Spring naar de content
bron: freddy en sylvia (mafs)

Married at First Sight: een mislukt wetenschappelijk experiment

Vandaag op onze zeepkist: psycholoog dr. Vittorio Busato vindt het misleidend en verwerpelijk dat het populaire televisieprogramma Married at First Sight (RTL) een ‘wetenschappelijk experiment’ wordt genoemd. “Zo wordt er in de wetenschap niet met mensen omgegaan; geen ethische toetsingscommissie die zo’n uithuwelijkingsexperiment zal goedkeuren.”

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: De Redactie

“Nooit gedacht ooit door de wetenschap gematched te worden.” Dat biecht Sylvia (58) presentator Carlo Boszhard op, luttele minuten voordat ze met Freddy (69) het huwelijksbootje instapt. Beiden nemen deel aan het RTL4-programma Married at First Sight. Daarin geven wildvreemden elkaar het jawoord – voor de wet, in bijzijn van intimi, nadat ze elkaar op die mooiste dag in hun leven voor het eerst hebben ontmoet. Van de naar verluidt zo’n duizend ingeschreven vrijgezellen zouden Sylvia en Freddy op basis van ‘uitgebreid wetenschappelijk onderzoek’ voor elkaar bestemd zijn – net als vijf andere stellen.

Dat concludeerden althans drie aan het programma verbonden ‘experts’: sociaal psycholoog Tila Pronk, gedragspsycholoog/coach Pablo Bakarbessy en psycholoog/seksuoloog Eveline Stallaart. Bij de zes uitverkoren koppels stelden deze geleerden ‘een zeer hoge matchingscore’ vast, die een uitstekende basis zou zijn voor ‘een lang en gelukkig huwelijk’. Zoals Stallaart de score van liefst 76% voor Sylvia en Freddy wetenschappelijk toelichtte: “Sylvia is op zoek naar een teddybeer en dat is Freddy zeker.”

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

Het gebrek aan openheid illustreert vooral ook dat de wetenschappelijke pretenties van dit ‘doorontwikkelde’ programma met een paar zakken zout moeten worden genomen

Hoe die score precies tot stand komt, is onduidelijk. Pronk, die als enige expert gepromoveerd is en aan Tilburg University werkt, omschreef de ongeveer anderhalf uur durende matchtest eerder in Algemeen Dagblad als een “complex meetinstrument” dat uitgebreid zou kijken naar “factoren als relatieverleden, voorkeuren, wensen, waar die persoon in het leven staat en op wat voor types iemand valt”. Op een mailverzoek een aantal vragen te beantwoorden, kreeg ik van Pronk helaas geen jawoord. Graag had ik, als collega-psycholoog, de naam van dat complexe meetinstrument gehoord en wat basale informatie gekregen over wijze van afname, soort vragen en berekening van die matchingscore. Evenmin kwam ik iets te weten over de betrouwbaarheid, validiteit en normering van de test. Maar bovenal was ik nieuwsgierig naar het wetenschappelijk onderzoek over de voorspellende waarde van die matchingscore voor mensen die elkaar op het eerste gezicht eeuwige trouw beloven – helaas, ook een referentie uit de vakpers kon er niet vanaf.

Wel mailde Cindy Wildeboer-Peters, gedelegeerd producent bij ITV Studios Netherlands, dat ze het ‘contact’ van Pronk met mij overnam: “Married at First Sight is een programma dat inmiddels zes seizoenen te zien is. Zeker in de beginjaren is in het programma te zien geweest hoe het biologische en psychologische onderzoek werd uitgevoerd dat de experts aan de voorkant doen om de aanmelders te analyseren. Inmiddels is dat traject (internationaal) doorontwikkeld en regelmatig aangepast en aangescherpt. Wij zien geen belang of nut om de door u gevraagde informatie te delen of bekend te maken.”

Opmerkelijk dat dr. Pronk, die met de verkrijging van haar doctorsgraad ooit heeft beloofd zich te houden aan (on)geschreven principes van goed wetenschappelijk onderzoek en zich te onthouden van handelingen of gedragingen die indruisen tegen de wetenschappelijke integriteit, die vragen blijkbaar niet mag beantwoorden. Dat gebrek aan openheid illustreert vooral ook dat de wetenschappelijke pretenties van dit ‘doorontwikkelde’ programma met een paar zakken zout moeten worden genomen.

Zo wordt er in de wetenschap niet met mensen omgegaan; geen ethische toetsingscommissie die zo’n uithuwelijkingsexperiment zal goedkeuren

Kandidaten kiezen er zelf voor om mee te doen aan een format dat het huwelijk vulgariseert. Zij weten ook dat de kans zo goed als nihil is dat ze zo de liefde van hun leven zullen vinden; geen enkel stel is over de vijf seizoenen van Married At First Sight heen – op een toevalstreffer na – getrouwd gebleven. In dit zesde seizoen leken zowaar twee stellen hun jawoord te bestendigen, zoals de laatste uitzending (23 februari) suggereerde, onder wie Sylvia en Freddy. Maar die aflevering bleek vier maanden geleden opgenomen; in de aansluitende RTL-uitzending bij Jinek vertelden de twee dat ze inmiddels zijn gescheiden. Maar dat zogenaamde experts deelnemers wijs blijven maken dat ze ‘een wetenschappelijk verantwoorde keuze’ maken, is misleidend en verwerpelijk. Er bestaat geen enkel peer-reviewed onderzoek dat aantoont dat mensen zo zijn te matchen dat ze elkaar op het eerste gezicht een wettelijk jawoord geven, betoogde ik eerder in de Volkskrant. En dat is niet verwonderlijk. Zo wordt er in de wetenschap niet met mensen omgegaan; geen ethische toetsingscommissie die zo’n uithuwelijkingsexperiment zal goedkeuren.

Married at First Sight trekt internationaal hoge kijkcijfers. Het als ‘wetenschappelijk experiment’ gepresenteerde format is mislukt en staat haaks op waar discrete, integere en open wetenschap voor staat. Hoog tijd dat in alle landen waar dit televisieprogramma wordt uitgezonden beroepsverenigingen en universiteiten eindelijk eens optreden tegen ingehuurde psychologen die zogenaamd in naam der wetenschap menen mensen tot zo’n wanhoopsdaad te mogen motiveren.

Dr. Vittorio Busato is psycholoog, auteur en journalist. 

Heeft u ook een actueel opinieartikel geschreven dat u graag bij een groot publiek onder de aandacht wilt brengen? Mail het stuk (maximaal 500 woorden) dan o.v.v. Zeepkist naar [email protected]. De beste stukken plaatsen we op onze website.