De noodzaak van hiv-preventiemiddelen in het basispakket
Bij aids en hiv denken we snel aan Afrika en nog steeds zijn in dat continent de meeste mensen die hiv hebben. Maar ook dichterbij huis zijn schrikwekkendere cijfers te zien. In Oekraïne en Rusland is het aantal de afgelopen jaren flink toegenomen. En in Nederland is preventiemiddel Pre-Expositie Profylaxe (PrEP) onbetaalbaar. Alles wat u moet weten over hiv en aids op Wereldaidsdag.
Bijna 23 duizend mensen hebben naar schatting hiv in Nederland. Volgens Anna Nijsters van het Aidsfonds heeft 11 procent daarvan geen idee dat die besmet is. “En dat zijn de mensen die het virus verspreiden.” Zij vindt het belangrijk dat naast voorlichting en het gebruik van condooms hiv-preventiemiddelen betaalbaar moet worden.
820 diagnoses in 2016
Ieder jaar neemt het aantal hiv-diagnoses in Nederland af, maar volgens Nijsters gaat dat te langzaam. “Dat is voor een land met zo’n goede gezondheidszorg opvallend. PrEP — dat pas een jaar verkrijgbaar is in ons land — moet betaalbaar worden voor mensen die risico lopen.” Als je iedere dag PrEP slikt om zo goed mogelijk beschermd te zijn betaal je ongeveer 550 euro per maand.
“Nederland heeft ontzettend veel bereikt en heeft een consequent beleid gevoerd om de hiv-epidemie aan te pakken door samen met risicogroepen na te denken over oplossingen.” Die oplossingen zijn onder meer schone naalden uitdelen, sekswerkers regelmatig testen en campagnes voeren om mensen aan te sporen zich te laten testen. “En toch zijn er in 2016 weer 820 mensen gediagnostiseerd op hiv.”
In juli 2016 is het medicijn Truvada (PrEP) geregistreerd als hiv-preventiemiddel in heel Europa door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Die reguleert de toelating van nieuwe medicijnen in de Europese Unie.
In de hele Europese Unie is Truvada beschikbaar, en in sommige landen zoals Frankrijk en België wordt het vergoed voor risicogroepen.
Rusland en Oekraïne
Waar homoseksualiteit nog altijd een taboe is, is in Rusland en Oekraïne. Sterker nog, sinds 2010 is in Oost-Europa het aantal hiv-diagnoses met 60 procent gestegen.
“Rusland en Oekraïne worden zelfs gezien als een nieuwe brandhaard waar de epidemie dramatisch groeit,” zegt Nijsters. “Homoseksuelen worden daar gediscrimineerd en in Rusland is onder Poetin een wet uitgevaardigd die verbiedt informatie te geven over homoseksualiteit. Dat heeft directe gevolgen.” In 2013 is er in Rusland een wet aangenomen, die bepaalt dat het praten over homoseksualiteit met minderjarigen erbij strafbaar is.
“Mensen die drugs gebruiken met naalden worden gezien als criminelen in die landen. Die krijgen in Oekraïne en Rusland geen zorg of begeleiding,” zegt Nijsters. Oekraïne heeft de snelst groeiende aidsepidemie van Europa. Op dit moment hebben 240 duizend Oekraïners hiv waarvan de helft vrouw is. Mensen die hiv hebben worden in Oost-Europa vaak gediscrimineerd. Testen en behandelingen zijn er niet vanzelfsprekend. Zo kan aids vanuit een geconcentreerde groep exploderen tot een algemene epidemie onder de hele bevolking.
In Nederland doen we het goed op het gebied van preventie, maar volgens Nijsters moet PrEP betaalbaar worden om een flinke afname in diagnoses te zien. Maar het kan dus altijd slechter.
