Aangetoond: chimpansees geven ‘cultuur’ door, net als mensen
De chimpansee staat van alle mensapen het dichtst bij ons. Ze vertonen opvallend menselijk gedrag. Bonobo’s hebben bijvoorbeeld seks voor het plezier, en niet alleen voor de voortplanting. Ook onze minister-president heeft qua gedrag opvallend veel weg van een ‘ravottende puberaap’, stelden wij al eens vast.
Ook het feit dat chimpansees gereedschap gebruiken om bijvoorbeeld voedsel te bemachtigen is al een tijdje bekend, maar al deze observaties kwamen tot dusver van chimps in gevangenschap. Totdat wetenschappers in het Budungo-woud in het westen van Oeganda op een groep apen stuitten die nieuw gedrag vertoonden.
De groep maakte namelijk gebruik van een spons van mos om water op te zuigen, alvorens het te drinken. Het was al bekend dat chimpansees water opschepten met bladeren, maar deze methode was nog niet eerder geobserveerd. Totdat een van de mannetjes de manier ‘uitvond’, waarna de innovator als snel geïmiteerd werd door de rest van de apenrots.
Apen apen apen na, luidt het gezegde, en dit gaat dus ook op voor apen in het wild, blijkt uit de observaties van de wetenschappers. Maar er is nog een heel belangrijk aspect aan deze ontdekking. Voorheen werd namelijk gedacht dat alleen mensen op deze manier ideeën en cultuur overbrachten.
Wetenschappers zijn al jaren gefascineerd door de verschillen in gedrag van chimpansee-groepen, die door wetenschappers als ‘cultureel’ wordt ervaren. Sommigen gebruiken gereedschappen, anderen doen dit niet. Kortom: de ene ‘cultuur’ is geavanceerder dan de andere. Dit is uniek in het dierenrijk, waar de meeste zoogdieren eenzelfde gedrag vertonen.
Het overbrengen van nieuwe ideeën geeft dus een unieke kijk in de spiegel. Een hele oude spiegel, welteverstaan. Want deze vorm van het overbrengen van efficiëntere middelen om aan voedsel of water te komen moet zo’n vijf tot zeven miljoen jaar geleden ook onder onze voorouders hebben plaatsgevonden.
Want ook toen was er waarschijnlijk die ene slimmerik, die een nieuwe manier vond en zo een minuscule stap omhoog op de evolutionaire ladder kon maken..
