Waarom ik geen boeken van de bieb meer leen
Als u al de (vele) moeite had genomen om een poging te wagen e-books te lenen bij uw plaatselijke bibliotheek, dan kunt u die zich voortaan beter besparen. De meeste bibliotheken vragen u namelijk een account aan te maken bij het Amerikaanse bedrijf Adobe, dat vervolgens een zorgvuldige scan uitvoert van uw harde schijf om naar alle boeken te zoeken die u daar goed verstopt dacht te hebben.
Sinds Adobe deze week een nieuwe versie van zijn Digital Edition uitbracht, een programma dat oorspronkelijk bedoeld was om het lezen van e-books te vergemakkelijken, is het bewijs op internet vele malen geleverd: het programma leest uw harde schijf en verzendt de gegevens, nog onversleuteld ook, naar een internetadres dat zich in het Amerikaanse Kansas blijkt te bevinden. Adobe heeft inmiddels in een reactie laten weten dat de maatregel is genomen om piraterij (lees: illegale download van e-books) tegen te gaan. De vraag is dan natuurlijk met welke partij Adobe die informatie gaat delen, want zelf heeft het, voor zover bekend, geen belangen in de boekenverkoop, afgezien van de vuistdikke handleidingen voor zijn programma’s die wij toch al niet (meer) gebruiken.
Dat zou allemaal niet zo ernstig zijn – wij kunnen prima leven zonder de spullen van Adobe – als het niet zo was dat de meeste bibliotheken in Nederland bij digitale uitleen werken met een Adobe ID, die je eerst (gratis, dat wel) moet aanmaken, waarna je Digital Edition moet installeren. Daarmee is onze bibliotheek dus (ongewild, daar twijfelen wij niet aan) slachtoffer van de spionageactiviteiten van – alweer – een Amerikaans bedrijf.
Wij zijn nog niet vergeten dat Amazon, die andere Amerikaanse internetreus, een tijdje geleden zelfs in staat bleek een boek op afstand van een e-reader te wissen.
Nu zijn e-books en bibliotheken toch al een wat ongelukkige combinatie. Op de eerste plaats omdat uitgevers eigenlijk helemaal geen zin hebben om hun boeken ter beschikking te stellen zolang ze er zelf nog geld aan kunnen verdienen. Dus blijft het aanbod voor de gretige lezer ondanks alle vakantie-acties beperkt. En ten tweede maken e-books eigenlijk het hele concept bibliotheek overbodig: waarom zou de lezer zich tot de plaatselijke bieb wenden voor een boek als de hele wereld via internet voor het grijpen ligt?
Die Adobe-kwestie maakt de zaak alleen maar pijnlijker: de gewaarschuwde lezer zal zich wel drie keer bedenken voordat hij zijn digitale leesvoer van de bibliotheek betrekt. Voordat je het weet is de inhoud van je computer bekend in Kansas. Voor de bibliotheken zal er denkelijk niks anders opzitten dan over te gaan op een nieuw systeem, een taak die ik ze niet benijd. Want de kans dat je een Amerikaans internetbedrijf kunt overhalen zijn gebruikersvoorwaarden aan te passen is – zo weten we uit ervaring – nihil.
