Dubbele pet Yvon slechts topje van ijsberg
Zodra Lubach er een parodie aan heeft gewijd, is het echt: de immer zo smetteloze Yvon Jaspers – heel knap, als je bedenkt dat we haar vooral kennen van beelden waarin ze door de drek banjert – wordt door de media op het matje geroepen voor haar dubbele boerenpet. Naast haar lucratieve baantje als presentatrice van de ons allen bekende agrarische datingshow, blijkt de vijfvoudig winnares van de Zilveren Televizier-ster ook bij te klussen bij veevoermultinational For Farmers. Of die twee melkkoeien van Yvon elkaar niet in de weg lopen? Daar piekert heel Nederland zich nu suf over. KRO-NCRV ligt er in elk geval niet wakker van: de omroep laat in weten bekend te zijn met Yvons nevenwerkzaamheden, en geeft aan dat die prima passen binnen haar imago. De enige overeenkomst die de omroep tussen deze twee cash cows ziet, is het feit dat ze allebei iets te maken hebben met de agrarische sector.
We hoeven het niet gek te vinden dat Jaspers’ omroep ontkent dat aan deze zaak een luchtje zit: welke werkgever zou het wel vervelend vinden als haar bestbetaalde werknemer ook op andere plekken haar gezicht laat zien? For Farmers heeft niet alleen profijt van Jaspers’ verschijning op televisie, andersom geldt dat natuurlijk net zo goed: dankzij haar goede band met de grootste veevoerfabrikant van West-Europa heeft Yvon er meteen ook een trouwe achterban aan kijkers bij.
Jaspers niet de enige met dubbelrol
Yvon is niet de eerste die in opspraak komt vanwege zo’n dubbelrol. Zo werd KRO-journalist Fons de Poel ontslagen bij het actualiteitenprogramma Brandpunt toen bleek dat hij bij ABN Amro had bijgeklust door een congres over de Miljoenennota te leiden. Ook toen kwam de omroep in kwestie er niet openlijk voor uit dit geschnabbel als probleem te zien; wel werd De Poel toevallig een paar dagen later uit zijn functie ontheven omdat hij tijdens een Brandpunt-uitzending over dezelfde bank GroenLinkser Jesse Klaver had uitgemaakt voor ‘snotneus’. Riekt toch een beetje naar belangenverstrengeling, zou je zeggen. Kort daarna presenteerde KRO-NCRV haar lieftallige medewerkers bovendien strengere richtlijnen voor nevenfuncties en -werkzaamheden.
De overheid besloot al in 2004 geen journalisten meer in te huren voor dit soort klussen. Jammer genoeg lukte het het Rijk niet helemaal om zich daaraan te houden: alleen al tussen de start van 2010 en begin 2015 werden minimaal 39 journalisten door ministeries ingehuurd voor opdrachten. Het ging met name om presentatoren van de publieke omroep, waaronder Liesbeth Staats van de toenmalige KRO, Rob Trip van de NOS, en Twan Huys van de NTR.
Huys mag niet gefilmd worden
Die laatste is nog zo’n interessant bijklusgevalletje – met als subtiel verschil dat Twan altijd contractueel laat vastleggen dat hij onder geen enkele voorwaarde gefotografeerd of gefilmd mag worden tijdens zijn nevenwerkzaamheden, zo zocht online journalistiek platform Follow the Money uit. Huys – voormalig Verenigde Staten-correspondent bij de NOS, gezicht van Nieuwsuur, presentator van interviewprogramma College Tour, graag geziene gast bij De Wereld Draait Door zodra het woord ‘Amerika’ dreigt te vallen – verdiende wel vaker een prettig zakcentje bij, onder meer als spreker bij Randstad en de Eindhovense ontwikkelingsmaatschappij Brainport Development. Ook hij kluste hij, net als De Poel, bij als dagvoorzitter, in Huys’ geval op een congres met megabedrijven als Shell en Tesla.
Hoe gek kunnen we het vinden dat mensen die het met hun gezicht op televisie komen tot hun carrière gemaakt hebben gevraagd worden hun bekende kop in te zetten voor andersoortige werkzaamheden? Wat is het verschil tussen rapper Ali B die op afroep zijn hoofd laat zien tijdens een jaarlijkse ledenavond van de Rabobank – de zogenaamde connectie was dat beide partijen gevoed worden door de ‘bezieling om een bijdrage te leveren’ – en Yvon die zowel agrarische televisieprogramma’s maakt als bijklust bij For Farmers?
De casus-Yvon is nu de zondebok waarop we onze pijlen richten, terwijl we eerder angstig zijn voor de ijsberg waarvan dit incident het topje is: de horrorgedachte dat we zelfs Nederlandse mediaberichten niet kunnen vertrouwen op hun integriteit. Naar het deel dat zich onder water bevindt, durven we niet eens te gissen. Wat bijvoorbeeld te denken van de boekenrecensent die een auteur ophemelt die toevallig door zijn echtgenote als redacteur bij het schrijfproces is begeleid? Van publieke figuren die in interviews terloops reclame maken voor de ondernemingen van hun vrienden en familieleden? Van de oliebollenbakker die de hoofdprijs van Nederland wint terwijl zijn broer in de jury zat? Het gebeurt onder onze ogen, en tegelijkertijd voelen we ons bedot. Yvons tweeverdienerschap bevestigt daarom nog eens fijntjes wat we al zouden moeten weten: zelfs de ogenschijnlijk onschuldigste mediabronnen zijn nooit neutraal.
