Spring naar de content

De logische Griekse verkiezingen en het gereutel van Sybrand Buma

Sybrand Buma voelt zich op z’n Grieks genomen. Een dag nadat Nederland en andere landen akkoord zijn gegaan met het derde steunpakket schrijft Tsipras nieuwe verkiezingen uit, ‘ongekend’ volgens de CDA-leider. “Het geld is nog niet koud binnen of hij schrijft al nieuwe verkiezingen uit!” reutelde de christendemocraat bij  BNR. Maar had de Griekse premier wel een andere keus? Die vraag beslaat twee subvragen. Eén: is Tsipras genoodzaakt nieuwe verkiezingen uit te schrijven? En twee: indien ja, wat is de beste timing?

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Edwin van Sas

Om met de eerste te beginnen: nieuwe verkiezingen leken onvermijdelijk. Bij de stemming in het Griekse parlement over het steunpakket bleek zijn achterban verdeeld. Bijna 30 procent van de Syriza-fractie stemde tegen het door Tsipras onderhandelde akkoord. Het pakket kwam louter door het parlement vanwege steun van de oppositie – Tsipras’ vermeende tegenstrevers dus.

Wanneer je als partijleider op zo’n vitaal onderwerp door een groot deel van je eigen partij wordt afgeserveerd staat je positie ter discussie, it’s as simple as that. Als woensdag niet één (Joost Taverne) maar twaalf VVD-parlementariërs tegen het akkoord hadden gestemd had Rutte waarschijnlijk moeten aftreden en nieuwe verkiezingen moeten uitschrijven – ondanks dat steun van de Tweede Kamer formeel niet eens nodig was. Als zijn akkoord door zijn eigen partij niet zou worden geaccepteerd zou hij niet kunnen aanblijven. Tsipras kon het op een vertrouwensstemming laten aankomen of direct voor nieuwe verkiezingen gaan. De eerste optie had het proces naar alle waarschijnlijkheid enkel vertraagd, waarover meer onder punt twee. Bovendien is het niet onlogisch om nieuwe verkiezingen uit te schrijven als je precies het tegenovergestelde doet van wat je een paar maanden eerder hebt beloofd. Syriza won de verkiezingen met de belofte dat de door Europa opgelegde bezuinigingen zouden stoppen, nu wacht de Grieken juist nieuwe bezuinigingsmaatregelen. Rutte heeft de ballen niet om na zulk kiezersbedrog (‘geen cent naar de Grieken’) toe te geven dat hij de boel heeft voorgelogen, laat staan nieuwe verkiezingen uit te schrijven – Tsipras durft die verantwoordelijkheid wel te nemen.

Dan de timing. Laten we eerst vaststellen dat de geveinsde verbazing van Buma over het uitschrijven van verkiezingen van Buma gespeeld is, want vroeg of laat zou het toch gebeuren. Waarom doet Tsipras het nu, terwijl het proces daardoor weer (minimaal) een maand vertraging oploopt? Feit is dat die vertraging, nu of later, niet korter of langer wordt. Het is in het belang van Tsipras én Nederland (de deal is immers gesloten) om hem in het zadel te houden zodat hij zijn akkoord ook kan uitvoeren. Snelle verkiezingen lijken dan het meest gunstig: Tsipras staat er in de peilingen nu nog goed op. Het is de vraag hoe dat zal zijn als de Griekse bevolking over een tijdje de bezuinigingen gaat voelen. Bovendien kunnen de partijdissidenten van Syriza zich snel afscheiden, waardoor er weer rust in de partij komt. Ook kan er eventueel een andere coalitiepartner gevonden worden voor de huidige rechts-nationalistische club. De belangrijkste oppositiepartij Nea Demokratia heeft op dit moment ook geen echte leider, nadat Samaras onlangs is opgestapt. Als verkiezingen noodzakelijk zijn, en die vraag lijkt instemmend te moeten worden beantwoord, is dit het beste moment.

Buma’s stoere tegenstem en demagogisch gebabbel past het CDA niet, zoals ook oud-premier Dries van Agt al constateerde.