Meer of minder PostNL?
Van postwaakhond Autoriteit Consument en Markt ACM mogen de tarieven voor postzegels met maximaal 14,2 procent omhoog. Een zegel kost nu 83 eurocent, in 2019 wordt dit hoogstens 95 cent. Daarnaast verdwijnt meer dan de helft van de Nederlandse brievenbussen. Wat zegt dit over het postklimaat en over PostNL?
Laten we beginnen bij de consument, de veroorzaker van de prijsstijgingen. Of, beter gezegd: de consument die er niet meer is. De hoeveelheid gewone verstuurde poststukken daalde in 2017 met 15 procent. De hoeveelheid verstuurde post daalde nog sneller dan in de jaren daarvoor, toen de krimp 10 procent per jaar bedroeg. In 2016 deed de postconsument nog 196 miljoen poststukken op de bus.
Staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat wil PostNL daarom meer mogelijkheden geven om samen te werken. Zelfs met concurrent Sandd. “Concurrentie in zo’n krimpende markt heeft eigenlijk tot gevolg dat er twee of drie postbodes door de straat lopen met een steeds legere postzak,” stelt ze. Op den duur zouden beide ondernemingen bijvoorbeeld met dezelfde postbodes kunnen werken. Ietwat gek voor een veredeld staatsbedrijf – want dat was, is en blijft PostNL. De wet zou ervoor moeten worden aangepast. Samenwerken met de concurrent is namelijk tot op heden niet mogelijk.
Minder post, minder bussen
Logischerwijs verdwijnen zonder brieven ook de brievenbussen. Een grove greep uit lokale media leidt ons langs 307 minder brievenbussen in Gelderland, 350 brievenbussen minder in Utrecht, 70 minder in alleen het Westland en 121 minder in de stad Den Haag. En dan hebben we het alleen over dit jaar.
In totaal verdwijnen zo’n 10.000 van de 19.000 brievenbussen. De grote oranje bakken worden volgens PostNL nog maar weinig gebruikt. Met een halvering ervan denkt het postbedrijf nog altijd genoeg dekking over het land te hebben.
Bij verzorgingstehuizen worden geen bussen weggehaald en verlaagde brievenbussen voor rolstoelgebruikers blijven ook staan. Kwalijk, vindt de politiek. In Gorinchem zouden wel degelijk bussen worden weggehaald die vooral door senioren worden gebruikt.
Kosten brievenbus
Als we naar de kosten kijken, valt het opdoeken van de bussen te verklaren. Ritten voor pakweg drie poststukken per bus zijn niet rendabel. Ook niet voor PostNL. U snapt dat al die extra te rijden kilometers langs lege postbussen méér geld kosten dan opleveren. PostNL kiest er liever voor om volle bussen te legen.
In het Zeeuwse dorpje Axel sprong raadslid Jos van Ginneken twee jaar geleden om die reden in de bres. Ook daar zouden postbussen verdwijnen – in dit geval bedrijfspostbussen. Van Ginneken ging er zelf op uit met een postbus. Kosten van een bus voor een ondernemer: 185 euro per jaar exclusief btw, plus een eenmalig starttarief van 39 euro. Talloze ritjes naar de brievenbus zouden immers duurder zijn. Maar zijn actie was vooral ludiek bedoeld. De realiteit is anders. Simpel: de postbussen verdwijnen. Overal.
Minder post, duurdere zegels
Minder post, minder bussen – hoe boos dat de plaatselijke burger ook maakt. En duurdere postzegels. Voor een bedrijf dat rendabel tracht te zijn, is het allemaal zo gek niet. Praktisch voor de oudere bewoners in ons land zijn de maatregelen allerminst.
Na de aankondiging van de postwaakhond om de prijzen te laten stijgen, valt de landelijke politiek over PostNL. De PVV vindt dat ‘oudere mensjes worden gepakt’. Zij zouden worden ‘genaaid’ omdat ze ‘geen cent te makken hebben, terwijl postbussen en servicepunten verdwijnen, en zegels duurder worden’.
Ook het CDA en D66 zijn kritisch. De VVD vindt het – gezien de lopende discussie over de toekomst van de postmarkt – ‘voorbarig en een tikkeltje opportunistisch’ om de prijzen nu met ruim 14 procent de verhogen.
Verdubbeling
Of PostNL daadwerkelijk gebruikmaakt van de geste van de ACM, blijkt pas dit najaar. Feit is wel dat de verhoging elk jaar maar iets lager uitkomt dan wat de postwaakhond toestaat. Conclusie: volgend jaar betaalt u een kleine euro om een brief op de post te doen. Ter illustratie: zes jaar geleden betaalden we 50 cent voor een postzegel.
Een woordvoerder van PostNL zegt tegen het Algemeen Dagblad dat de prijs voor een postzegel niet noodzakelijkerwijs met 12 cent stijgt. “Er zijn meerdere tarieven voor onze diensten, we gebruiken een gemiddelde voor de prijsverhoging.”
Na het zomerreces wil de Tweede Kamer met staatssecretaris Keijzer debatteren over de postmarkt.
Minder brievenbussen, duurdere zegels en wetgeving die moet worden aangepast om PostNL (en de postmarkt) van de ondergang te redden. Vervelend voor de veelal oudere gebruikers van de zegels, bovenal een kwestie van dood of de gladiolen.
