Gert Jan Hox, de tamelijk verse mediadirecteur van BNNVARA gooit in het AD de knuppel in het hoenderhok: de dreigende salarisverlaging van Matthijs van Nieuwkerk dient ongedaan te worden gemaakt. Gebeurt dat niet, dan is de kans groot dat de succesvolle presentator van DWDD het bij de publieke omroep voor gezien houdt.

Matthijs van Nieuwkerk doet het niet voor een ministerssalaris van 192.000 euro, want in de ‘markt’ kan het ongekende televisietalent véél meer verdienen. Misschien wel een miljoen. RTL en SBS, Van Nieuwkerk kan er zo naar toe. En dat moet ten koste van alles voorkomen worden, zo luidt de boodschap, die klinkt uit het hoofdkantoor van BNNVARA.

Sterker nog, Matthijs levert volgens de voormalige arbeidersomroep een enorme bijdrage aan de ‘schatkist’. Zijn programma’s worden dermate goed bekeken, dat er zoveel geld wordt verdiend met reclameblokken, dat Van Nieuwkerk in twee weken z’n riante salaris van bijna 4 ton heeft terug verdiend, aldus Gert Jan Hox.

Het is de redenering van een mediadirecteur bij Talpa. Kosten en baten worden in een spreadsheet gezet en op basis daarvan bepaal je hoeveel een presentator waard is. Zo gaat dat in de ‘markt’ waar Gert Jan Hox aan refereert. Maar is het ook het gedachtengoed waarmee een directeur van BNNVARA zich zou moeten profileren?

Het antwoord is nee. Argumenten gebaseerd op marktprincipes in een commerciële mediaomgeving staan heel ver af van de evolutie van het denken over topsalarissen van publieke omroep medewerkers in de samenleving. De afgelopen tien jaar is er brede maatschappelijke consensus ontstaan over de vraag wat een publieke topfunctionaris mag verdienen. En de resultaten van dat denken zijn neergelegd in de Wet Normering Topinkomens (WNT).

Daaruit vloeit voort dat zélfs Matthijs van Nieuwkerk binnenkort niet meer mag verdienen dan de minister-president. Daar hoef je het als directeur van BNNVARA niet mee eens te zijn, maar grote vraag is wel wat je beoogt met het ter discussie stellen van deze wettelijke kaders op het moment dat eigenlijk iedereen in de samenleving daarover zegt: “Het is goed.”

De reacties op het pleidooi van BNNVARA voor een hoger salaris voor de ster van DWDD zijn dan ook niet mals. Meest gehoord op Twitter: “Dan gaat Matthijs toch lekker.”

Het “bankenargument”: als we hem niet meer betalen dan gaat hij ergens anders werken. Hierop past volgens mij dan ook de zelfde reactie als richting banken: dan gaat hij maar ergens anders werken. Juist dit argument van juist de VARA is best opmerkelijk https://t.co/RJ2GkbpM0T

— Eric van der Burg (@ericvanderburg) May 2, 2019

En ook Kamerleden van alle grote fracties haastten zich hun verontwaardiging uit te spreken over het schatkistverhaal van mediadirecteur Hox. Zelfs minister Arie Slob van Media wil niets van het voorstel van BNNVARA weten en neemt nadrukkelijk afstand van de uitspraken van de mediadirecteur.

Minister Arie Slob van Media wil niets van het voorstel van BNNVARA weten en neemt nadrukkelijk afstand

Get Jan Hox was tot voor kort inderdaad directeur bij Talpa. Hij is gewend om te denken in termen van kosten en baten. Politieke sensitiviteit behoort weliswaar tot de kerncompetenties in zijn nieuwe rol als aanvoerder van een publiek gefinancierde instelling, maar zijn referentiekader als ‘commerciële jongen’ is nu eenmaal anders en vanuit dat perspectief moet deze enorme faux pas hem misschien worden vergeven.

Anders ligt dat voor het hoofd maatschappelijke antenne van BNNVARA, de eveneens kakelverse algemeen directeur van deze omroep, Karin van Gilst. Als voormalig zakelijk directeur van het Stedelijk Museum weet zij als geen ander dat het besturen van een publieke instelling echt iets anders is dan het runnen van een commerciële afdeling van Talpa. Vraag is daarom of zij als eindverantwoordelijke voor de politieke diplomatie van BNNVARA wist van het interview dat haar collega Hox gaf over het salaris van Matthijs.

Zeker omdat de timing niet veel beroerder kan. Op dit moment– as we speak –legt minister Arie Slob de laatste hand aan zijn visie op de toekomst van publieke omroepen als BNNVARA en vindt de finale afstemming plaats met de coalitie over de exacte tekst van zijn brief aan het parlement. Niet ideaal dus om juist op zo’n moment de politiek tegen je in het harnas te jagen, zoals Hox vandaag doet met zijn pleidooi voor een uitzondering op de wet voor Matthijs.

Niet ideaal dus om juist op dit moment de politiek tegen je in het harnas te jagen

Kortom: was algemeen directeur Karin van Gilst op de hoogte? Het antwoord komt van de woordvoerder van de omroep: De uitspraken van Hox zijn tevens ‘de mening van het bestuur’ van BNNVARA. 

Geen ongelukje dus, maar een weloverwogen actie van BNNVARA om op dit moment de WNT ter discussie te stellen. En dat is even raadselachtig als schadelijk voor de publieke omroep als geheel, die eerder behoefte heeft aan méér steun uit de samenleving dan minder. Onbegrijpelijk wat hier gebeurt.

Volg Ton F. van Dijk ook op Twitter: @tonfvandijk