Recept voor een goed huwelijk

Het huwelijk is allang niet meer de verplichte mal, waar iedereen lukraak wordt ingeperst om seks en voortplanting te reguleren. Het is heel goed mogelijk om seksuele driften na te jagen of kinderen te krijgen zonder dat daar formalisering aan te pas komt en zelfs zonder sociale afkeur te ontmoeten. Het huwelijk is vooral een kwestie van stijl geworden: een keuze, zoals er zoveel keuzes zich voordoen in het leven. Vrijheid, blijheid en ieder doet z’n eigen ding.

Toch hebben mensen behoefte aan een formeel kader met bijbehorende rechten en plichten om de consequenties van hun primaire affecties te regelen. Zij die om stilistische redenen niet willen trouwen, maar wel samenleven op de manier van gehuwden, zien zich genoodzaakt een samenwooncontract of geregistreerd partnerschap te sluiten om financiële belangen veilig te stellen: erfenissen, verzekeringen, hypotheken en alimentatie in geval van relatieschipbreuk. Een tot in de finesses geregeld samenwooncontract mag dan geen boterbriefje heten, in de praktijk vervult het precies dezelfde functie. Of er nu een eind komt aan een huwelijk of aan een langdurige samenwoonrelatie, de ellende is in beide gevallen even groot. Daarom wordt in het hiernavolgende geen onderscheid gemaakt tussen getrouwden en samenwoners.

1 Trouw met de juiste
Er is geen belangrijkere levenskeuze dan de beslissing om met iemand te trouwen. Alle andere commitments (beroep en carrière, woonplaats, vrienden, levensovertuiging) kunnen aan de hand van voortschrijdend inzicht bijgesteld worden, maar het verbreken van een als permanent bedoelde relatie leidt altijd tot onheil. Mogelijk is de ellende van een echtscheiding minder groot dan de ellende die het gevolg is van blijven zitten in een onwerkbare relatie. Dit is het algemeen geaccepteerde argument pro echtscheiding, wat niet wegneemt dat het opbreken van een huwelijk onprettige gevolgen geeft, niet alleen voor de getrouwden zelf, maar ook voor degenen die hen na staan, in het bijzonder de kinderen.

Het is niet verwonderlijk dat in grote delen van de wereld de trouwbeslissing veel te belangrijk wordt gevonden om over te laten aan betrokkenen zelf. In veel niet-westerse culturen worden huwelijken gearrangeerd door ouders. Ook in Europa is dat lang de gewoonte geweest. Ouders weten dat met het huwelijk een alliantie tussen twee families wordt gesloten en vinden zichzelf beter in staat om geschikte huwelijkskandidaten voor hun kinderen te zoeken dan die kinderen zelf. Ouders letten daarbij op andere kwaliteiten dan kinderen. Dat kan geld zijn of beroepsmatige vooruitzichten, karakter of levenshouding. Liefde speelt in ieder geval geen rol in de overwegingen, want het idee is dat die vanzelf wel komt, al doende. En dat klopt ook meestal wel, want naarmate mensen intensiever met elkaar te maken krijgen zonder dat de een de ander dwarszit, groeit het vertrouwen en de genegenheid. Ouders kunnen het natuurlijk ook verkeerd gezien hebben of gedreven worden door oneigenlijke motieven en dan zitten mensen alsnog gevangen in een vreselijk huwelijk.

Lees het hele artikel in de HP/De Tijd van deze week.