Rambam-uitzending toont vooral zwakke bemoeizucht
De laatste jaren zijn behoorlijk tumultueus verlopen voor Neerlands studentenverenigingen. Na een reeks voorvallen tijdens met name ontgroeningen en de daaropvolgende negatieve publiciteit ligt deze subcultuur onder een vergrootglas. Het bracht BNNVARA’s Rambam op het idee om een groep millennials met carrièrezucht te verzamelen en te infiltreren tijdens de ontgroeningen van afgelopen jaar.
De uitzending doet stof opwaaien en Rambam krijgt inmiddels de nodige kritiek te verduren. Ook onder corpsleden blijkt na wat rondvraag vooral verontwaardiging te heersen.
Dun bewijsmateriaal
De reden van het onderzoek, zo vertellen de makers van Rambam in de uitzending, is de belofte van de corpora om de ontgroeningen te verbeteren: veiliger en zonder excessen. Natuurlijk een uitstekende motivatie. Belofte maakt immers schuld.
Of de voorvallen die in de uitzending aan bod komen allemaal überhaupt noemenswaardige incidenten zijn, valt echter te betwisten. Duidelijk is wel dat de corpora zich niet altijd aan hun eigen voorschriften houden. Toch is het opvallend dat de uitzending zo weinig toont en na uitgebreid onderzoek amper serieuze incidenten kan benoemen. Het resultaat is daarom allesbehalve indrukwekkend.
In De Wereld Draait Door vertelt Anniek de Bas — de ‘kutfeut’ die de ontgroening van UVSV probeerde door te komen – onder andere: “Ik voelde me eigenlijk al vrij snel geen mens meer, maar meer een soort slaaf. Je mag niet naar de wc wanneer je wilt, je krijgt geen drinken wanneer je wilt.”
De tekst gaat hieronder verder.
Ook deze uitspraak draagt niet bepaald bij aan de kwaliteit van het resultaat. De Bas klinkt vooral wat kleinzerig. Een paar uur niet drinken of naar de wc is niet bepaald excessief.
Maar schrijnend is vooral de scène waarin een sterk kroegverhaal wordt gepresenteerd als ware anekdote. Op een Gronings terras vertelt een jongen aan presentator Lars Gierveld over een vriend wiens knieschijven kapot zouden zijn gemaakt tijdens een ontgroening. Onbewijsbare dronkenmanspraat, natuurlijk. Toch wordt het uitgezonden.
UVSV weerlegt de aantijgingen
Na het zien van de beelden verbreekt de Erasmus Universiteit de banden met het RSC/RVSV (Rotterdamsch Studenten Corps / Rotterdamsche Vrouwelijke Studenten Vereeniging) en schorten de Universiteit Utrecht en de Hogeschool van Utrecht alle beurzen en subsidies voor de UVSV (Utrechtsche Vrouwelijke Studenten Vereeniging) per direct op. Ook worden de verenigingen voorlopig niet meer uitgenodigd bij de academische plechtigheden op de universiteiten.
Alexandra Kist en Fine Westermann, Praeses, vice-Praeses van UVSV, waren gisterenavond (11 december, red.) samen met een aspirantlid te gast in Jinek. Moeiteloos weten zij twee van de drie aantijgingen te weerleggen. Het meest opzienbarende voorval — er zou een inhaler zijn afgepakt van een meisjes met astma — blijkt onwaar. Het betreffende aspirant-lid vertelt: “Ze (RamBam, red.) beweren dat mijn astmamedicijnen zijn weggegooid en dat is gewoon niet waar. Ronduit belachelijk.”
De tekst gaat hieronder verder. De hele uitzending van Jinek is hier te bekijken.
#rambam toont misstanden aan bij de ontgroening bij #uvsv. Maar volgens Bente klopt het verhaal niet. “Mijn astma-medicijnen zaten in mijn tas.
Ze waren niet weggegooid tijdens de ontgroening zoals werd beweerd.” #Jinek pic.twitter.com/IFjY5H7RLA— Jinek (@JinekLive) January 11, 2018
De medicijnen zaten in een tas die het aspirantlid niet altijd bij zich mocht dragen. De inhaler werd dus niet bewust afgepakt. Sterker nog, zo verzekert zij, er werd haar gezegd: “Als je echt last krijgt, kunnen we je altijd naar de dokter brengen.”
Dit werd door Rambam niet getoond.
Eerder openbaarde ook Quote al dat de uitzending onjuiste informatie bevat. Een betrokken aspirantlid vertelt: “Ik heb zelf meegedaan aan de introductieperiode en zou graag mijn verhaal willen doen om een paar onjuistheden recht te zetten die met name over mij gaan.”
KGB
Rambam is er maar matig is geslaagd om een geloofwaardig onderzoek te presenteren. En dat is kwalijk. Even kwalijk als de KGB-achtige wijze waarop het programma infiltreert om de gang van zaken binnen de corpora aan het publiek te tonen. De methode, waarop al eerder kritiek werd geuit, verraadt een zeer totalitaire neiging.
Iedereen mag stiekem worden gecontroleerd. Iedereen moet stiekem kunnen worden gecontroleerd. Bovendien moet daar openbaar verslag van worden gedaan. Inclusief feitelijke onjuistheden, nota bene.
Maar wat vinden de corpora echt?
Quote-hoofdredacteur Sander Schimmelpenninck opperde in DWDD terecht dat mensen zichzelf te serieus nemen. Volgens hem zouden de corpora daarom strenger moeten selecteren op basis van talent en ambitie. Hoewel zijn voorstel het overdenken waard is, zouden de corpora er wellicht nog beter aan doen om de rug te rechten.
Een aantal beschuldigingen zijn zeer sterk weerlegd, maar lang niet alle. Het rechten van de rug betekent geen valse beloften maken om de universiteiten, media en maatschappelijke klaagliederen tegemoet te komen. De corpora vormen een zelfstandige subcultuur waar universiteiten en jongeren zich aan kunnen verbinden. Of niet.
Er mag best een openbare discussie ontstaan. Wat vinden de verenigingen echt van de bemoeienis? Wat vinden zij excessen? In ieder geval hoeven zij zich niet te schamen voor een minder betuttelende opstelling dan de massa hen nu oplegt.
Financieel zal een dergelijke houding de verenigingen niet direct schaden. Die tienduizend euro aan subsidies die een vereniging als UVSV nu misloopt, is een druppel op een gloeiende plaat. Via het bedrijfsleven en oud-leden komt genoeg binnen.
De hele uitzending van Rambam is hier te bekijken.
