Hier is ze, de jongste kunstenares ter wereld
Als u binnenkort in New York bent, kunt u naar een bijzondere tentoonstelling in de Agora Gallery die afgelopen weekend werd geopend. De kunstenares heet Aelita Andre, ze wordt omschreven als een ‘veelbelovend talent’ en ze werd in The New York Times al de nieuwe Jackson Pollock genoemd. Aelita is vijf jaar oud.
En daarmee de jongste kunstenares ter wereld. Haar werk is al eerder tentoongesteld in een solotentoonstelling in New York en was toen binnen zeven dagen uitverkocht. Ook deze keer zijn er al een aantal werken verkocht in het eerste weekend, de prijzen variëren tussen vier- en dertienduizend dollar. (Dat deed me overigens denken aan een scène in Untouchables, de Franse film waarin de uit een achterstandswijk afkomstige Driss in aanraking komt met abstracte kunst en het belachelijk duur vindt. Voor de grap gaat hij zelf iets schilderen, en dat wordt met een goed praatje verkocht voor elfduizend euro aan een kunsthandelaar. Waarmee ze ook maar aangeven dat een goed praatje het halve werk is.)
Een maand geleden verscheen er op Youtube een door Aelita’s vader gemaakt filmpje waarin je precies kunt zien wie ze is, en wat ze doet.
Aelita moet wel leuke ouders hebben. Want ze hebben haar een eigen atelier gegeven waar de verf op de vloer, op de ramen en op de muren geknoeid mag worden. Bovendien geven ze haar doeken van anderhalve meter bij anderhalve meter: een luxe die sommige professionele kunstenaars zich niet eens permitteren (omdat ze bijvoorbeeld geen ruimte hebben om veel van dat soort grote doeken op te slaan). Aelita krijgt van haar ouders bovendien verf. En niet zo weinig. Ze krijgt bussen vol met verf, acrylverf weliswaar, maar vast niet van de goedkoopste soort. Geen pigmentloze HEMA-kinderverf in ieder geval. En die bussen en potten met verf strooit ze over de doeken heen, met grote kwasten, met haar handen, gooiend, spetterend, lekkend. Soms plakt ze er speelgoed in of gooit ze er nog een pot glitters overheen. Daarbij draagt ze haar prinsessenjurk of haar roze tutu en vlechtjes in de haren. En niemand vindt het erg dat ze dan van top tot teen onder de verf zit inclusief jurk en vlechtjes.
Ik was een beetje jaloers toen ik haar bekeek. Niet op de galerie of op de schilderijen, of de prijzen. Ik was jaloers op die mogelijkheid die ze krijgt. Ik wou dat mijn kinderen ook een aparte verfkamer in huis hadden, en dat ik genoeg geld en tijd en opslagruimte had om ze eindeloze hoeveelheden doeken en potten verf en goede kwasten te geven. En dat ik dan nooit zou zeuren over kleren die niet vies mogen worden, of over dat verf in je haar onhandig is om eruit te spoelen. Ik wou dat mijn kinderen ook zo lekker konden kliederen, dag in dag uit. Want die zijn namelijk ook dol op verven, en op tekenen, net als ieder kind dat ik ken eigenlijk. En de meesten zijn er buitengewoon goed in. Kinderen – niet alleen Aelita Andre maar alle kinderen – hebben nog die vanzelfsprekende penseelstreken, het goed uitgewerkte kleurgebruik en de fantasierijke voorstellingen, en geen angst. Precies dat waar kunstenaars op latere leeftijd, nadat ze veel hebben geleerd en ook weer hebben proberen af te leren, naar terugverlangen.
Aelita boft maar. Of niet? Aan de andere kant kunnen haar ouders nooit zo heel leuk zijn: welke ouder wil nu zijn dochtertje van vijf (het begon volgens het filmpje al op haar tweede) tot een kindsterretje maken, in de schijnwerpers zetten en haar aanleren dat ze dat nog leuk moet vinden ook. En welke ouder wil er nu al een prijs verbinden aan wat het kind maakt voordat ze zelf kan rekenen of überhaupt weet wat geld is? Later op de bank bij de psychiater zal ze zeggen dat ze nooit echt een kind mocht zijn en nooit gewoon kindertekeningen mocht maken.
Maar ze had wel méér verf en grótere doeken dan ieder ander kind op de wereld.
