmaadschap
Flinke korting op een digitaal jaarabonnement
Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)
Word abonneeHet valt allemachtig niet mee. Gever en ontvanger weten dat de cadeau gegeven boeken grote kans lopen ongelezen in de kast te verdwijnen, de cd’s nooit beluisterd in het rek, en de charmante koffiemok het jaar daarna op de vrijmarkt. Toch is het cadeautje een waardevolle traditie, omdat het laat zien dat de gever moeite heeft gedaan iets te verzinnen voor de ander. Het gaat niet om het resultaat, maar om de intentie.
Bij die nooit eindigende cadeautjes-carrousel kan het een geruststelling zijn te bedenken dat niet alle sociale gelegenheden cadeautjes vereisen. Wie uitgenodigd wordt voor een vernissage, een bedrijfsjubileum, een prijsuitreiking, een winkelopening, een inaugurele rede, een promotie (de plechtigheid zelf, niet het feest) of een filmpremière hoeft geen cadeautje mee te nemen. De feestelijke bijeenkomst is niet op persoonlijke titel georganiseerd en de kosten komen voor rekening van het bedrijf of de instantie. De conventie van het cadeautje als waardering voor de geboden gastvrijheid is dus niet van toepassing. Bovendien is het lastig voor het feestvarken om na afloop twintig flessen wijn en dertig bossen bloemen mee naar huis te slepen. Het mág natuurlijk wel. Ook cadeautjes die buiten de orde vallen, zullen onder dankzegging worden aanvaard. Maar als de conventie eindelijk eens lege handen voorschrijft, waarom zou je die kans niet grijpen?
