Hoe gekkies de Amerikaanse verkiezingsstrijd kleur geven
De strijd om de opvolging van Barack Obama begint langzaamaan op stoom te komen. Hoewel de 44e president van de VS nog bijna twee jaar de scepter zwaait is het politieke speelveld inmiddels bezaaid met kandidaten.
De kans is groot dat het wederom een clash tussen Clinton en Bush wordt, Hillary en Jeb welteverstaan. Bekende namen uit politieke families die hun sporen hebben verdiend dus, de oude onverslaanbare netwerken. In het tweepartijensysteem in Amerika willen de Republikeinse en Democratische partij een kandidaat leveren die zich (relatief) in het midden van het politieke spectrum begeeft. Bepaalde staten zijn bij verkiezingen standaard voor democratische of republikeinse kandidaten, maar in de zogeheten swing-states maakt de kandidaat het verschil. Is hij te uitgesproken conservatief, of juist te links, dan zal de middenkandidaat de meeste stemmen winnen.
That’s politics, en dat is waarom Amerikaanse kandidaten hun standpunten regelmatig nuanceren of juist aanscherpen. Clinton en Bush zijn typische middenkandidaten van het establishment: degelijk, saai, alles voorgekookt.
Gelukkig zijn er de kandidaten die zich van de politieke logica niets aantrekken. Ter democratische zijde gaat het om Bernie Sanders, een 73-jarige senator die zich als ‘socialist’ presenteert, wat in de kapitalistisch VS ongeveer hetzelfde is als in linkse kringen stellen dat Geert Wilders ‘wel een punt heeft’. Sanders wil bijvoorbeeld dat de allerrijksten 90 procent belasting gaan betalen (wat hier al ondenkbaar is). Multimiljardair Donald Trump is de schrik aan republikeinse zijde. Een kleine greep uit het Trumpnieuws: hij trok de Amerikaanse nationaliteit van Barack Obama in twijfel (wat er uiteindelijk toe leidde dat het geboortebewijs van de Amerikaanse president op internet werd gezet door het Witte Huis), en bekritiseerde de status van oorlogsheld van partijgenoot John McCain omdat hij ‘alleen gevangen had gezeten’.
De ‘gekkies’ zijn absoluut een factor van belang. Trump is op dit moment de kandidaat die het hoogst scoort in de polls voor de republikeinse kandidaten. Dat komt mede doordat er maar liefst 16 kandidaten zijn en de rest veel meer op elkaar lijkt: op het moment dat er kandidaten gaan afvallen zullen de overgebleven kandidaten daar meer van profiteren dan Trump – maar toch. De man die de toupet weer op de kaart heeft gezet, zegt wat hij vindt – met name op het gebied van migratie – en zet zich af tegen de gevestigde orde. Kortom: hij is de Amerikaanse Fortuyn, zoals zelfs de Volkskrant vanochtend beweerde. De bejaarde ex-hippie Sanders trekt volle zalen met zijn uitgesproken verhaal en de polls tonen aan dat hij het Clinton moeilijk kan maken in Iowa en New Hampshire, belangrijke voorverkiezingsstaten. Team Hillary maakt zich dusdanig zorgen dat het heeft aangegeven die staten mogelijk niet te zullen winnen.
Op het moment dat één van de twee de voorverkiezingen wint en zich de republikeinse/democratische kandidaat mag noemen, is de strijd om Obama’s opvolging beslecht. Clinton versus Trump wordt een glansrijke overwinning voor Hillary. Trump doet het weliswaar goed bij (een deel van) de Republikeinen, maar zal geen democraten of twijfelende independents over de streep trekken. Voor Sanders versus Bush geldt hetzelfde, maar dan omgekeerd. Hoewel de kans groot is dat het wel losloopt met Trump en Sanders, geven de twee in ieder geval kleur aan de verkiezingsstrijd. En hoewel bijvoorbeeld Trump wordt weggehoond door de journalistieke goegemeente (The Huffington Post zet nieuws over zijn campagne in de entertainment-sectie, “you’ll find it next to our stories on the Kardashians”), zijn ze stiekem maar wat blij dat ze over de rellen rond hun persoon kunnen schrijven. En wij smullen mee.
