Spring naar de content
bron: pexels

Niet een virus, maar een verzwakt immuunsysteem is de grootste bedreiging voor de volksgezondheid

Uit meerdere wetenschappelijke studies is inmiddels gebleken dat de immuniteit na een natuurlijke infectie een betere bescherming geeft dan een immuniteit na Covid-19-vaccinatie. Natuurlijke immuniteit kan wel eens nodig zijn om volledige bescherming in de populatie op te bouwen, schrijft immunoloog dr. Carla Peeters.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: dr. Carla Peeters

Inmiddels zijn de kwetsbare mensen en risicogroepen in de meeste westerse landen gevaccineerd met een van de vier ‘Under Emergency Admission’ (EUA) toegelaten Covid-19-vaccins. Opmerkelijk genoeg worden in de landen met de hoogste vaccinatiegraad (Israël, IJsland en Engeland) hoge aantallen positieve testen (die ook wel ‘besmettingen’ worden genoemd, al zijn het niet altijd besmettingen) geconstateerd. Ook blijkt, in tegenstelling tot de verwachtingen, dat mensen die dubbel gevaccineerd zijn positief getest kunnen worden, een hoge virale lading kunnen dragen, het virus mogelijk over kunnen dragen en in het ziekenhuis kunnen belanden. De Israëlische doctor Kobi Havi geeft op Channel 13 News aan dat 85 tot 90 % van de ernstig zieke mensen in het ziekenhuis volledig gevaccineerd zijn. De effectiviteit van vaccinaties lijkt af te nemen of te verdwijnen. De ‘one size fits all’-benadering kan een doodlopende weg worden wanneer de huidige eenzijdige strategie op één virus angstvallig wordt voortgezet. 

Verzwakt immuunsysteem

In Engeland spreken diverse immunologen zich uit over het gevaar van een verzwakt immuunsysteem in de gehele populatie waardoor meer kans op infecties en chronische ziekten. Ten gevolge van de lockdowns en de maatregelen als anderhalve meter afstand houden en het dragen van mondkapjes kan het immuunsysteem bij velen minder effectief geworden zijn dan voor de pandemie. Kinderen en volwassenen zijn minder in contact gekomen met andere virussen en bacteriën, waardoor het immuunsysteem minder wordt uitgedaagd en daardoor getraind. Daarnaast spelen factoren als een gewijzigde voeding en leefstijl, blootstelling aan toxische stoffen door veelvuldig gebruik van desinfectans en mondkapjes, en de toename van stress een belangrijke rol. Ook het medicijngebruik is tijdens de coronapandemie gestegen. Het CBS rapporteert dat de mentale gezondheid in Nederland het eerste kwartaal van 2021 het laagst is sinds de afgelopen 20 jaar. Nivel rapporteert dat het gebruik van psychofarma onder jongeren van 15 tot 24 jaar het eerste kwartaal in 2021 is gestegen. Dit werd eerder al gezien in Engeland en Verenigde Staten. Vanuit de psychoneuro-immunologie is bekend dat de mentale gezondheid een belangrijke rol speelt in een goed functionerend immuunsysteem. De lange duur van de maatregelen kan het ‘innate’ en ‘adaptive’ immuunsysteem verzwakken. (Zie kader onderaan deze pagina voor uitleg.)

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

Goed werkend immuunsysteem cruciaal voor gezondheid

Het effectief en efficiënt kunnen opereren van het totale immuunsysteem is cruciaal wanneer het lichaam vreemde stoffen, pathogenen (ziekteverwekkers) of bijvoorbeeld kankercellen tegenkomt.  Evenzogoed is het belangrijk voor het succesvol reageren met een goede immuniteit (bescherming) na vaccinatie. 

Uit studies naar de effectiviteit van het influenzavaccin is al gebleken dat oudere mensen niet altijd effectief kunnen reageren op het influenzavaccin. Bij oudere mensen is veelal sprake van een verouderd immuunsysteem. Er wordt dan gesproken over immunosenescence. DIt kan tot gevolg hebben dat er ondanks vaccinatie geen goede bescherming opgewekt kan worden. Uit een onderzoek in Noorwegen onder honderd overleden kwetsbare ouderen kort na een Covid-19-vaccinatie blijkt dat waarschijnlijk bij tien van de overledenen het vaccin een rol heeft gespeeld en bij 26 mogelijk. Naast oude mensen kunnen onder andere ook mensen met chronische ziekten zoals reuma, MS of na orgaantransplantatie over een verzwakte immuniteit beschikken. Een aanzienlijk deel van de mensen met chronische ziekten die participeerden in een Nederlands onderzoek bleek niet in staat om een goede antistof-respons op te wekken na twee vaccinaties met een van de vier Covid-19-vaccins. Inmiddels is gestart om deze groep een derde vaccinatie aan te bieden. De resultaten hiervan zijn nog niet bekend.  Omdat het immuunsysteem bij deze groep niet optimaal werkt en hetzelfde vaccin voor deze derde injectie gebruikt wordt, zijn geen grote verbeteringen te verwachten. Het EMA en ECDC vinden vooralsnog een derde booster voor gezonde groepen niet dringend nodig.

Een vaccinatie is niet hetzelfde als een goede bescherming

Niet bij iedere persoon leidt een vaccinatie tot een goede bescherming. Het grootste deel van de mensen die momenteel gevaccineerd zijn weet niet of zij antistoffen en/of T-cel-immuniteit hebben opgebouwd. Dat wordt niet gemeten. Ook kan het zijn dat zonder vaccinatie al een goede immuniteit is opgebouwd door een al dan niet met symptomen (asymptomatisch) verlopen infectie met het SARS-CoV-2-virus of een eerdere infectie met een ander coronavirus. Een in Nature gepubliceerd onderzoek toonde aan dat zeventien jaar na een natuurlijke infectie met het SARS- CoV-1-virus beschermende T-cel-kruisreactiviteit voor het SARS-CoV-2 virus kon worden aangetoond. Uit vijftien wetenschappelijke studies is inmiddels gebleken dat de immuniteit na een natuurlijke infectie een betere bescherming geeft dan een immuniteit na Covid-19-vaccinatie. Een Israëlische studie toonde een 27 x minder kans op herinfectie en een acht maal mindere kans op ziekenhuisopname in vergelijking met een vaccinatie.

Een ander recent verschenen onderzoek toonde eveneens een betere immuniteit na natuurlijke infectie. Dit kan te maken hebben met het feit dat een natuurlijke infectie een bredere immuunrespons tegen een grotere verscheidenheid aan virale manteleiwitten opwekt. Ook kan een vermindering van de werkzaamheid van het innate en adaptive immuunsysteem (zie kader) na een injectie met een van de mRNA-vaccins optreden, waardoor bij volgende infecties juist een groter risico op een heftiger verloop ontstaat, zoals blijkt uit een nog niet peer reviewed publicatie waar ook Nederlandse wetenschappers aan meewerkten.

Uit onderzoek van Mayo Clinic en Boston University blijkt de effectiviteit na zes maanden na de tweede injectie met het Pfizer-vaccin afgenomen te zijn van 76 % naar 42 % en met Moderna van 86 % naar 76 %

Al voordat de Covid-19-vaccins op de markt waren, werd gesproken over een mogelijk gevaar van Antibody Dependent Enhancement, een bekend verschijnsel dat bij de ontwikkeling van eerdere coronavaccins werd waargenomen. Dit betekent dat het lichaam wel antistoffen aanmaakt, maar niet in staat is het virus te neutraliseren, waardoor het virus door te binden aan op de cel aanwezige antistoffen zich gemakkelijker kan vermeerderen. Dit wordt door verschillende wetenschappers als een mogelijke verklaring gezien van de waargenomen herinfecties na vaccinatie. Uit onderzoek van Mayo Clinic en Boston University blijkt de effectiviteit na zes maanden na de tweede injectie met het Pfizer-vaccin afgenomen te zijn van 76 % naar 42 % en met Moderna van 86 % naar 76 %.

Hoewel door politici wereldwijd gesproken wordt over een derde injectie met hetzelfde vaccin, zijn wetenschappers in IJsland, Engeland en USA hierover terughoudend. Natuurlijke immuniteit kan wel eens nodig zijn om volledige bescherming in de populatie op te bouwen. Het virus is inmiddels endemisch en heeft voor mensen onder de 69 jaar een overlevingskans 99,410  % en bij jongeren onder de 19 jaar meer dan 99,997 %. Bovendien zijn er nog geen wetenschappelijke gepubliceerde studies die aantonen dat een derde vaccinatie daadwerkelijk van toegevoegde waarde is. Door een tekort aan vaccins wil de WHO dat de onder EUA vrijgegeven vaccins beschikbaar komen voor landen waar nog nauwelijks gevaccineerd is.

Het is volgens verschillende experts veel beter om, nu een groot deel van de samenleving al gevaccineerd is, naar voorbeeld van Denemarken en IJsland alle maatregelen op te heffen en het virus rond te laten dwalen.

De door de vaccins opgewekte antistoffen blijken na zes maanden af te nemen. Het niet meetbaar zijn van antistoffen betekent niet altijd dat mensen niet meer immuun zijn. Na een natuurlijke infectie blijken na het verdwijnen van meetbare antistoffen in het bloed nog wel antistof-producerende B-cellen in het beenmerg aantoonbaar te blijven, wat wijst op de mogelijkheid om snel te kunnen reageren na herinfectie. Aan de hand van een onderzoek onder zorgmedewerkers van de Cleveland-kliniek werd aangetoond dat het vaccineren van mensen die al een natuurlijke infectie hebben doorlopen onzinnig is.

Dreigende tsunami aan ziekenhuisopnames is te voorkomen

De grote toename in ziekenhuisopnames met RSV-infecties (verkoudheidsvirus) bij kinderen in Zuid-Wales en Australië is mogelijk een gevolg van lockdowns die het functioneren van het immuunsysteem onderdrukken, verklaren enkele Engelse immunologen. Ook in Nederland en België werd recent een toename van het RSV-virus bij kinderen en mensen met schimmel in de longen op de IC gesignaleerd. Infecties die zelden voorkomen alleen, bij mensen met een zeer zwak immuunsysteem. Naarmate de druk door lockdowns, maatregelen en grootschalige vaccinaties die gericht zijn op een eiwit van het virus, wordt de kans groter dat zich mutaties voordoen in het virus die het virus juist voor de kwetsbare groepen gevaarlijker kan maken. De immuniteit die werd opgewekt met het vaccin blijkt bij niet alle mensen voldoende effectief te zijn om het mutant-virus (Delta-variant) te neutraliseren.

Het is volgens verschillende experts veel beter om, nu een groot deel van de samenleving al gevaccineerd is, naar voorbeeld van Denemarken en IJsland alle maatregelen op te heffen en het virus rond te laten dwalen. Hierdoor kan tegelijkertijd natuurlijke immuniteit opgebouwd worden en het immuunsysteem versterkt worden. Vaccinatieverplichtingen met een experimenteel vaccin en bijbehorende paspoorten kunnen niet de brede bescherming voor een sterk immuunsysteem dat realiseren dat ook effectief is voor andere virussen. Bovendien wordt de kennis over veerkracht van een natuurlijke immuniteit na een infectie en/of door kruisreactiviteit met andere (corona)virussen door een vacccinatiepaspoort ondermijnt, zeker omdat nu uit studies reeds bekend is dat risico van herinfectie bij gevaccineerden groter is. Door een focus op vaccinaties met (in)directe verplichtingen ontstaat een onterechte niet wetenschappelijk te verantwoorden tweespalt in de maatschappij. Bovenal, met nu al een tekort aan personeel in de zorg is het doorgaan op dezelfde weg een uitnodiging tot een allesvernietigende tsunami. Niet alleen door Covid-19, veel eerder door andere pathogenen veroorzaakte ernstige infecties en sterke toename van kanker, hart- en vaatziekten en depressies. Het immuunsysteem is namelijk ook betrokken bij het voorkomen van chronische ziekten.

De overheid doet er goed aan om in ieder geval kinderen, ouderen, kwetsbare groepen mensen uit de bijstand, immigranten en zorgmedewerkers te voorzien van een basishoeveelheid vitamine D, waarvan door vele wetenschappelijke studies is aangetoond dat hierdoor innate en adaptive immuniteit versterkt worden. Zo kunnen onnodige ziekten en opnames door vitamine D-deficiënties in de zorg voorkomen worden en wordt een betere bescherming voor infecties of door vaccinaties gerealiseerd. Het is altijd beter om via meerdere wegen een doel te bereiken.

Kader: Toelichting innate en adaptive immuunsysteem

(Deels overgenomen uit een interview van Nieuws.nl met dr. Carla Peeters.)

Het innate immuunsysteem is het eerste en niet specifieke verdedigingsmechanisme. Het houdt alle potentiële ziekteverwekkende organismen tegen. Dit systeem wordt gevormd door fysieke barrières, zoals huid, speeksel en slijmvliezen. In veel gevallen is dit voldoende om een pathogeen (een ziektekiem) of lichaamsvreemde stof tegen te houden. Er wordt pas doorgeschakeld naar het adaptieve immuunsysteem wanneer de ziekteverwekker in staat is de eerste barrière te doorbreken. Cellen uit het innate immuunsysteem presenteren de stukjes van het pathogeen of lichaamsvreemde stof aan B-cellen en T-cellen van het adaptieve immuunsysteem. De B-cellen zorgen voor het vrijkomen van antistoffen. De gevormde antistoffen bewegen zich vrij in het bloed en kunnen vreemde pathogenen binden. Het pathogeen – antistof complex wordt daarna door onder andere macrofagen afgebroken en opgeruimd. Er zijn ook T-cellen die zich direct richten op pathogenen die in cellen zijn binnengedrongen. Zij kunnen helpen deze geïnfecteerde cellen te vernietigen en anderzijds de antistof respons door B-cellen te versterken en ook weer in toom te houden. De B- en T-cellen kunnen zich ontwikkelen tot geheugencellen en worden bij een volgende infectie veel sneller geactiveerd dan bij een eerste infectie. Het geheugen zorgt voor een verhoogde respons aan antistoffen, vaak met een sterkere binding aan een eiwit van het pathogeen en een bredere respons tegen meerdere stukjes van het eiwit (epitoop). Hierdoor wordt de kans groter dat de ziekteverwekker effectief en snel wordt opgeruimd. Dit zie je terug bij natuurlijke infecties en ook vaccinaties. De kans dat je ziek wordt door een infectie neemt af.